pierwszeństwo
  • pierwszeństwo
    24.07.2002
    24.07.2002
    Jaka jest różnica między frazami: pierwszeństwo przed kimś, przed czymś, a pierwszeństwo nad kimś, nad czymś? Wyjaśnienie słownikowe wydaje się dość enigmatyczne i – w moim odczuciu – nie ma zasadniczej różnicy, czy dam pierwszeństwo jednym nad innymi, czy też jednym przed innymi.
    Pozdrawiam.
    L.
  • Pierwszeństwo zasad przed osobowościami (?)
    3.07.2018
    3.07.2018
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie zdanie Pierwszeństwo zasad przed osobowościami. Wyraz po wyrazie jest ono przełożone z angielskiego (principles before personalities) i przekład ten jest zapewne poprawny, ale jego polska wersja wydaje mi się mocno problematyczna. Przed jakimi osobowościami? Jak rozumieć to Pierwszeństwo zasad przed osobowościami? Co z tego niby wynika? O co chodzi? Jak to rozumieć?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy
  • przyimki w skrótowcach
    16.06.2012
    16.06.2012
    Nazwę przedmiotu wiedza o społeczeństwie skraca się powszechnie do postaci fonetycznej [vos]. Powstaje jednak kłopot, kiedy chcieć ją zapisać. Stosując się do ogólnych reguł pisowni skrótowców, używałem zawsze formy WoS (por. np. ZBoWiD, CIoK). Tym większe było moje zdziwienie, kiedy przekonałem się, że słownik ortograficzny uwzględnia jedynie warianty wos. i WOS. Czy regularne WoS i WoK należałoby więc uznać za gorsze, bo pozanormatywne? Czy istotnie pozanormatywne znaczy: gorsze?
  • developer – deweloper
    5.03.2002
    5.03.2002
    Jaka jest zalecana pisownia słowa: developer czy deweloper? „Słownik współczesnego języka polskiego” pod redakcją Bogusława Dunaja podaje obie formy jako równorzędne, „Inny słownik języka polskiego PWN” pod red. Mirosława Bańki odsyła do formy developer, ale uwzględnia również formę deweloper. Czy któraś z tych form jest zalecana albo dopuszczalna?
    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
  • do Tych czy Tychów?
    28.02.2003
    28.02.2003
    Tychy powracają jak bumerang. Mimo że eksperci poradni językowej wielokrotnie wypowiadali się na temat dopełniacza tej nazwy, ich odpowiedzi nie satysfakcjonują czytelnika gazety, w której pracuję. Otóż twierdzi on, że poprawna jest jedynie forma Tych, i domaga się dokładnego potwierdzenia, na podstawie jakich ustaleń i kiedy do języka ogólnego i do słowników trafiła forma Tychów. Niestety sama nie potrafię wskazać takiego dokumentu, czy też daty wprowadzenia oficjalnej poprawki (czytelnik twierdzi, że podobne zmiany są poprzedzone konkretnymi przepisami). Bardzo proszę o pomoc i jak najbardziej szczegółową odpowiedź.
    Agata Gogolkiewicz
  • jeszcze raz o transkrypcji z rosyjskiego
    15.02.2002
    15.02.2002
    Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
    Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
    Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
  • priorytet
    30.01.2003
    30.01.2003
    W moim mieście (Wronkach) reklamuje się gimnazjum, które wymienia m.in. takie priorytety jak:
    - wszechstronność kształcenia i oferty zajęć edukacyjnych,
    - wychowanie młodych ludzi.
    Pomijając pytanie, czy wszechstronność kształcenia może być priorytetem w szkolnictwie, chciałbym się dowiedzieć, czy błędem jest w ogóle mówienie o priorytetach. Inaczej – czy priorytet może być tylko jeden?
  • priorytetyzacja
    18.02.2002
    18.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Kilka dni temu natknęłam się na sformułowanie priorytyzacja. Budzi ono we mnie sporo wątpliwości, gdyż kontekst, w którym użyto tego słowa stanowił kalkę z języka angielskiego i, prawdę powiedziawszy, troszkę mnie razi. Stąd też zwracam się do Państwa z ogromną prośbą o rozwianie moich wątpliwości, tudzież potwierdzenie, iż tego typu sformułowanie może byż używane.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Beata Łopatka
  • A jednak gotyk
    13.02.2015
    13.02.2015
    Szanowni Państwo!
    Od kilku dni zastanawia mnie kwestia pisowni nazewnictwa styli architektonicznych, ze szczególnym uwzględnieniem gotyku. Dotąd, w żadnym opracowaniu naukowym, nie spotkałam się z pisownią tego słowa z użyciem wielkiej litery; nie proponuje tego także moje wydanie Słownika wyrazów obcych PWN, choć jest ono dosyć stare… Znajoma osoba jednakowoż bardzo upiera się przy pisowni Gotyk, powołując się na fakt, że słowo to jest pochodzenia obcego oraz na słownik (nie znam wydania).
  • ajurwedyjski
    13.05.2010
    13.05.2010
    Dzień dobry,
    ajurwedyczny czy ajurwedyjski? W Państwa internetowym słowniku jest ten pierszy przymiotnik, ale w internecie częściej występuje ten drugi. Czy jest on też poprawny, czy rozpowszechnił się za pomocą internetu, ale jest błędny?
    Pozdrawiam serdecznie i tak też z góry dziękuję za odpowiedź,
    Joanna Repeć
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego