polegać
  • Do tropicieli pleonazmów
    21.07.2010
    21.07.2010
    Szanowna Poradnio!
    W Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego pod hasłem akcja czytam: „ciąg następujących po sobie zdarzeń w powieści…”. W związku z tym nasunęło mi się pytanie: czy wyrażenie ciąg następujących po sobie…, które zresztą jest dość popularne, nie ma przypadkiem znamion pleonazmu? Przecież z definicji ciągu wynika, że zdarzenia, które go tworzą, następują po sobie. Może lepiej napisać: ciąg zdarzeń lub zespół następujących po sobie zdarzeń?
  • drużbanci
    14.11.2011
    14.11.2011
    Drużbadrużbowie, często spotykam sie z drużbantdrużbanci, panie drużbantki.
  • Dupiarz

    28.07.2022
    28.07.2022

    Dzień dobry!

    Czy słowo "dupiarz" użyte przez Prezydenta Warszawy jest obraźliwe (zwłaszcza dla kobiet), biorąc pod uwagę że:

    - użył go wobec siebie samego,

    - jest to neologizm (albo określenie slangowe) i można je interpretować dowolnie

    - nie odnosi się do kobiet, tylko do mężczyzn (mam na myśli, że wiele kobiet jest tym urażonych)

    - gdyby użył tego słowa gej, wówczas bez względu na to czy odniósłby je do siebie, czy do innych mężczyzn, nie odnosiłoby się ono do kobiet?

  • Dwa tysiące dwadzieścia

    15.02.2021
    15.02.2021

    Często rok 2020 wymawiany jest jako dwa tysiące dwadzieścia zamiast dwa tysiące dwudziesty. Zastanawia mnie czy ta forma jest błędna i z czego może wynikać jej stosowanie?

  • dwojgu ludziom, ale dwojgiem ludzi – czemu nie dwojgiem ludźmi?
    3.12.2014
    3.12.2014
    Dzień dobry,
    wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
    Serdecznie
    Oscar E. Swan
  • dwukropek a wielka litera
    31.10.2010
    31.10.2010
    Szanowni Państwo,
    w instrukcji obsługi odkurzacza po słowie wskazówka pojawia się zawsze dwukropek, np.
    Wskazówka: Sposób działania odkurzacza polega na zawirowaniu zasysanego powietrza w filtrze. W zbiorniku na wodę zbierają się substancje…

    Czy w tym miejscu jest dopuszczalne użycie tego znaku interpunkcyjnego? Czy należy wówczas zdanie zaczynać od dużej litery? A może po słowie wskazówka lepiej użyć kropki?
    Ślicznie dziękuję za odpowiedz
  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • dyżur i ostry dyżur

    11.01.2024
    11.01.2024

    Szanowni Państwo,

    co dokładnie oznacza dyżur?

    Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.

    Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.

    Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.

    Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:

    „też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?

    Z góry dziękuję!

  • ekspozycja na światło

    25.04.2023
    30.03.2023

    Jak rzeczownikowo określić fakt, że człowiek, który przebywa na zewnątrz, wystawia się na światło. Anglicy mówią „light exposure”. Czy „ekspozycja na światło” jest brzydką kalką? Po polsku o ekspozycji mowa chyba głównie w kontekście fotografii.

    Z góry dziękuję

    D.

  • Elementy cytowane w cytatach składanych kursywą
    6.07.2016
    6.07.2016
    Szanowni Państwo, mam pytanie dotyczące cytowania. Cytuję poprzez kursywę i problem polega na tym, co zrobić, kiedy w cytowanym tekście pojawia się kursywa. Nie chcę wprowadzać wszystkich cytatów poprzez cudzysłów. Czy kursywę w cytowanym tekście powinnam zastąpić cudzysłowem, a może cudzysłowem ostrokątnym, a może po prostu ją zignorować…?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam ciepło
    Helena
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego