kat
  • Ivo
    3.02.2003
    3.02.2003
    Jak odmieniać imię Ivo? Kolega w pracy nosi takie imię i powstała dyskusja wśród pracowników na temat jego odmiany. Mistrz ortografii Maciej Malinowski w jednym z artykułów twierdzi, że powinno się mówić np.: „Mówię o Ivonie N.”. Natomiast Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje: „Wywiad z Ivo N.”. W Państwa poradni można znaleźć tę pierwszą odmianę. Jak jest poprawnie?
    PS: Sprawa jest poważna, ponieważ koledzy założyli się o, powiedzmy, dużą ilość piwa.
  • końcówki fleksyjne przy symbolach matematycznych
    6.12.2015
    6.12.2015
    Szanowni Państwo!
    Prowadzę zajęcia, na których jest dużo matematyki. Korzystamy z indeksów oznaczonych literami. Wskazując element mówimy „element enty”, co zapisujemy „n-ty”. Często musimy wskazać element następny, „en plus pierwszy”, co zapisujemy „(n + 1)-szy”. Mówimy też o potędze „entej” (o wykładniku n) i potędze „en plus pierwszej” (o wykładniku n + 1). Czy taki zapis i sposób nazywania elementów jest poprawny?
    Łącząc wyrazy szacunku
    Krzysztof Simiński
  • kwiatowi albo kwiatu

    7.07.2022
    7.07.2022

    Szanowni Państwo!

    Uprzejmie proszę o informację, czy celownik słowa kwiat może mieć formę kwiatu, czy poprawna jest tylko forma kwiatowi. Proszę też o wyjaśnienie źródła tej oboczności, jeżeli w ogóle istnieje, i o wskazanie wydawnictw językowych, w których taka oboczność jest potwierdzona. Znalazłem informację o niej na kilku stronach internetowych, ale żadne poważne wydawnictwa jej nie potwierdzają. Będę wdzięczny za rozwianie wątpliwości.

    Z poważaniem

    Piotr Szcześnik

  • odnośnik do strony WWW w tekście drukowanym
    19.03.2012
    19.03.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące umiejscowienia stron WWW w pracy naukowej, gdzie przypisy i bibliografia są sporządzane według systemu harwardzkiego. Czy zapis pojedynczego artykułu, hasła ze słownika, źródła ilustracji cytowany ze strony internetowej powinien być zapisany w całości (z podaniem pełnego adresu strony wraz z dostępem) w przypisach pod tekstem czy w nawiasach w tekście głównym? A także jak powinien wyglądać zapis takiej strony w bibliografii?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • transkrypcja wyrazów japońskich
    18.06.2008
    18.06.2008
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie dotyczące prawidłowego zapisu nazw japońskich. Nazwy te to określenia związane ze sztukami walki, np. n. kata (Shi-So-Chin, Matsumura), pozycji (np. Zenkutsu-dachi – pozycja przednia), ciosów (Yoko Enpiuchi – uderzenie łokciem), sztuk walki (np. To-de – sztuka walki bez użycia broni). Czy każdy z członów powinien być pisany małą literą, czy pierwszy wielką, a kolejne małą? Czy stosować w zapisie dywiz, czy lepiej rozdzielać je spacją?
    Pozdrawiam.
  • Enerdówka z Enerdówka
    27.06.2006
    27.06.2006
    Mam pytanie o formy związane z dawnym określem Niemiec Wschodnich tj. NRD. Mówi się NRD-ówek, NRD-owiec, a jak będzie brzmieć i czy w ogóle istnieje żeńska forma? Czy w tym przypadku powinnam powiedzieć raczej Niemka z NRD-ówka?
    Dziękuję za odpowiedź,
    Joanna
  • ginekolożka, naukowczyni i in.
    16.01.2007
    16.01.2007
    Szanowni Państwo!
    Formy profesorka, dyrektorka, księgowa itp. są w odwrocie. Zastępuje się je formami męskimi: profesor, dyrektor, księgowy. Ale jednocześnie coraz częściej można spotkać się ze zjawiskiem – dla mnie dziwnym – powrotu do form żeńskich np. ginekolożka, psycholożka. Czy są to formy poprawne? Czy dopuszczalne jest zastosowanie formy naukowczyni wobec kobiety naukowca? Taką formę zastosowała Gazeta Wyborcza w swym dodatku Wysokie Obcasy.
  • oczujnikować

    30.09.2023
    30.09.2023

    Czy słowo „oczujnikować” (zainstalować na maszynie czujniki) jest poprawne? W języku polskim występują słowa takie jak: oświetlić, obramować, zaczopować, zaczipować. Będę wdzięczny za odpowiedź.

  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego