przerób
  • szwajcar
    15.04.2012
    15.04.2012
    Szanowni Państwo,
    skąd w polszczyźnie wzięła się nazwa szwajcar (portier, odźwierny) i jakie ma ona powiązania z mieszkańcem Szwajcarii?
    Łączę pozdrowienia
  • 90.B.4
    26.09.2012
    26.09.2012
    Wstęp do SO PWN (90.B.4):
    Powiedziała, że ma nas dość i obróciwszy się na pięcie, wyszła.
    Powiedziała, że ma nas dość i, obróciwszy się na pięcie, wyszła.

    Czy w obu przykładach nie brakuje obowiązkowego przecinka po zdaniu podrzędnym? Przeróbmy nieco te przykłady:
    Powiedziała, aby się odwróciła, i wyszła. (= Odwróć się, wychodzę!)
    Powiedziała, aby się odwróciła i wyszła. (= W tył zwrot i wynocha!)

    Nie wyobrażam sobie braku przecinka w pierwszym z nich.
  • Co robi skorpion?
    28.10.2011
    28.10.2011
    Witam.
    Mam takie pytanie. Czy skorpion kąsa, żądli czy kuje? Wszak kolec jadowy nie jest częścią aparatu gębowego, a z tego, co słyszałem [wynika, że – Red.] zwrot żądlić jest zarezerwowany dla zwierząt używających przerobionego pokładełka. Mam nadzieję, że pytanie nie jest zbytnio biologiczne.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Grzegorz Pełka
  • Gimbusy chodzą do gimbazy
    16.02.2013
    16.02.2013
    Szanowni Państwo!
    Zauważyłam, że ostatnio dosyć często określa się uczniów gimnazjum mianem gimbus, a szkołę do której uczęszczają – gimbazą. Jaka może być geneza tych słów? W związku z tym jakie mogą być powody wykorzystywania słowa gimbus (pierwotnie kojarzonego jedynie ze szkolnym autobusem) do określania uczniów gimnazjum?
  • motor scustomizowany (albo: skustomizowany)

    5.06.2023
    5.06.2023

    Skoro w żargonie motocyklistów istnieje termin „motor custom”, to czy można pisać o motorach scustomizowanych?

  • nafty i benzyny
    27.04.2012
    27.04.2012
    Czy poprawne jest zdanie: „Z ropy naftowej otrzymuje się: gazy, benzyny, nafty, oleje, asfalty i smary”. Chodzi oczywiście o liczbę mnogą rzeczowników niepoliczalnych. Podobnie czy poprawne jest zadnie: „Notowania giełdowe cen surowców biorą po uwagę trzy ropy naftowe: Ural, Brent i WTI”.
  • No i masz strzelone!

    2.04.2015
    2.04.2015

    Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:

    — Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
    Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
    — No i masz strzelone.

    Poprawne? Germanizm?

  • Przenumerować
    9.01.2018
    9.01.2018
    Użytkownicy języka dążą często do jego uproszczenia, gdy jest to wygodniejsze. Nie znajduję nigdzie w dostępnych mi słownikach PWN wyrazów przenumerować, przenumerowanie, przenumerowany itd., oczywiście w znaczeniu ‘zmienić (poprawić) numerację’, ‘zmiana numeracji’, ‘posiadający zmienioną numerację’. Według wyszukiwarki Google, w internecie jest ok. 3350 wystąpień tego wyrazu.
    Czy można posługiwać się tymi wyrazami?

    Z góry dziękuję serdecznie za pomoc. Pozdrawiam,
    MR
  • przeprawić
    9.03.2014
    9.03.2014
    Jak powinien być zbudowany czasownik oznaczający 'za bardzo przyprawić' – przez analogię do przesłodzić i przesolić, a więc przeprzyprawić, czy jedynie przeprawić (jak doprawić na wzór dosolić)?
  • Zalecam uważać
    11.11.2011
    11.11.2011
    Wiele konstrukcji bezokolicznikowych jest w polszczyźnie – inaczej niż w innych językach – uważanych za błędne. Jednak podane przez NSPP na ich miejsce konstrukcje gerundialne bywają ciężkie i niezgrabne. Np. zdanie „Zalecam uważać każdy przejaw takich zjawisk za pochodzący z jednego źródła” należy uznać za niepoprawne i przerobić na „Zalecam uważanie każdego przejawu takich zjawisk za…”, co brzmi rozpaczliwie. Dlaczego nie można użyć zalecam uważać, a można np. radzę uważać?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego