kowal
-
Kowale
3.02.20247.06.2023Niedaleko miejscowości, w której się wychowałem, są Kowale – Pańskie i Księże. Jeździło się do Kowali, było się z Kowali. Obecnie mieszkam gdzie indziej (na Dolnym Śląsku) i tu też są Kowale. Ale jest się z Kowal i jeździ się do Kowal.
Skąd ta różnica (poza zwyczajem)?
-
Kowalski i inni23.02.201023.02.2010Kowalski jest jednym z najpopularniejszych polskich nazwisk, Ciesielski czy Kołodziejski średnio, natomiast prawie nie spotyka się Szewskich czy Krawieckich. Wszystkie te nazwiska pochodzą od nazw popularnych zajęć, szewc i krawiec nie są egzotyczniejsi od kowala (podobnie nazwiska Szewczyk i Krawczyk nie odstają aż tak od Kowalczyka). Czy istnieje jakaś językowa teoria, skąd te dysproporcje w przypadku końcówki -ski?
-
nazwiska żon i córek7.06.20157.06.2015Witam.
Czy nazwiska zakończone na -ski (tak jak moje – Galkowski), mają swoje formy odojcowskie i odmężowskie? Normalnie brzmi nazwisko Galkówna, natomiast dziwne wydaję mi się nazwisko Galkowa, dlatego zwracam się z pytaniem.
-
pisownia tytułów w formach adresatywnych5.01.20145.01.2014Czy tytuły zawodowe, służbowe itp. towarzyszące rzeczownikowi Pan(i) lub analogicznemu określeniu należy zapisywać (w zwrotach adresatywnych) wielką czy małą literą, np.: Pan Magister/magister Zdzisław Zioło, Pani Sierżant/sierżant Anna Malec, Ksiądz kanonik/Kanonik Jan Kowal?
-
Zdanie z imiesłowowym równoważnikiem18.06.202018.06.2020W powieści, którą aktualnie czytam, natrafiłem na takie zdanie: Gdy mijali kuźnię, Gann podniósł wzrok i obejrzawszy się przez ramię, Fairfax zobaczył, że kowal wyszedł na drogę. Wydaje mi się, że jest to podręcznikowy przykład złego zastosowania imiesłowu przysłówkowego i że powinno być np. tak: Gdy mijali kuźnię, Gann podniósł wzrok i Fairfax, obejrzawszy się przez ramię, zobaczył, że kowal wyszedł na drogę. Po prostu ciekawi mnie, czy mam rację, dlatego proszę o opinię…
-
aleksandryjczyk i Aleksandryjczyk13.09.200513.09.2005Szanowny Panie Ekspercie od Zawiłych Sprawach Językowych! Często spotykam się w literaturze katolickiej z nazywaniem znanych osób przydomkiem pochodzącym od miejsca urodzenia, np. o Tomaszu z Akwinu mówi się Akwinata, o Mikołaju z Kuzy – Kuzańczyk. Czy poprawne będzie więc nazywanie Orygenesa urodzonego w Aleksandrii Aleksandryjczykiem, mimo że zgodnie z regułą nazwy mieszkańców miast piszemy małą literą?
Proszę o wyjaśnienie.
Z poważaniem Aleksandra Kowal
-
Cargill, Cargilla16.06.201116.06.2011Jak poprawnie zapisywać w odmianie nazwę firmy zagranicznej, pochodzącej od nazwiska Cargill? Czy można ją deklinować tak jak polskie rzeczowniki? Czy zapiszemy: „W Cargillu oferujemy…”, „Z Cargillem związany jestem…”, czy może z apostrofem Cargill’u, Cargill’a itd.?
-
Co obce, to kursywą?13.10.200513.10.2005Szanowny Panie Profesorze Językoznawco Udzielający Porad!
Chciałabym się dowiedzieć, czy obce słowa i wyrażenia takie, jak np.: ego, a priori, credo, consensus, brewe, par excellence, motu proprio, notabene, ad hoc, happy end, pro life, sic, de facto, college, zadomowiły się na tyle w polszczyźnie, że nie trzeba już ich wyróżniać w tekście kursywą? Czy może niektóre z nich?
Z poważaniem
Aleksandra Kowal -
Dzielenie adresów internetowych26.09.201726.09.2017Szanowni Eksperci!
Proszę o poradę, jak dzielić adresy internetowe w publikacjach. Czy można wprowadzać łączniki przy przenoszeniu do następnej linii? Czy raczej należy dzielić po ukośniku lub po kropce? Adresy internetowe bywają długie i nastręczają trudności przy składzie. Nie znalazłam wskazówek w Internecie.
Z poważaniem
Aleksandra Kowal
-
Dzierżawczość w języku polskim 22.03.201622.03.2016Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
W związku z tym mam pytania:
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek - Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
