przypadkiem
  • Tzw. ciepły guzik

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo!

    Na drzwiach autobusu zobaczyłem wezwanie: UŻYJ CIEPŁEGO GUZIKA. Sprawdziłem, żaden guzik nie jest cieplejszy od innych elementów, więc doszedłem do wniosku, że to pewnie przenośnia. Czy jednak w przypadku przenośni nie powinien ten napis wyglądać tak: UŻYJ „CIEPŁEGO” GUZIKA?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • uchyłek Meckela

    31.01.2024
    20.03.2022

    Szanowni Państwo,

    czy prawidłowa forma to "uchyłek Meckla" czy "uchyłek Meckela"? Słownik medyczny PZWl oraz słownik Stedmana podają "Meckla", natomiast mianownictwo Feneisa "Meckela".

    Z poważaniem

    Anna Nowosielska

  • udko kurczaka czy udko z kurczaka?
    8.04.2013
    8.04.2013
    Dobry wieczór,
    jak jest poprawnie: udko z kurczaka czy udko kurczaka? Jeżeli z czegoś powstaje coś nowego, to przyimka z należy użyć, np. karoseria z blachy, futro z norek. Z kolei, jeżeli są to różne rodzaje mięs, to w takim przypadku pasuje mi forma bez przyimka z, np. pierś kurczaka, nóżki świni itd. Podobnie jest z określeniami: promienie słońca (a nie promienie ze słońca), żebro Adama (a nie żebro z Adama).
    Bardzo proszę o pomoc.
    A. Jasiński
  • ukośnik w zdaniu
    8.06.2015
    8.06.2015
    Szanowni Państwo,
    często pisząc tekst, nie jesteśmy w stanie określić, czy w danym momencie będziemy mieć do czynienia z liczbą pojedynczą czy mnogą. Czy poprawne jest zdanie „Dokumenty tworzone są w ramach podpisanej/nych umowy/ów”? Podobna sytuacja występuje z rzeczownikami różnego rodzaju. Czy poprawne jest zdanie „Asystent przygotowuje umowę/aneks, którą/ry wysyła do biura zarządu”? Proszę o wskazówki, jak należy postąpić w podobnych przypadkach.
    Serdecznie pozdrawiam
    Magda J.
  • Ukraińskie nazwisko Wychowanec´

    21.01.2024
    21.01.2024

    Witam,

    mam pytanie dotyczące transkrypcji ukraińskiego nazwiska Вихованець. Spotkałam się z zapisem "Wychowaniec", który wydaje się poprawny, jednak z zasad transkrypcji na stronie https://sjp.pwn.pl/zasady/Uwagi-szczegolowe-do-transkrypcji-wyrazow-ukrainskich;629712.html wynika, że na końcu wyrazu powinien znaleźć się znak zmiękczenia, czyli "Wychowanieć". Nie brzmi to dobrze i nie znam przykładów potwierdzających stosowanie takiej zasady w przypadku tej konkretnej końcówki. Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie.

  • ulica Święty Marcin, puszcza Zielonka
    29.01.2016
    29.01.2016
    Proszę o odpowiedź na wymieniony problem: jak wymawiać:
    jestem na ulicy Święty Marcin, idę ulicą Święty Marcin, kupiłam na ulicy Święty Marcin
    czy też
    jestem na Świętym Marcinie, kupiłam na Świętym Marcinie, idę ulicą Świętym Marcinem?
    Druga sprawa – puszcza Zielonka:
    jestem w puszczy Zielonka czy jestem w puszczy Zielonce, jestem w Zielonce?
    Idę do puszczy Zielonka czy idę do puszczy Zielonki czy idę do Zielonki,
    choć w puszczy jest miejscowość Zielonka.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • ul. Ilji Miecznikowa
    6.03.2016
    6.03.2016
    Zgodnie z jedną z przedwojennych reform pisowni zbitkę ji zastąpiono ii. Jak jednak traktować to w obcych, choć spolszczonych, nazwach własnych pochodnych od imienia Ilja? O ile w mojej głębokiej młodości miałem więcej okazji do spotykania się w piśmie z otczestwem Iliicz/Iljicz, o tyle teraz jest mniej odpowiedniej literatury, za to dość często bywam na ulicy Ilii/Ilji Miecznikowa. Czy twardy jer w oryginale znosi przywołaną na początku zasadę?
  • Ulkowy
    3.02.2005
    3.02.2005
    Jak odmieniać przez przypadki nazwę miejscowości Ulkowy (woj. pomorskie)? Ja odmieniam: Ulków, Ulkowom, Ulkowami, Ulkowach. Koledzy mają odmienne zdanie (Ulkowych, Ulkowym, Ulkowymi, Ulkowych?). Dotyczy to też takich nazw, jak Subkowy, Walichnowy i inne, głównie na Kociewiu.
    Z góry dziękuję, łączę wyrazy szacunku.
    Małgorzata Tuszyńska – Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
  • ul. Osiedle Królewskie

    30.12.2022
    30.12.2022

    Dzień dobry,

    zmieniam miejsce zamieszkania. Mój nowy adres brzmi „ul. Osiedle Królewskie”. Jest to dosyć niestandardowe połączenie „ulicy” i „osiedla”. Czy podając mój adres poprawnym będzie pisanie po prostu „os. Królewskie”? Ktoś kto mieszka na ulicy Kwiatowej to pisze „ul. Kwiatowa”, a na osiedlu Piastowskim pisze „os. Piastowskie”. Jak będzie poprawnie w tym przypadku?

    Będę wdzięczny za pomoc, sytuacja dla mnie nie jest oczywista.

  • Ultra HD i Full HD
    29.04.2015
    29.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Chcę zapytać o nazwę Ultra High Definition (standardu TV). Często jest zapisywana jako Ultra HD albo ultra HD. I właśnie: czy w takim przypadku ultra może/powinno być pisane małą literą (to samo pytanie mam odnośnie Full/full HD), a jeśli małą, to: ultra HD czy może ultra-HD, bo rozumiem, że w wersji Ultra HD (dużą) raczej bez łącznika?
    Pozdrawiam
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego