niema
  • niemy
    20.09.2005
    20.09.2005
    Wyraz Niemcy oznaczał kiedyś u Słowian 'ludy, które nie mówią, są nieme'. Czy w słowie niemy można dopatrywać się znaczenia nie jeden z nas (nie my)?
  • wyrazy zakończone na h nieme
    15.12.2004
    15.12.2004
    Czy zasada nieodmieniania imion żeńskich zakończonych na -ah (h nieme) stosuje się też do takich nazw, jak: Jonah (imię męskie!), Tengah (wyspa), dilmah? Kategoryczność tej zasady bywa przecież dyskusyjna, por. „Norah Jones skradziono auto”, „Przyjaciółka Sarah Jessiki Parker…”. O wiele bardziej komunikatywne są: „Norze Jones…”, „Przyjaciółka Sary Jessiki Parker”.
    Pozdrawiam – Michał Gniazdowski
  • wyłącznie nie ma
    30.03.2010
    30.03.2010
    Interesuje mnie niema. Z tego, co wiem, w przeszłości preferowano pisownię łączną, kiedy używano jej w znaczeniu: ‘nie pojawia się, nie występuje’, np.: „Niema głupich”, „Niema mowy”. Jak rozumiem, kiedy używamy ma w formie czasownika, musi on być pisany z nie rozdzielnie, np. „Jan nie ma w ręku pióra”. A zatem – należy raczej pisać łącznie czy rozdzielnie? Czy można pisać niema, nie naruszając zasad ortografii? A może taka forma jest preferowana dla wyrażenia ‘niewystępowania czegoś’?
  • nazwiska zakończone na spółgłoskę nie wymawianą
    9.05.2005
    9.05.2005
    Zgodnie z zasadą pisowni [243] (WSO PWN) nazwiska z niemym - t odmieniamy: Diderota, Clouzocie. Ale wśród haseł są:
    1. Louis Renault, Jan Jakub Goriot – opcjonalnie ndm,
    2. Nagroda Renaudot (a nie Renaudota),
    3. François Truffaut – wyłącznie ndm; z błędnym (?) odnośnikiem do zasady [249] – ta dotyczy nieodmienności, ale jedynie nazwisk z niemym -s i niemym -x, jako stanowiących wyjątek od wspomnianej zasady [243].
    Bardzo proszę o komentarz.
  • problemy z Charliem
    29.07.2016
    29.07.2016
    Adam Wolański w Edycji tekstów (s. 93) podaje odmianę: Charlie, Charlie’ego, Charlie’emu, z Charlie’m. Reguła [248] Wielkiego słownika ortograficznego PWN każe jednak nazwy osobowe na -i, -ie zapisywać bez apostrofu (zob. np. hasło Chaplin: Charliego, Charliemu, z Charliem); podobnie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (s.v. Charlie). Który wariant jest Państwa zdaniem lepszy?
  • Allerdyce, z Allerdyce’em; Malachi: odmieniać czy nie?
    11.12.2015
    11.12.2015
    Drodzy Państwo!
    Proszę o pomoc w ustaleniu poprawnej odmiany obcych imion: Allerdyce i Malachi (wym. Malakaj).
    W pierwszym przypadku skłaniam się ku zasadzie dotyczącej nazwisk zakończonych na nieme /e/, a zatem użyłabym odmiany podobnej jak w przypadku nazwiska Joyce. A może imię to jest nieodmienne?
    W przypadku imienia Malachi początkowo naturalna wydawała mi się odmiana bez użycia apostrofu, ale taki zapis sugeruje błędną wymowę. Czy mam rację, sądząc, że apostrof jest konieczny?
    Natalia
  • Boyé Lafayette De Mente: odmiana i wymowa; Jensen jako [ʤensen]
    25.05.2018
    25.05.2018
    Szanowni Państwo,
    pisarz Boyé Lafayette De Mente jest Amerykaninem, zatem zgodnie z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/wymowa-obcych-nazwisk;2130.html jego imię i nazwisko powinniśmy wymawiać po amerykańsku — czyli właściwie jak? A co za tym idzie — jak je odmieniać?
    I jeszcze to samo pytanie odnośnie do amerykańskiego matematyka Ronalda Björna Jensena (wymowa drugiego imienia i nazwiska).

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Capote
    2.03.2007
    2.03.2007
    Chciałbym spytać o odmianę nazwiska (Trumana) Capote. Słownik PWN podaje odmianę Capote’a, Capote’owi itd., czyli tak, jakby e było nieme. Tymczasem to nazwisko wymawia się [kapouti:] (ew. [kapote], zgodnie z brzmieniem włoskim), dlatego trudno stosować regułę odnoszącą się do słów z niemym e. Czy słowo Capote może być nieodmienne, tak jak Capone?
    W języku angielskim jest też rzeczownik capote [kapout] – jeśli ktoś ma tak na nazwisko, to odmienia się ono tak jak w Państwa słowniku.
  • Farma Whittmore'ów
    10.12.2018
    10.12.2018
    Jak odmieniać nazwiska angielskie w liczbie mnogiej zakończone na -y [-i], -e nieme itp.? Czy zgodnie z regułami, które stosujemy do liczby pojedynczej? Np. farma Whittmore’ów, wycieczka z Donne’ami, państwo Wallace’owie – zwykle widuję odmianę z pominięciem -e, więc i bez apostrofów. Mamy małżeństwo Kennedych/Kennedy’ch – a jak brzmi mianownik?
  • odmiana nazwisk francuskich
    19.05.2013
    19.05.2013
    Dlaczego nazwisko Chamfort odmienia się inaczej niż Barthes? W przypadkach zależnych pierwsze nazwisko „odzyskuje” niemą końcówkę, czyli piszemy: Chamfortowi (wym. [chamfortowi]), natomiast w przypadku drugiego nazwiska: Barthes’owi (wym. [bartowi]). Skąd ta różnica, skoro w mianowniku oba nazwiska kończą się niewymawianą spółgłoską? Czy nie należałoby pisać: Barthesowi (wym. [bartesowi])?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego