-
Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?4.09.20094.09.2009Szanowni Państwo,
państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
Anna -
Obcojęzyczne tytuły gazet 11.12.201511.12.2015Szanowni Państwo,
czy powinniśmy pisać Niezawisimaja Gazieta, Ukrajinśka Prawda (wszystkie człony wielkimi literami)
czy też Niezawisimaja gazieta, Ukrajinśka prawda (pierwszy wielką, a kolejne małymi – zgodnie z transkrypcją nazw Независимая газета, Українська правда)?
Idąc dalej, czy mamy prawo zapisywać wielkimi literami oba człony w tytule Filosofický časopis?
Czy istnieją reguły polonizowania takich tytułów? Jak pisać:
Ukraińska Prawda czy Ukrajinśka P/prawda?
-
Oksymoron (?)
5.05.20235.05.2023Dzień dobry, czy określenie "ostatnio nigdy" można uznać za oksymoron? Z poważaniem, A. Starukiewicz
-
Padawan15.05.201715.05.2017Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
pałac prezydencki4.12.20144.12.2014Szanowni Państwo,
jakimi literami powinniśmy zapisywać pałac prezydencki? W znaczeniu przenośnym małymi, prawda? A gdy chodzi dosłownie o budynek (niekoniecznie ten w Warszawie)? W korpusie występują zarówno przykłady z dwiema wielkimi literami, jak i z dwiema małymi (to chyba wyklucza przypadek pierwszej wielkiej i drugiej małej). Zauważyłem jedynie (bez zaskoczenia), że po wielkie litery sięgamy chętniej w kontekście polskim.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Podgórz
1.02.2022Szanowni Państwo,
w Toruniu, po lewej stronie Wisły, mieści się dzielnica Podgórz, dawniej stanowiąca samodzielną miejscowość, a od 1938 będąca częścią Torunia. Spory problem sprawia określenie, czy coś znajduje się w Podgórzu czy na Podgórzu. W mowie potocznej stosowane są obie formy, przy czym częściej na Podgórzu. W literaturze naukowej sprawa spotykam się już z obiema formami mniej więcej w równym stopniu. Czy można uznać, że obie formy są poprawne, czy też jednak jest inaczej?
PM
-
pomarańczowy29.05.201129.05.2011Intryguje mnie wyraz pomarańczowy. Pochodzi od pomarańczy? Jeśli tak, to dlaczego nie od czegoś bardziej rodzimego? Czy np. za Mieszka I pomarańcze były u nas już tak popularne, czy przeciwnie – ten kolor nie miał jeszcze nazwy?
-
prosić i prosić się24.03.200924.03.2009Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
-
Rwańska, Szwarlikowska
13.10.202313.10.2023Jakie jest źródło pochodzenia nazw ulic Rwańska i Szwarlikowska. Skąd takie nazwy? Prof. Danuta Kopertowska w swojej książce „Nazwy miejscowe województwa radomskiego” napisała o nich jako nazwy ciemne, niejasne (str. 537). Takie nazwy ulic są w Radomiu. Ulica Rwańska jest także w Piotrkowie Trybunalskim.
-
salon z antykami23.04.201123.04.2011Dzień dobry,
czy mieszkanie urządzamy antykami, czy przy pomocy antyków? A może oba sposoby są tak samo dobre?
Pozdrawiam serdecznie