mamusia
  • wołacz
    18.04.2006
    18.04.2006
    Słowa pieszczotliwe takie, jak mamusia, mamunia, dzidzia, pańcia, odmieniają się w wołaczu na -u: mamusiu, mamuniu, dzidziu, pańciu. Rzeczowniki te oznaczają osoby i słowniki podają formę wołacza, a jak będzie w przypadku rzeczowników, które oznaczają przedmioty itp.? Kawciakawcio czy kawciu, rąsiarąsio czy rąsiu, gębusiagębusio czy gębusiu?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Jak to w rodzinie…
    9.07.2003
    9.07.2003
    Panie Profesorze,
    jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
    Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
    Załączam wyrazy szacunku,
    Marta Piaskowska z Łodzi
  • hucpa

    7.11.2023
    7.11.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zwrócić Państwa uwagę na pewną ciekawostkę językową, którą ostatnio zauważyłem. Słowo hucpa jest używane w polszczyźnie, ale jego znaczenie zdaje się różnić od tego, które można znaleźć w słownikach. Zamiast oznaczać «bezczelność», słowo to jest często używane w znaczeniu «granda, awantura». Sądząc po kontekstach, w jakich słowo hucpa pojawia się w mowie potocznej, można odnieść wrażenie, że jest ono mylone z innym słowem, a mianowicie heca.

    Ciekawi mnie Państwa opinia. Czy słowniki odnotują nowe znaczenie?

    Z poważaniem,

    Gutkiewicz

  • imiona i formy pochodne od nich
    23.04.2002
    23.04.2002
    Proszę o przesłanie zasad zdrabniania i zgrubiania imion w języku polskim.
  • rzeczowniki na -nia
    18.10.2006
    18.10.2006
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
    Dziękuję.
  • tost i tort
    24.07.2002
    24.07.2002
    Kupiłem ostatnio maszynkę do tostów, czyli toster. Jak poprosić:
    wariant 1) Tatusiu, zrobisz mi tost?
    wariant 2) Mamusiu, zrobisz mi tosta?
    Moja żona forsuje wariant 2, ja preferuje wariant 1, a dzieci mówią raz tak, raz tak, nie potrafimy tego rozstrzygnąć i jest z tego powodu „problem językowy” w domu.
    Spotkałem się też z odmianą słowa tort, która wydaje mi się kompletnie nieporawna: „Zosia kupiła torta”. Jak zatem prawidłowo używać słów tost i tort w podanych tu przykładach?
    Marek Prokop
  • Zdrobnienie a spieszczenie

    5.02.2022

    Dzień dobry,

    jak odróżnić zdrobnienie od spieszczenia?

    Czy zdrobnieniem jest domek, a spieszczeniem domeczek? Czy gdy zwracamy się do ukochanej osoby  skarbeczku, to zdrabniamy czy spieszczamy?

    Dziękuję

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego