katalog
  • Shakespeare czy Szekspir?
    16.11.2012
    16.11.2012
    Czytam tekst, w którym autor pisze Shakespeare, a obok – szekspirowski i Szekspirowski. Wszystkie te formy są poprawne, ale czy w tym wypadku nie powinno się jednak używać spolszczonej wersji nazwiska, czyli Szekspir?
  • supercena
    10.01.2013
    10.01.2013
    Witam.
    Proszę o razwiązanie mojego problemu. W różnych miejscach widzę to różnie pisane. Chodzi mi o ofertę w katalogu reklamowym. Jak napisać: super cena 9,99 czy supercena 9,99?
    Dziękuję za odpowiedź
  • terminologia meblarska
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
    1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
    2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
    3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
    4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
    5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
    6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
    7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
    8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
    Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • Tylko Apollo w mianowniku
    23.01.2020
    23.01.2020
    Czy forma mianownika Apollin jest dopuszczalna (np. jako archaizm)? W przypisie do Promethidiona napisano: Współcześnie używana jest forma Apollo, co można by rozumieć, że kiedyś i Apollin był w łaskach. Mianownik w tekście się nie pojawia, a przypis jest do dopełniacza (Apollina), który współcześnie słowniki umieszczają pod Apollo.
    (wspomniany przypis – zob. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/promethidion.html#footnote-idm139931596965744 )
  • tytuł i podtytuł
    3.11.2011
    3.11.2011
    Witam.
    Jaki symbol należy umieścić po tytule, jeżeli tytuł zawiera podtytuł. Czy zastosować dwukropek, skoro informacje po tytule mają formę informacyjną o danym dziele. Przykładowo: „Blacksad: Pośród cieni”.
    Pozdrawiam
    Radosław Wieczorek
  • Tytuł serii i podserii
    13.12.2019
    13.12.2019
    Podseria w opisie bibliograficznym
    Szanowni Państwo
    Jak zapisać nazwy serii i podserii umieszczonych (alternatywnie) w różnych miejscach? Seria „Kolekcja Hachette” (okładka, karton luzem, s. internet. / okładka, s. tyt., karton, s. internet. / karton, s. internet.); podserie: „Powieści Historyczne”, „Powieści dla Kobiet” (karton, s. internet.), niby-podseria (liczba t. zaplanowana) „Karol May. Mistrz powieści przygodowej” (karton, s. internet.). Nr t. podserii (karton, grzbiet).
    Marek Piersa
  • tytuł w cudzysłowie
    4.02.2012
    4.02.2012
    Moja córka miała wymyśleć trzy tytuły do szkolnego opowiadania. Wypisała je w zeszycie bez cudzysłowu – jako, że to były jej tytuły. Pani jednak potraktowała to jako błąd, dopisując do każdego cudzysłów. Mam wątpliwości i proszę o wskazanie właściwej formy.
    Z góry dziękuję.
    M. Nowak
  • tytuł z podtytułem
    27.10.2008
    27.10.2008
    Szanowni Państwo!
    Czy odmiana złożonego tytułu powinna objąć wszystkie jego części, czy tylko pierwszą? Wg mnie – wszystkie: „(…) jak czytamy w «Drodze do wiedzy. Domysłach i refutacjach» (…)”. Ale spotkałem się z opinią, że należy odmieniać tylko pierwszą część.
    Druga kwestia to kropka oddzielająca poszczególne części tytułu, która niezręcznie wygląda w środku zdania. Czy można zastąpić ją myślnikiem, jak w żywej paginie?
    Będę wdzięczny za Państwa o opinię w tych sprawach.
    Tomasz Żuk
  • Witamy! – Witajcie!
    8.10.2001
    8.10.2001
    Szanowni Państwo,
    W katalogu uniwersytetu w Madison-Wisconsin (USA) chcemy zamieścić parę słów, skierowanych do studentów polskiego pochodzenia. Trwają batalie o tytuł. Czy należy powiedzieć „Witamy”, czy „Witajcie"? Czy obie formy sa poprawne?
    Bardzo dziekuję,
    Ewa Miernowska
  • wzory listów
    28.08.2002
    28.08.2002
    Proszę mi podać adres internetowy lub tytuł poradni na temat zasad pisania listów (m.in. w instytucjach rządowych).
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego