klucz
  • jest używany czy używany jest?
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo,
    nigdzie nie mogę znaleźć odpowiedzi na następujące pytanie: czy lepiej powiedzieć „Do mocowania świec jest używany klucz dynamometryczny”, czy „Do mocowania świec używany jest klucz dynamometryczny”. Dla mnie druga wersja brzmi lepiej, ale spotkałem się z opinią, że to rusycyzm. Czy to prawda? Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Karol Zadora
  • Sowiety i Jedna Rosja
    5.12.2011
    5.12.2011
    1. Dlaczego partię Jedinaja Rossija tłumaczy się jako Jedna Rosja, a nie Jedyna Rosja; tłumacząc w odwrotnym kierunku, byłoby Odna Rossija.
    2. Dlaczego mówi się Związek Sowiecki, a nie Związek Radziecki, przecież Sowiety to są Rady, np. Sielsowiet, Gorsowiet.
    Z wyrazami szacunku
    Jan Garbowski
  • Co ma brona do obrony?
    12.09.2018
    12.09.2018
    Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
  • Idąc chodnikiem…
    21.11.2018
    21.11.2018
    Szanowni Państwo!
    Na sprawdzianie z imiesłowów dla siódmoklasistów mamy pytanie: „Które połączenie tworzy poprawną składniowo całość z podanym zdaniem?”.
    Idąc chodnikiem,
    A. przypomniało mu się pewne zdarzenie.
    B. zrobiło mu się wesoło.
    C. zobaczył kolegę.

    Klucz podaje, że poprawna odpowiedź to B, choć wraz z osobami, które pokazały mi to pytanie, twierdzimy, że poprawna odpowiedź to C. Czy mamy rację?
  • Czy bohater może mówić niepoprawnie?
    22.02.2005
    22.02.2005
    Włączywszy telewizor, usłyszałem „Proszę panią…” oraz „Wsadź klucz w tą stacyjkę”. Był to serial komediowy o milionowej oglądalności. Aktorzy z pewnością potrafią prawidłowo zwrócić się do kobiety bądź odróżnić biernik od narzędnika! Z drugiej strony, grają oni ludzi nie zwracających uwagi na podstawową poprawność językową. Czy aktor powinien operować piękną polszczyzną, mimo że grana przezeń postać nigdy by tak nie mówiła? Czy osoba pisząca scenariusz może wkładać bohaterom błędy w usta?
  • Czy tylko pełna nazwa może wyrażać szacunek?
    24.10.2012
    24.10.2012
    Uprzejmie proszę o interpretację, czy pisanie słowa Powstanie, używanego w kontekście jako część nazwy własnej Powstanie Warszawskie, oddzielnie wielką literą powinno być traktowane jako błąd ortograficzny. Cytuję: „Pani przewodniczka była młodą osobą, wiedzieliśmy więc, że urodziła się po Powstaniu”. Nauczycielka sprawdzająca pracę wskazała wielką literę w wyrazie Powstanie jako błąd (było takich wyrazów kilka), obniżając ocenę z pracy.
    Grzegorz Kłos
  • Kiedy Hektor stanie się hektorem
    26.04.2009
    26.04.2009
    Szanowni Państwo,
    przeczytałam w dyktandzie dla gimnazjalistów następujący fragment: „Tak jak Zbaraż, (…) Jasna Góra i Kamieniec Podolski urastają do miana polskich Troi, a Kmicic i Wołodyjowski stają się kolejnymi Hektorami (…)”. Czy nie powinno tu być hektorami jak np. krezusami (bogaczami)? Przecież Hektor był tylko jeden.
    K.B.
  • Kiedy na, kiedy w?
    14.06.2012
    14.06.2012
    Dzień dobry!
    Mam wrażenie, że przyimek na jest nadużywany. Na rynku, na mieście, na stołówce, na dzielnicy, na dyskotece. Wydaje mi się, że jeśli mowa o pomieszczeniu, powinno mówić się w stołówce. Bardzo proszę o jakiś klucz do tego „nanowania”. Na deser poproszę o rozwikłanie zagadki wszech czasów: jeśli kasa nie jest pomieszczeniem (jak na dworcu) tylko maszyną postawioną przy krześle kasjerki w markecie, to powinno się mówić „Ona pracuje na kasie” czy raczej „…przy kasie” lub „…w kasie”?
  • klawisz
    16.02.2007
    16.02.2007
    Witam,
    moje pytanie dotyczy etymologii słowa klawisz używanego potocznie na określenie strażnika w zakładzie karnym. Przypuszczam, że ma ono źródło w gwarze więziennej (tzw. grypserze) i zabarwienie pejoratywne. Jednak funkcjonariusz zakładu karnego pouczył mnie, ze diametralnie się mylę, że klawisz to określenie jak najbardziej pozytywne, utożsamiające braterstwo funkcjonariuszy SW.
    Pozdrawiam serdecznie
    Magda
  • krótko czy długo po spójniku?
    4.01.2005
    4.01.2005
    Wiadomo, że na początku zdania używamy dłuższych form zaimkowych (mnie, tobie, ciebie), a wewnątrz zdania (z wyjątkiem sytuacji, kiedy są one pod akcentem) – krótszych. A jakiej formy powinniśmy użyć w zdaniu złożonym po spójniku? Przykładowe zdanie: „Powiedział, że jest bardzo ładna, a mnie/mi się ona wcale nie podobała”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego