oby
  • żeby, aby, oby

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zawsze przed słowem "żeby" należy stawiać przecinek, czy zależy to od kontekstu? Jaka jest różnica pomiędzy użyciem "żeby"/"aby" a "oby" na początku zdania (gdy wyrażamy prośby, życzenia, nadzieje etc.)? Czy wówczas najbardziej adekwatnym słowem jest "oby"?

  • obaj, obie, obydwaj i obydwie w celowniku

    31.03.2023
    31.03.2023

    Która z form jest poprawna podczas gdy zwracamy się do mężczyzn: „dziękuje wam obydwu/obu czy obojgu”?

    Jaka będzie poprawna forma w analogicznej sytuacji, kiedy zwracamy się do kobiet?

  • Podgórz

    1.02.2022

    Szanowni Państwo,


    w Toruniu, po lewej stronie Wisły, mieści się dzielnica Podgórz, dawniej stanowiąca samodzielną miejscowość, a od 1938 będąca częścią Torunia. Spory problem sprawia określenie, czy coś znajduje się w Podgórzu czy na Podgórzu. W mowie potocznej stosowane są obie formy, przy czym częściej na Podgórzu. W literaturze naukowej sprawa spotykam się już z obiema formami mniej więcej w równym stopniu. Czy można uznać, że obie formy są poprawne, czy też jednak jest inaczej?


    PM

  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • Lokantlokanta czy lokantu?
    25.02.2016
    25.02.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie, w jaki sposób powinno odmieniać się słowo lokant. Czy w dopełniaczu będzie to lokantu (podobnie jak np. formantu), czy też lokanta (wtedy byłoby konsekwentnie z np. liganda).
    W literaturze chemicznej występują obie wersje, natomiast w znanych mi słownikach słowa tego nie ma.
  • Pivot czy piwot?

    4.01.2023
    4.01.2023

    Dzień dobry,

    zajmuję się opisywaniem zjawisk ekonomicznych i rynkowych. Ostatnio modne stało się słowo pivot w znaczeniu «zwrot», «zmiana kierunku, nastawienia» w odniesieniu do polityki Fedu.

    W słowniku figuruje słowo piwot (koszykówka, ale też chodzi o zwrot). Czy w związku z tym lepiej pisać piwot w znaczeniu polityki pieniężnej, czy pozostać przy anglosaskim pivocie?

    Pozdrawiam


  • Poza urodą

    8.01.2022

    Dzień dobry,

    Proszę o wyjaśnienie roli ("wyłączającej z / włączającej do" zakresu odniesienia zdania) przyimka poza, a przy okazji i sensu poniższego zdania: Rzeczywiście, obu paniom natura nie poskąpiła – poza urodą – twardych charakterów i sporych temperamentów. Mam wątpliwości, czy autor tej wypowiedzi chwali urodę i przymioty obu pań, czy raczej tylko cechy ich charakterów...

  • sieć neuronowa albo sieć neuronalna

    4.10.2023
    4.10.2023

    Jak powinno się pisać: sieć neuronowa czy sieć neuronalna? W użyciu widzę obie formy, ale wydaje mi się, że bardziej "po polsku" jest "neuronowa". "Neuronalna" wygląda mi na coś w rodzaju niechlujnego tłumaczenia angielskiego "neuronal". A może obie formy są poprawne?

  • Śpieszyć się czy spieszyć się?
    19.02.2016
    19.02.2016
    Pisząc opowiadanie, zastanowiłem się czy powinno się mówić (i pisać) spieszyć czy śpieszyć?
    Pytam właściwie z ciekawości, bo chyba obie formy są poprawne. Ale która jest tak naprawdę poprawna?

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Tymon Polesek
  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego