pierwsze
  • inicjał a monogram
    6.06.2005
    6.06.2005
    Problem mój dotyczy słów inicjał i monogram. Czy inicjał w liczbie pojedynczej to pierwsza litera imienia lub nazwiska, a więc dwa inicjały tworzą monogram (na podobnej zasadzie, co dwie szyny tworzą tor)? A teraz o zapisie inicjałów: Czy poprawny jest zapis typu MW (bez kropek)? A czy pomiędzy kropką po pierwszej literze imienia a pierwszą literą nazwiska powinna być spacja?
  • Jakby czy jak by, żeby czy że by?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Mam pytanie dotyczące dwóch przykładów pisowni cząstki by.
    1. Nie wygląda to tak, jakby/ jak by się wydawało.
    2. Myślę, żeby/że by się na mnie pogniewała.

    Nie wiem, czy mój tok myślenia jest dobry, ale wydaje mi się, że w pierwszym przykładzie można wymienić jakby na jak gdyby – jednak nie mam przekonania co do łącznego zapisu. Co do drugiego przykładu mam jeszcze większe wątpliwości.

    Pozdrawiam
    Amator polszczyzny
  • Jak wymawiamy chrześcijan?
    25.01.2006
    25.01.2006
    W archiwum poradni znalazłem, że wyraz chrześcijanie w dopełniaczu należy akcentować na trzecią sylabę od końca. Czy mógłbym poprosić o uzasadnienie tego? W żadnym słowniku nie znalazłem informacji na temat akcentu w tym wyrazie.
  • Janusz Korwin-Mikke
    15.09.2003
    15.09.2003
    Czy w nazwiskach dwuczłonowych, w których jeden z członów stanowi nazwa herbu, nazwa owa podlega odmianie? Innymi słowy – czy powinno się mówić: Janusza Korwina-Mikkego czy Janusza Korwin-Mikkego?
  • Kalki z angielskiego
    9.07.2020
    9.07.2020
    Takie zdanie znalazłam dziś w prasie: Z jakiegoś powodu komórki fazy REM są pierwszymi, które chorują. Dawniej napisałoby się Z jakiegoś powodu komórki fazy REM chorują pierwsze, a przykład z prasy wygląda na zupełnie zbędną, wprowadzającą nadmierną rozwlekłość, kalkę z angielskiego. Proszę o opinię.
  • kłopotliwe liczebniki
    22.09.2007
    22.09.2007
    Szanowni Eksperci,
    które zdanie jest poprawne: „Prezenty czekają na pierwsze 100 osób” czy „Prezenty czekają na pierwszych 100 osób”?.
    Dziękuję. Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna
  • Liczebnik w wyrażeniach matematycznych

    29.09.2022
    28.06.2018

    1. Ułamki zwykłe

    Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:

    • dwadzieścia dwie piętnaste,
    • czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
    • sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie

    czy też


    • dwadzieścia dwa piętnastych,
    • czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
    • sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.

    2. Nierówności

    x – 12 < 3

    x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale

    x < 15

    x mniejszE od piętnastu

    czy

    x mniejszY od piętnastu.


    3. Nierówność z ułamkiem

    3x < -5/12

    trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście

    czy też

    trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.


    3x < -1/12

    trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście


    4. Nierówność z sumą

    5x < 23 + 11

    pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście

    czy też

    pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście


    5. Przedziały

    x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności

    czy też

    x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.


    6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?


    7. Zwrot

    Aby wyznaczyć iks, podzielmy…

    Czy też

    Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…


    8. Miary kątów


    Chodzi o odmianę miar kątów.

    25 stopni, ale

    22, 23, 24 stopnie?

    Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.

  • odsetek i odsetki
    27.12.2007
    27.12.2007
    Dzień dobry,
    mam pytanie o różnicę między dwoma słowami: odsetka i odsetek. Dziś są to dwa różne słowa (tj. mają dwa różne wpisy w słowniku) o nieco odmiennych znaczeniach; tzn. nie są wymienne. Jednak wciąż są na tyle bliskie znaczeniowo, że jestem przekonany, że pochodzą z jednego źródła. Stąd pytanie: kiedy i w jakich okolicznościach doszło do ich „separacji”? Które słowo było pierwsze?
    Dziękuję i wesołych świąt!
    Jarek Hirny
  • płeć mocniejsza genetycznie
    10.05.2002
    10.05.2002
    Dzień dobry.
    Mam dwa pytania. Pierwsze z nich dotyczy zwrotu płeć mocniejsza genetycznie: czy jest on poprawny? Ja sama odczuwam go jak jakiś nieopatrzny zgrzyt językowy i nie wiem, co z nim zrobić.
    Drugie z moich pytań dotyczy zwrotu włosy chowa pod hełm. Słownik nie rozstrzygnął jednoznacznie moich wątpliwości i nie wiem, czy powinno się tu zastosować biernik czy narzędnik.
    Za odpowiedź dziękuję z góry.
    Anna R.
  • podium

    14.04.2024
    14.04.2024

    Dzień dobry,

    Czy zwrot „zdobyć podium” jest poprawny? Wydaje się, że można „zdobyć miejsce na podium” lub „zdobyć puchar”, jednak używany także bywa zwrot „zdobyć podium”.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego