nijak
  • nijak się ma…
    14.02.2002
    14.02.2002
    Czy wyrażenie coś nijak się ma wymaga formy zaprzeczonej czasownika, a więc coś nijak się nie ma, czy bardziej poprawna jest forma coś nijak się ma? Pozdrowienia dla zespołu.
  • bezcenne koło
    30.10.2014
    30.10.2014
    Witam.
    Proszę mi wyjaśnić dwa lekko zabawne paradoksy językowe. W śląskim dialekcie na rower mówi się koło. W polszczyźnie to określenie nie istnieje i nigdy nie istniało. Mamy natomiast kolarza, kolarski i kolarstwo. Skąd?
    Drugi paradoks nijak nie mieści się w mojej technicznej głowie. Dwa wyrazy, podobne znaczeniowo: wartościowy i cenny. Zanegujmy oba, powinniśmy dostać też dwa wyrazy podobne znaczeniowo, choć przeciwne pierwotnym. A co mamy? Bezwartościowy i bezcenny!
  • centuria i centaur
    29.09.2005
    29.09.2005
    Centuria liczy 100 osób, po angielsku century to 100 lat, ale centuria roślina to inaczej tysiącznik. Co więcej, słownik Doroszewskiego podaje w haśle centuria I (roślina) etymologię opartą o… centaura, który nijak mi się nie kojarzy ani z setką, ani z tysiącem. Czy istnieją związki między tymi wyrazami? Jeśli tak, to jakie?
  • chłopczyk, choineczka, kółeczko

    13.05.2023
    13.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o formanty w następujących wyrazach: choineczka, chłopczyk i kółeczko.


    Spotkałem się już z opinią, że winny to być odpowiednio: -eczka, -czyk i -eczko, choć nijak mnie to nie przekonuje - w odmianie wyrazów podstawowych mamy bowiem formy choinek - ø, chłopc-a i kółek-ø, co sugerowałoby, że -ecz i -cz wchodzą w obręb tematu słowotwórczego, zaś -ka, -yk i -ko to prawidłowe formanty (co też wydaje mi się bardziej logiczne).


    Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości - jeśli się mylę, będę wdzięczny za wykazanie, gdzie tkwi błąd w moim rozumowaniu oraz wskazanie jakichś aktualnych opracowań w tym zakresie.


    Z wyrazami szacunku

    M.

  • Choker
    9.05.2017
    9.05.2017
    Ostatnio zaczęła być modna biżuteria, po angielsku choker. W związku z tym, że najbliższym polskim tłumaczeniem byłaby chyba aksamitka, która nijak się ma do materiałów, z których te ozdoby się wykonuje, przyjęła się w mediach społecznościowych nazwa angielska. W związku z tym zastanawiam się, jaka powinna być wymowa tego słowa. Czołker, czy może czoker?
  • Czekolada po piątych urodzinach Jacka
    9.06.2020
    9.06.2020
    Zastanawiam się, jakie będzie rozumienie dwóch poniższych wariantów:
    1. Jacek nie zaznał smaku czekolady, aż do swoich piątych urodzin.
    2. Jacek nie zaznawał smaku czekolady, aż do swoich piątych urodzin.
    Czy któryś z powyższych wariantów mówi nam coś o zaznawaniu smaku czekolady przez Jacka po ukończeniu przez niego piątego roku życia. Może oba warianty mówią tylko o czasie do piątych urodzin i nijak nie można wywnioskować, czy po ukończeniu piątego roku, Jacek w końcu zaznał smaku czekolady?
  • hasło reklamowe
    8.04.2015
    8.04.2015
    Dzień dobry!
    Czy w haśle reklamowym: „Laptop czy tablet? Oto jest pytanie!” powinien pojawić się przecinek po słowie laptop?
    Dziękuję za pomoc!
    AB
  • jeszcze raz o transkrypcji z rosyjskiego
    15.02.2002
    15.02.2002
    Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
    Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
    Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
  • Litka

    10.02.2024
    10.02.2024

    Witam. Irytuje mnie strasznie używanie przez H. Sienkiewicza w „Rodzina Połanieckich” jak również w recenzjach do Filmu, imienia Litka. Ta pisownia ma się nijak do Lidii, do której nie znalazłem żadnych odnośników. Czy to wina Mistrza czy wynik pisowni tamtych lat? Dzięki za odp. i Pozdrawiam Serdecznie. Stefan.

  • Masz kaszel?
    12.02.2012
    12.02.2012
    Witam serdecznie!
    Od kilku tygodni prześladuje mnie reklama pewnego syropu: „Masz kaszel?”. I jakoś nijak mi to nie pasuje do języka polskiego…
    Pozdrawiam
    IwonaW
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego