m.in.
  • krzyczeć, jakby się miał Żyd urodzić
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Eksperci,
    w jednym z opowiadań Marka Hłaski spotkałem się z powiedzeniem krzyczeć, jakby się miał Żyd urodzić. Skąd się ono wzięło?
  • Księga Wyjścia
    7.01.2008
    7.01.2008
    Księga Wyjścia w scs. to Izchod. Po polsku jednak mamy inny przedrostek (rdzeń, nawiasem mówiąc, też), a pol. słowo zejście z przedrostkiem z- kontynuującym chyba zarówno ps. iz-, jak i s(n)- znaczy ‘zejście z góry’ lub ‘zejście się razem’. Dlaczego tak jest? Skąd w ogóle wzięło się owo wy-?
  • kuradent
    4.08.2003
    4.08.2003
    Czy kuradent to wykałaczka, czy coś innego? Słowo to pojawia się u Mikołaja Reja (Przemowa krótka do poćciwego Polaka stanu rycerskiego).
  • Lemat K.–Z.
    18.04.2017
    18.04.2017
    Szanowni Państwo,
    jak należy zapisywać inicjały w takich połączeniach, w których pochodzą one od dwóch osób? Np. lemat Kuratowskiego-Zorna, lemat Borela-Cantellego: lemat K.-Z., B.-C. czy K.Z., B.C.?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • lokacja i lokalizacja
    9.12.2011
    9.12.2011
    Szanowni Państwo,
    proszę o opinię dotyczącą słowa lokacja, które w żargonie filmowym stosowane jest wymiennie z określeniem lokalizacja (filmowa), oznaczającym miejsce poza studiem filmowym, gdzie jest kręcony film. Czy forma lokacja w odniesieniu do miejsca jest poprawna?
    W języku angielskim spotykamy określenie film location, czy lokacja będzie w taki razie kalką z angielskiego? A może to neologizm?
  • Lubiał wypić
    20.10.2012
    20.10.2012
    Z racji tego, że ostatnio poznaję ludzi z różnych rejonów Polski, zauważam znaczne różnice w tym, jak mówimy. Bardzo zraziła mnie forma lubiałem, lubiałam, której czasami używają ludzie pochodzący z Lubelszczyzny. Wiem, że jest to forma niepoprawna i moje wyjaśnienie, że nie ma czasownika lubieć, nie było dla nich zbyt przekonujące. Zastanawiam się, czy ten błąd można traktować podobnie jak małopolskie formy oglądnąć, przeglądnąć, czy pierwszy przykład jest błędem bardziej rażącym?
  • Mateusz i Maciej
    2.12.2005
    2.12.2005
    Jeśli mnie pamięć nie myli, przed paru laty przeczytałem w jednej z książeczek prof. Miodka, że imiona Maciej i Mateusz są to dwie dwie formy tego samego imienia. Jedno z wymienionych imion „przyszło” poprzez język grecki, a drugie poprzez język łaciński. Na genealogicznym forum dyskusyjnym dyskutowano kwestię poprawnego odczytywania imion (zapisanych po łacinie) w księgach parafialnych. Przytoczyłem powyższą opinię prof. Miodka i spotkałem się z zarzutem, że „byłem łaskawy się pomylić”.
  • „Najtrudniejsza sprawa ortograficzna”
    11.03.2020
    11.03.2020
    W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?
  • Nazwisko Jakoktochce
    7.02.2023
    30.03.2020
    Szanowni Państwo!
    Moi znajomi szykują się do wesela, a co za tym idzie zabierają się za wypisywanie zaproszeń. Jedno z nazwisk gości stało się problematyczne. Mowa o nazwisku Jakoktochce. Znajomi chcą uniknąć trendu pozostawiania nazwisk w mianowniku, dlatego spróbowali zmierzyć się z tym zadaniem.
    Czy zasada dotycząca odmiany nazwisk wg paradygmatu przymiotnika będzie właściwa? Państwo Jakoktochcejowie? W przypadku mężczyzny, dopełniacz: pana Jakoktochcego?
    Małżonka ma dwuczłonowe nazwisko: Ogierman-Jakoktochce. Czy poprawny dopełniacz to Ogierman-Jakoktochcejowej? Narzędnik: Ogierman-Jakochtocejową?
  • nie pani, tylko pani profesor
    12.09.2013
    12.09.2013
    Witam!
    Jestem uczniem liceum i spotkałem się z dziwnymi pretensjami ze strony nauczycieli za nietytułowanie ich „jak należy”. Problem wynikł z sytuacji, w której pewien uczeń w rozmowie z polonistką powiedział (o innej nauczycielce) pani (dajmy na to) Iksińska, na co jego rozmówczyni gwałtownie zareagowała: „Ale co to jest dla ciebie za pani?! PANI PROFESOR Iksińska!”. Chciałbym poznać państwa opinię na ten temat.
    Z wyrazami szacunku
    B.Ł.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego