nigdy
  • świtkiem pod południe
    3.10.2013
    3.10.2013
    Moja ciotka często używała wyrażenia świtkiem pod południe. Po wpisaniu go w Google zobaczyłem, że jest używane również przez innych. Czy notuje je jakikolwiek słownik?
  • Tańcz, głupia, tańcz i Do boju, Polsko!
    7.01.2019
    7.01.2019
    Nurtuje mnie kwestia tytułów Do boju Polska i Tańcz głupia tańcz, a konkretnie to ich poprawnego zapisu. Wydaje mi się, że gdyby chcieć zapisać je w pełni poprawnie, to powinny one brzmieć: Do boju, Polska i Tańcz, głupia, tańcz, ale praktycznie nigdy się z takim zapisem nie spotkałem. Jak to z tymi przecinkami w tych przypadkach jest?

    Pozdrawiam,
    Michał
  • tata
    31.12.2002
    31.12.2002
    Czy istnieje, a jeśli tak to jak brzmi liczba mnoga od rzeczownika tata?
  • temat wiadomości
    19.02.2015
    19.02.2015
    Szanowny Panie Profesorze,
    nie spotkałem się jeszcze z programem pocztowym lub interfejsem poczty w przeglądarce, w których nie byłoby pola typu temat wiadomości. Analogia między tym a tytułem porad jest może chybiona, ale nie przychodzi mi do głowy żadna lepsza, tzn. nie wiem, jak podejść do wielkiej litery w tytułach mejli, z czym można by to bliżej porównać i na jakiej podstawie rozstrzygnąć, czy to dobre rozwiązanie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ten pan łamie ustawę o języku polskim?
    28.06.2015
    28.06.2015
    Dzień dobry Państwu!
    Mateusz Borek (Polsat) wykreował pojęcia: „Zawodnik jest pod formą”, czyli że nie ma jej, jest bez niej, gra miernie a nawet źle; „Zawodnik jest pod grą”, czyli że jest aktywny, ma tzw. ciąg na bramkę itp.; „Zawodnik jest pod piłką”, czyli że jest przy niej, w jej posiadaniu. Czy jeśli formy te nie są poprawne, to pan ten łamie ustawę o języku polskim?
    Pozdrawiam serdecznie
  • terminologia meblarska
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
    1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
    2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
    3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
    4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
    5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
    6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
    7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
    8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
    Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • testament

    14.11.2023
    9.11.2023

    Dzień dobry,

    czy użycie słowa testament w znaczeniu «dowód czegoś» jest poprawne? Np. jako testament siły, jak w tym wypadku:


    """

    Adam Bielan podkreślił, że powstanie w getcie "było znakiem nadziei dla świata, że Żydzi nie odejdą w noc w milczeniu". - Będą walczyć o przeżycie i o wartości, które czynią nas ludźmi. To testament siły, jakim jest solidarność i wspólnota - skonkludował eurodeputowany PiS.

    """

  • tęsknić
    28.08.2002
    28.08.2002
    Która z form jest poprawna: tęsknić za kimś czy do kogoś? A może tęsknię do Ciebie (osoba), ale za domem (rzecz)?
  • theremin czy teremin?
    13.01.2015
    13.01.2015
    Theremin – nazwa instrumentu muzycznego – jest odnotowana w takiej formie w wielu źródłach. W Internecie można jednak znaleźć uproszczoną pisownię teremin (np. fraza na thereminie występuje ledwie dwukrotnie częściej niż na tereminie). Czy taka kwerenda daje podstawy, by teremin bez h uznać za wariant oboczny, czy raczej należy mówić o błędzie?
  • toby / to by
    21.04.2020
    21.04.2020
    Czy w zdaniu Zrobiłam to specjalnie, bo inaczej toby pan nigdy na mnie uwagi nie zwrócił pisownia łączna toby jest właściwa?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego