kółka
  • kółko graniaste
    12.05.2006
    12.05.2006
    W pracy z dziećmi bardzo często korzystam z tekstu, którego do końca nie rozumiem. Proszę o pomoc w wyjaśnieniu, bo mi wstyd. Oto treść: „Kółko graniaste, czterokanciaste [czworokanciaste?]. Kółko nam się połamało, cztery grosze kosztowało, a my wszyscy bęc!”. Na dodatek nie wiem, czy cztero- czy czworo-. A czy jest ktoś, kto nie spotkał sie z tą zabawą? Myślę, że nie.
  • śrubstak
    5.11.2002
    5.11.2002
    Jeden z bohaterów opowiadań Żeromskiego był „prezesem najweselszej pod księżycem konfraterni tzw. śrubstaków”. Co to znaczy? Co oznacza słowo śrubstak ogólnie i w tym kontekście? Dziękuję za odpowiedź.

  • chłopczyk, choineczka, kółeczko

    13.05.2023
    13.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o formanty w następujących wyrazach: choineczka, chłopczyk i kółeczko.


    Spotkałem się już z opinią, że winny to być odpowiednio: -eczka, -czyk i -eczko, choć nijak mnie to nie przekonuje - w odmianie wyrazów podstawowych mamy bowiem formy choinek - ø, chłopc-a i kółek-ø, co sugerowałoby, że -ecz i -cz wchodzą w obręb tematu słowotwórczego, zaś -ka, -yk i -ko to prawidłowe formanty (co też wydaje mi się bardziej logiczne).


    Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości - jeśli się mylę, będę wdzięczny za wykazanie, gdzie tkwi błąd w moim rozumowaniu oraz wskazanie jakichś aktualnych opracowań w tym zakresie.


    Z wyrazami szacunku

    M.

  • wkoło studni
    16.04.2014
    16.04.2014
    W tekście, który sprawdzam, napotkałem sformułowanie: „Jan biega w kółko starej studni”. Zgodnie ze słownikiem jest różnica między wkoło a w koło i tu należałoby napisać wkoło studni. Ale czy podobna różnica dotyczy formy zdrobniałej? Wkółko studni wygląda dość osobliwie. Czy zatem można zostawić pisownię rozdzielną, czy też lepiej zmienić na wkoło studni, ewentualnie wokół studni, dookoła studni?
  • bawole oczy
    10.09.2004
    10.09.2004
    Przeprowadziłem niedawno skromne „badania” na temat występowania zwrotu bawole oczy (ew. wole oczy, wole oko) w języku polskim i nie tylko (również w niemieckim, angielskim, szwedzkim i francuskim), i zaskoczyła mnie liczba zebranych przykładów. Nie Państwa należy pytać, skąd popularność bawolich oczu, ale chciałbym się dowiedzieć, czy potrafią mi Państwo podsunąć jakieś znaczenia tego zwrotu (oby do tej pory mi nieznane).
  • Co to jest podpis?
    2.01.2008
    2.01.2008
    Jestem pracownikiem organu administracji państwowej i proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie: czy przyjęte i stosowane w praktyce bliżej nieokreślone znaki graficzne (np. V, łamana linia, kółko czy jakikolwiek znak graficzny), jak również parafę, uznać można językowo za podpis?
  • serwetnik
    29.09.2003
    29.09.2003
    W żadnym ze słowników nie znalazłam słowa serwetnik. Z pewnością jest to potocznie używana nazwa (także handlowa) kółka na serwetkę z tkaniny. Ale jak nazwać to, w co wkładamy serwetki papierowe? Czy to również jest serwetnik?
  • bić pianę
    15.05.2012
    15.05.2012
    Jakie jest etymologia frazeologizmu bić pianę? Czy znamy motywacje do powstania tego wyrażenia?
  • erka i elka
    6.10.2006
    6.10.2006
    Na karetkę pogotowia od dawna mówi się potocznie erka – ale na tyle często, że funkcjonuje już słowo pisane tak, jak to zrobiłem. A co z pojazdami nauki jazdy? Czy można już w piśmie używać słowa elka? W języku mówionym używa się tego tak samo często i chętnie, jak erki.
  • raksloty
    15.10.2008
    15.10.2008
    Szanowni Państwo,
    czy słowo raksloty jest prawidłowe, czy nie? Na stronach Słownika PWN jest informacja o rakslotach – czyli pominięto literkę K. Mam kontakt z kapitanem Krzysztofem Baranowskim, który twierdzi, że ma być rakskloty. Kto ma rację?
    Pozdrawiam
    Roman Głowacki
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego