mecenas
  • mecenas, sponsor i …
    10.09.2001
    10.09.2001
    Szanowny Panie Profesorze,
    Czy dopuszczalne jest użycie określeń donator oraz mecenas w odniesieniu do instytucji wspierającej finansowo konferencję naukową? Chciałabym uniknąć pojęć ofiarodawca i darczyńca, których nie lubię.
    Serdecznie dziękuję za wskazówki,
    Joanna Binienda
  • Kto może się onanizować?
    18.05.2001
    18.05.2001
    Szanowni Państwo,
    Jeszcze jedno pytanie. Czy zważywszy, że Onan był mężczyzną, kobieta może się onanizować? Czy w odniesieniu do kobiet lepiej byłoby użyć czasownika masturbować się?
    Z powazaniem,
    Jacek Lewinson
  • Mecenat

    8.09.2020
    8.09.2020

    Dzień dobry,

    chciałabym skonsultować sformułowanie mecenat kultury. Mecenat słownikowo łączy się z  nad czymś, nad kimś, czy takie połączenie mimo to jest akceptowalne? Czy może powinno być mecenat kulturalny?

    Z wyrazami szacunku

  • Boli, pacjencie?

    28.05.2015
    28.05.2015

    Byłem ostatnio u dentysty. Młoda pani stomatolog przez cały czas zwracała się do mnie per pacjencie („Boli, pacjencie?”, „Jeszcze chwila, pacjencie” itp.). Czy taka trochę dla mnie dziwna forma jest uprzejma i dopuszczalna?

  • bronić
    26.06.2003
    26.06.2003
    Broni ją czy broni jej prawnik? Dopełniacz czy biernik? Czy też obie formy są prawidłowe?
  • doktor i pułkownik jako patroni ulic
    1.11.2007
    1.11.2007
    Dzień dobry.
    W mojej miejscowości od niedawna oznakowano nowe ulice, stawiając tabliczki: ul. dr Śmigielskiego oraz ul. płk Kaletki. Czy taki zapis jest dopuszczalny w nazewnictwie administracyjnym, czy też mimo wszystko powinna być zachowana forma zależna, czyli ul. dr. Śmigielskiego i ul. płk. Kaletki? A jeśli tak, to czy również zapis tytułów od wielkich liter nie byłby tu bardziej stosowny (ul. Dr. Śmigielskiego i ul. Płk. Kaletki)?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • dużo różnych pytań
    21.02.2002
    21.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
    1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
    2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
    3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
    4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
    5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
    6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
    7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

    Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
    Pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • Jak się zwracać do prezydenta?
    30.07.2001
    30.07.2001
    Czy poprawne sa zwroty:

    Szanowny Panie Prezydencie Aleksandrze Kwasniewski!
    Szanowna Pani Jolanto Kwasniewska!
    Szanowna Pani Prezydentowo!
    Szanowna Pani Premierowo!
    Szanowna Pani Ministrowo!
  • nazwy żeńskie
    9.09.2003
    9.09.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy można o kobiecie powiedzieć bankierka, finansistka? Przejrzałam internetowe słowniki i znalazłam jedynie formę męską: bankier, finansista.
    Serdecznie dziękuję za pomoc,
    Dorota Górnicka-Urban
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego