polegać
  • czarnuch
    7.10.2009
    7.10.2009
    Ciekawi mnie historia bardzo obraźliwego słowa czarnuch. Zastanawiam się, kiedy weszło ono do polskiego słownika. Jestem tłumaczem, problem polega na tłumaczeniu słowa nigger. Chodzi o tekst, który powstał pod koniec XIX wieku. W owym czasie słowo nigger nie miało tak negatywnych konotacji jak dziś. Obecnie najczęściej słowo nigger tłumaczy się jako czarnuch, aczkolwiek nie wydaje się, aby słowo czarnuch było używane pod koniec XIX wieku w Polsce.
    Dziękuję.
  • czas zaprzeszły
    27.05.2009
    27.05.2009
    Zwracam się z prośbą opinię dot. formy: byłem pisałem. W słowniku podana jest forma pisałem był / byłem pisał. Jednak słyszałam osoby używające formy byłem pisałem / pisałem byłem. Dowiedziałam się, że nie można wykluczyć, iż dawniej w użyciu były również takie konstrukcje, w których zmieniano kolejność członów wskazujących na czas zaprzeszły, np. byłem pisałem. A więc forma ta nie jest konstrukcją wzorcową, ale nie narusza ogólnych norm poprawności gramatycznej. Będę wdzięczna za opinię.
  • Czy mogę od pana ogień?
    6.05.2019
    6.05.2019
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o odpowiedź, dlaczego pytanie Czy mogę od pana ogień? jest „niegramatyczne” (pytanie dotyczy znanej piosenki zespołu Pablopavo i Ludziki: I podchodzi, dziewczyna, i pyta czy Mogę od pana ogień? A ty wiesz, że to niegramatycznie) Czy musi być ognia?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Czy mogę od pana ogień?
    9.05.2019
    9.05.2019
    Dzień dobry,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie niegramatyczność pytania Czy mogę od Pana ogień? w piosence zespołu Pablopavo i Ludzki: I podchodzi, dziewczyna, i pyta czy/ Mogę od pana ogień?/ A ty wiesz, że to niegramatycznie,/ tylko popiół masz. Jak należałoby zadać to pytanie, żeby było „gramatycznie”?
    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • czytanie Mickiewicza
    25.08.2003
    25.08.2003
    Czy poprawne jest wyrażenie cytat z Mickiewicza (w sytuacji, gdy dwie strony wiedzą, o jakim cytacie mowa), czy taki skrót myślowy nie jest dozwolony?
  • Czy wolno słowotworzyć?
    7.12.2010
    7.12.2010
    Witam,
    Mam prośbę o informacje w dwóch poniższych kwestiach:
    1. Czy wyraz rozskupić jest poprawny słowotwórczo? Czy mógłby być użyty jako przeciwieństwo skupić, synonim rozproszyć i zdekoncentrować?
    2. Prosiłbym też o informację, jak słowotwórstwo jest spostrzegane przez językowców i osoby wykształcone w tej dziedzinie. Czy należy go unikać, tym samym dbając o czystość ojczystego języka? Czy wręcz przeciwnie – pozwalać sobie na nie w razie potrzeby?
    Z wyrazami szacunku
    BA
  • Czy zaklęcia to apelatywy?

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry. Nurtuje mnie rozróżnienie między onimami, a apelatywami. O ile informacji co traktować jako onim/bionim/.../itd. jest wiele, o tyle co traktować jako apelatyw już mniej. Nurtują mnie nazwy czarów w książkach o Harrym Potterze. Czy nazwa czaru- "cruciatus" jest onimem, czy może apelatywem i czy klasyfikuje się tak samo jego inkantację "crucio"? Prace skupiające się na onimach w tej serii omijają czary. Dlatego że są apelatywami?

    Z wyrazami szacunku,

    B.

  • ćwiczebny

    26.04.2023
    26.04.2023

    Szanowni Państwo,

    Przymiotniki zakończone na "ebny" zdają się w większości pochodzić od wyrazów z przyrostkiem -ba. Od liczby mamy liczebny, od chwalby – chwalebny itd., z nielicznymi wyjątkami typu wielebny – z tym, że w wyrazie "wielbić" ta litera "b" nadal występuje. Jak jednak powstał wyraz "ćwiczebny"? Wiadomo, że końcowo od czasownika ćwiczyć, ale czy jego istnienie znaczy, że -ebny jest samodzielnym przyrostkiem? Czy może istnieje jakaś "ćwiczba"?

  • deewolucja

    3.04.2023
    3.04.2023

    Szanowni Państwo,

    jak nazywa się antonim ewolucji? Dewolucja czy deewolucja? Skłaniałbym się ku tej drugiej opcji, z przedrostkiem de-, jak deeskalacja czy deemulgacja, ale zmyliły mnie tytuły książek, które zostały wydane, np. "Dewolucja" M.J. Behego lub "Ewolucja. Dewolucja. Nauka" M. Giertycha, które bynajmniej nie odnoszą się do dewolucji prawnej.

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    stała czytelniczka Poradni

  • deprecjonować
    29.06.2014
    29.06.2014
    W NSPP i WSPP pod hasłem deprecjacja odnotowano: „Deprecjacja kogoś, czegoś”, pod hasłem deprecjonować – że „ktoś deprecjonuje coś (nie: kogoś)”. Skąd taka niespójność i dlaczego nie można deprecjonować kogoś? W korpusie są nieliczne poświadczenia zwrotów deprecjonować kobiety i deprecjonować ludzi, w poradni PWN czytamy zaś, że „rodzaj żeński dodatkowo deprecjonuje mężczyznę”, a „użycie formy gwarowej nie deprecjonuje mówiącego”. Więc jak to właściwie jest?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego