korzystać
  • dynks i DINKS
    1.02.2007
    1.02.2007
    1. 'Jakaś rzecz' to wg Słownika polszczyzny potocznej (Anusiewicz, Skawiński, PWN 1996) dyngs a. dings, a wg późniejszych słowników PWN (Wielki ortograficzny, 100 tys. potrzebnych słów, Wielki wyrazów obcych) – dinks a. dynks. Forma z pierwszego źródła wydaje mi się atrakcyjniejsza (i nie myli się z DINK, zob. dalej, p.2.). Skąd ta zmiana frontu i czy dings jest do obronienia?
    2. Czy (powszechne) pisanie Dinks zamiast ang. DINK ('Double Income, No Kids'; też jako DINKY) ma uzasadnienie? Skąd to s?
  • dyplom dla…
    19.04.2005
    19.04.2005
    Czy zapis na dyplomie sportowym dyplom Mateuszowi Magnuszewskiemu za zajęcie… jest poprawny? Może powinien brzmieć dyplom dla Mateusza Magnuszewskiego…? Słyszałam również opinię, że na dyplomach sportowych nie powinno się odmieniać nazwisk. Czy to prawda?
  • dywiz, myślnik i półpauza

    6.08.2002
    6.08.2002

    Składam właśnie album, w którym zamierzam zastosować myślniki jako myślniki, półpauzy do oddzielania np. stron str. 17-19, a dywizy jako dywizy. Może poprzednie zdanie brzmi trochę dziwnie, ale na pewno Pan zrozumie o co chodzi. Oczywiście jeszcze problemu nie ma. Problem widzi pani korektorka, która nie lubi myślników, a zaleca używanie półpauz, a w sformułowaniach str. 17-19 radzi korzystać z dywizów. Bardzo chciałbym używać „długich” myślników, przynajmniej przy tej pozycji.


    Robert Chwałowski w swojej książce „Typografia typowej książki” pisze:

    18.9.14. (…) Stosowanie półpauzy zamiast pauzy jest wskazane szczególnie dla krojów pisma, w których pauza jest bardzo długa, czy w tekstach, w których występują długie akapity (pauza może zakłócać jednolitą szarość kolumny).

    Oczywiście zgadzam się z tym całkowicie, ale w moim przypadku uważam, że pauza (myślnik) doskonale się tu sprawdza. Co Pan o tym myśli? Przykład mojego składu umieściłem tutaj:

    https://haudek.com/dtp/problem_a1.pdf [55KB]

  • Dzień z PTTK czy PTTK-iem?

    5.04.2023
    5.04.2023

    Szanowni Państwo,

    interesuje mnie odmiana skrótowca PTTK. Według słownika ortograficznego i zasady, że skrótowce, które w wymowie zakończone są na akcentowane -a (jak SGH, AK), PTTK nie powinno się odmieniać. Natomiast w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN” PTTK występuje jako część mowy nieodmienna lub odmienna (PTTK-u, PTTK-owi, PTTK-iem). Czy można korzystać z obu tych odmian?

    Agnieszka

  • Dzięki czemu
    19.03.2019
    19.03.2019
    Dzień dobry! Czy użycie sformułowania dzięki czemu w zdaniu oznajmującym jest poprawne? Np. Jestem bogaty, dzięki czemu mogę pozwolić sobie na kupowanie drogich samochodów. Wczoraj ktoś zwrócił mi uwagę, że dzięki czemu jest zarezerwowane tylko dla pytań (Dzięki czemu jesteś bogaty?), a w zdaniach twierdzących powinno się używać wyłącznie dzięki temu. Nie znajduję nigdzie potwierdzenia tej tezy, a do tej pory korzystałam z tych sformułowań wymiennie.
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • Er-Raszidija, Es-Sajdija, …
    4.07.2003
    4.07.2003
    Witam,
    jak odmienimy nazwy marokańskich miast: Er-Raszidija i Es-Sajdija?
  • ewidentny
    2.01.2012
    2.01.2012
    Czy użycie leksemu ewidentny w połączeniu z wyrazem nacechowanym pozytywnie jest błędem językowym? Chodzi o połączenia typu: ewidentny sukces, ewidentne zwycięstwo.
  • feed
    28.12.2007
    28.12.2007
    Chciałem zapytać o polski odpowiednik angielskiego feed. Najczęściej niewłaściwie tłumaczy się je jako kanały wiadomości lub RSS (a to nie to samo co news channels; feeds to także inne formaty niż Atom). Subskrybuje się je?
  • Funkcja

    17.12.2018
    17.12.2018

    Szanowna Pani Profesor,

    zadałem kiedyś pytanie o etymologię słowa funkcja w znaczeniu matematycznym (odpowiedź otrzymałem 12.06.2018 r.). A czy wiadomo, skąd Leibniz wziął ów termin? Czy słowo to istniało już wtedy w języku i miało takie znaczenie ogólne jak dzisiaj? Zapytam może tak: co w takim razie w ogóle wiadomo o historii słowa funkcja?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego