-
Bezkońcówkowy dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników rodzaju żeńskiego i nijakiego
23.01.202423.01.2024Szanowna Redakcjo!
Moje pytanie dotyczy fleksji. Otóż przeczytałem, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego i nijakiego, których temat zakończony jest na spółgłoskę twardą lub -c, mają w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę zerową, np. matka - matek, słońce - słońc. Dlaczego więc dla rzeczownika "noc" forma ta brzmi "nocy", a więc korzysta on z końcówki typowej dla tematów zakończonych na inne spółgłoski stwardniałe niż -c i -l? Dlaczego z kolei rzeczownik "danie" ma w tym przypadku końcówkę zerową, skoro jego temat kończy się na spółgłoskę miękką, więc oczekiwalibyśmy końcówki -i?
Z góry dziękuję serdecznie za wyjaśnienia!
-
dawne nazwy pokrewieństwa i powinowactwa5.02.20025.02.2002Co znaczy słowo świekra? Jakie są jeszcze inne określenia pokrewieństwa i powinowactwa używane w dawnej polszczyźnie?
Pozdrawiam,
U. Radło -
i-ty i n-ty5.07.20065.07.2006Od kilku(nastu) lat zapis liczebników porządkowych 1-szy, 2-gi jest, o ile dobrze myślę, niepoprawny. Piszemy 1., 2. (z kropką na końcu). A jaka jest poprawna pisownia w przypadku często stosowanym w matematyce: n-ty (czytamy [enty]) czy też rozwinięcie Laplace'a względem i-tego wiersza i j-tej kolumny (czytamy [itego], [jotej])? Czy jest to poprawna pisownia i wymowa oraz czy ewentualnie istnieje jakaś alternatywna? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
-
Jak wymawiamy ł?15.04.200315.04.2003Pytanie: Szanowni Państwo!
Wielokrotnie spotykam w odpowiedziach o wymowie użycie [ł] dla wskazania niezgłoskotwórczego [u] (V1 – [fał 1], feng shui – [fank szłej]). Jest dość znaczna ilość użytkowników języka polskiego, zwłaszcza na wschodzie, która w dalszym ciągu używa twardego [ł]. Do niedawna w szkołach teatralnych właśnie uczono twardego [ł] jako poprawnego scenicznie. Tłumaczenia wymowy tego typu mogą być dla nich mylące. Trudno dzieciom, mówiącym twardo [ł], wytłumaczyć, że spotkane w komiksach [Łał] musi być czytane jako [Uau]… Czyżby nie można było do oznaczenia niezgłoskotwórczego [u] użyć innego znaku i nie krzywdzić użytkowników twardego [ł], które z taką nostalgią wspominają Polacy w Macierzy? Język polski jest używany nie tylko w kraju, więc ignorowanie w słownikach wymowy użytkowników twardego [ł] (historycznie usprawiedliwionego i poprawnego z punktu widzenia języka polskiego!) jest krzywdzące.
Z poważaniem,
Mirosław Szejbak -
super-Ziemia28.03.201228.03.2012Jaką formę powinien mieć dopełniacz liczby mnogiej dla słowa Ziemia w znaczeniu 'inne planety podobne do Ziemi', a dokładniej w nazwie kategorii planet: zuperziemie. Powinno być: „Odkryto wiele superziem”, czy „Odkryto wiele superziemi”?
Druga kwestia to pisownia: superziemia czy super-Ziemia, spotyka się obie dla określenia planety mającej od 1 do 10 mas Ziemi.