poprawia��
  • dyżur i ostry dyżur

    11.01.2024
    11.01.2024

    Szanowni Państwo,

    co dokładnie oznacza dyżur?

    Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.

    Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.

    Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.

    Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:

    „też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?

    Z góry dziękuję!

  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • Interpunkcja zwrotów z imiesłowami na -ąc, -łszy, -wszy

    23.02.2024
    23.02.2024

    Szanowna Poradnio,

    czy w zdaniach z imiesłowowymi równoważnikami zdań typu:

    Piotr(,) strzeliwszy, nie trafił.

    Piotr(,) strzelając, zawsze trafiał.

    ...przecinek (,) jest obligatoryjny, uznaniowy czy błędny?

    Z poważaniem

    T.M.

  • Kalinówka Bystry
    2.07.2004
    2.07.2004
    Serdecznie witam!
    W okolicach Rutek koło Zambrowa jest wieś o wdzięcznej nazwie Kalinówka Bystry, ale odmiana tejże nazwy jest już mniej wdzięczna. Właściwie, co człowiek, to inna. Mogę prosić o radę?
  • karman
    11.10.2006
    11.10.2006
    Jakiś czas temu poprawiałem w tekście odmianę słowa karman: karmana na karmanu. Dziś jednak natrafiłem w SWO PWN 2004 na oznaczenie przy karmanmzw oraz podaną formę -a. Rzeczywiście w Google jest trochę wyników dla takiej odmiany. Wtedy kierowałem się m.in. ortograficznym słownikiem PWN, który nadal (WSO 2006) podaje tylko -u. Obocznie możemy pisać czy też jeden ze słowników się myli?
    Pozdrawiam
  • Kiedy de-, a kiedy dez-
    5.02.2020
    5.02.2020
    Z tego co zrozumiałem z Państwa wyjaśnień, dotyczących poprawnej formy określenia instalacjadezinstalacja, powinno się również powiedzieć kompresjadezkompresja.
    To chyba niepoprawne formy, bo nawet automatyczne poprawianie pisowni w komputerze, podkreśla słowa dezinstalacja i dezkompresja na czerwono. Czyli jak to jest?
  • Kobieta kierowca – kierująca czy kierowczyni?

    8.07.2021
    27.02.2019

    Szanowni Państwo,

    prawdopodobnie gdzieś w Internecie natknąłem się na słowo kierująca jako określenie kierowcy, z zaznaczeniem płci osoby prowadzącej pojazd. Słowo to wzbudziło moją sympatię i chętnie się nim posługiwałem, również (co przyznaję ze skruchą) poprawiając Internautę który napisał o pewnej pani (w dopełniaczu) kierowczyni.

    Chciałem zapytać o poprawność obu słów i które z nich (jeśli w ogóle któreś) polecacie Państwo do stosowania.

  • Kompresować czy komprymować?
    29.01.2007
    29.01.2007
    Dzień dobry.
    Pracuję na uczelni technicznej i często powstaje problem nazwania operacji zmniejszania ilości danych, czyli kompresji. Przyjęło się używanie określeń kompresować, plik skompresowany. Niektóre osoby jednak tępią te sformułowania, nakazując stosowanie określeń komprymować, plik skomprymowany. Chciałbym się dowiedzieć, czy stosowanie określeń kompresować/skompresowany w odniesieniu do danych jest poprawne i czy słuszne jest nakazywanie poprawiania tych słów na drugą formę.
  • kultura języka w sieci
    25.04.2002
    25.04.2002
    Chciałabym się dowiedzieć, czy z punktu widzenia kultury języka istnieją jakieś specjalne zasady konstruowania, pisania e-maili? Czy najlepiej po prostu stosować zasady dotyczące listów tradycyjnych?
    Pozdrawiam,
    Aleksandra Sobieraj
  • kwestie dwie
    29.01.2014
    29.01.2014
    Szanowne Państwo,
    mam pytanie, czy wyraz specpułk, który media często używają, jest poprawny? I mam jeszcze jedno pytanie: czy zdanie (które znalazłam w gazecie): „dumnie prezentuje się i puszy” to pleonazm. Zgodnie z SJP PWN puszyć się to dumnie się prezentować, więc powinien to być błąd, ale nie jestem pewna.
    Serdecznie pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego