"Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
J.B.

Nie mogę odnaleźć odpowiedzi na pytania o poprawność zasłyszanego sformułowania „mistrz krótkich form”. Czy ono w ogóle powinno występować w liczbie mnogiej? A jeśli tak, to czy wówczas nie powinno ono brzmieć „mistrz krótkich forem”? Jednak w uchu brzmi tak jakoś... dziwnie. Mam uprzejmą prośbę o rozwiązanie moich wątpliwości.

Dzień dobry,
wśród młodzieży popularność zyskuje ostatnio słowo dzban, jako obraźliwe i nieco humorystyczne określenie osoby głupiej. I tutaj rodzi się pewien kłopot z nazwaniem tego. Jeśli ktoś jest głupi, to swoim postępowaniem objawia swoją głupotę, a jeśli ktoś jest dzbanem, to dzbanizm czy dzbaniarstwo? A może jeszcze jakoś inaczej?

Pozdrawiam,
Czytelnik

Moje uszanowanie.
Ostatnimi czasy coraz częściej słyszę tego typu zwroty: na tygodniu, na nowym roku czy na dniach. Jakoś nie mogę się co do tych stwierdzeń przekonać, szczególnie razi mnie na tygodniu. Czy są one w ogóle poprawne? Nie lepiej powiedzieć w tygodniu et caetera?
Pozdrawiam

Jak jest z przełomem w wyrażeniach używanych dla oddania końca jednej epoki, a początku drugiej (tak samo lat czy miesięcy)? Czy niepoprawne jest pisanie na przełomie XV i XVI wieku, bo wystarczy tylko na przełomie XV w., ponieważ przełom oznacza koniec XV, a po XV na pewno jest XVI wiek? Tak samo na przełomie sierpnia i września: czy na przełomie sierpnia wystarczy?

Szanowni Państwo,
od pewnego czasu na warszawskich lotniskach obserwuję modę na słowo gate. W Modlinie pasażerowie przechodzą przez gate. Na Okęciu „(…) gate zamykany jest na 15 minut przed planowaną godziną odlotu. Niezgłoszenie się do gate'u w tym terminie (…)”.
Rozumiem, że takie oznaczenie bramek jest ułatwieniem dla obcokrajowców, ale czy użycie tego słowa w komunikacie sformułowanym w całości w języku polskim nie jest przesadą?
Z poważaniem
Sońka Gałka

Dzień dobry,

spotkałam się twierdzeniem, że sformułowanie „robić na szydełku” jest błędne i że powinno się mówić np. „zrobione szydełkiem”. Czy to prawda?

Pozdrawiam

Marta Kisiel

Dzień dobry :)
Robię staż na kolejny stopień awansu nauczycielskiego. Wiem, że już tyle jest „ulg”, jeżeli chodzi o nasz język (z czego tak do końca nie jestem wcale zadowolona), ale pewne słowa brzmią mi w dalszym ciągu jakoś dziwnie. Proszę o poradę. Napiszcie mi proszę, jak powinnam napisać: nauczyciel ubiegający się o… czy nauczycielka ubiegająca się o…? Chodzi – jak się domyślacie – oczywiście o kobietę. Ja jestem za nauczycielką.
Pozdrawiam serdecznie i dziękuję :)

Jak powinniśmy określić nauczyciela np. matematyki? Pan z matematyki, pan od matematyki, czy może jeszcze jakoś inaczej? Podobny problem może być z opisaniem podręcznika: książka od matematyki, książka z matematyki, książka do matematyki… Czy wszystkie te formy są jednakowo poprawne?

Szanowni Eksperci!
Proszę o rozstrzygnięcie moich wątpliwości dotyczących słowa news, którym w wielu polskich serwisach internetowych określa się krótkie, regularnie publikowane wiadomości. Nieodmienianie tego słowa jakoś mnie razi, jeśli jednak zaczniemy go odmieniać, to jak to robić prawidłowo: „Przeczytałam ciekawy news” czy „Przeczytałam ciekawego newsa”? Może w ogóle go spolszczyć – skoro e-mail przeobraził się w mejla, to może news niech się stanie njusem (albo niusem)?
Z poważaniem
A.Ś.