realia
  • na Serafitkach czy Serafitek?
    19.05.2009
    19.05.2009
    Dzień dobry!
    Mam pytanie związane z nazwą ulicy – ul. Serafitek. Zastanawiam się, czy nazwa ta odmienia się – jak powiedzieć poprawnie: „Wysiadłam na Serafitkach” czy „Serafitek”?
    Dziękuję uprzejmie za wyjaśnienie.
  • Kiedy archaizm jest błędem?

    22.04.2024
    22.04.2024

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć, czy używanie archaizmów jest akceptowalne w języku mówionym i pisanym oraz w jakich sytuacjach błędem jest ich stosowanie?

    Pozdrawiam.

  • Kosmolec

    22.10.2023
    22.10.2023

    Dzień dobry,

    jakie jest pochodzenie nazwy „Kosmolec”? Jest to las znajdujący się w Miąsowej, w województwie świętokrzyskim.

    Pozdrawiam

    Filip

  • Nie zawracaj gitary, wal do mnie jak w dym!
    20.05.2013
    20.05.2013
    Chciałbym się dowiedzieć, jakie jest pochodzenie dwóch potocznych zwrotów: zawracać komuś gitarę i walić do kogoś jak w dym.
  • proktor
    15.05.2015
    15.05.2015
    Szanowni Państwo,
    czytam powieść rozgrywającą się w XIX-wiecznym Paryżu, m.in. w Liceum Ludwika Wielkiego. W skład kadry tej szkoły wchodzi nie tylko dyrektor, profesorowie i wychowawcy, ale także proktor. Domyślam się, że chodzi o odpowiednik stanowiska prorektora na uczelni, ale ciekawi mnie, dlaczego nigdzie nie znajduję śladu tego słowa. Słowniki i Sieć zgodnie milczą w tej sprawie, wspominając jedynie o urządzeniu z przemysłu tytoniowego.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • radziecki

    6.03.2024
    6.03.2024

    Szanowni Państwo,

    najserdeczniej proszę o udzielenie mi objaśnienia wobec następującego zagadnienia. Mianowicie są osoby, które podnoszą, że słowo „radziecki” odnosi się do ZSRR. Ale to przecież nieprawda, bowiem to słowo jest przymiotnikiem od rzeczownika „rada”. Ja jestem historykiem i na co dzień opisuję najróżniejsze sprawy, których zapisy są potwierdzone w księgach rady miasta (Nowego Sącza), czyli w księgach radzieckich.

    Moje pytanie jest następujące, krótkie i na temat: jak brzmi przymiotnik od słowa „rada” (rada miasta, rada gminy, rada powiatu)?


    Pozdrawiam najserdeczniej cały zespół specjalistów Poradni Językowej PWN!!!

    Grzegorz Olszewski

  • służebny
    25.10.2014
    25.10.2014
    Szanowni Państwo!
    W Poradni znalazłem określenie służebny tylko pośrednio, natomiast nadal mnie ono intryguje. Zadam więc konkretne pytanie: czy zdania poniżej są idealnie poprawne z punktu widzenia WSPÓŁCZESNEJ polszczyzny (nie piszę powieści historycznej)?
    1. Jestem służebny.
    2. Jestem służebnym.

    Z poważaniem
    W.M.
  • Wyróżnienie tytułu w tytule

    9.12.2021
    9.12.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałabym zapytać, co zrobić w sytuacji, gdy w zapisie bibliograficznym w tytule artykułu naukowego, zapisanym kursywą, występuje inny tytuł, np. utworu literackiego. Czy wówczas tytuł w tytule zapisać w cudzysłowie i kursywą, czy może wyróżnić drukiem prostym?

    Z wyrazami szacunku

    K.Z.

  • Adaptacja fleksyjna zapożyczeń

    10.01.2024
    29.12.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.


    Z wyrazami szacunku

    Daniel

  • buty i buciki
    25.06.2015
    25.06.2015
    Chciałbym się dowiedzieć, czy kiedyś na buty mówiono buciki? Dlaczego pisał tak Stanisław Lem? W jego Katarze mamy opis panikujących, uciekających ludzi: „Odzież i buciki uwięzły między stopniami”. Z kolei dalej jest mowa o tym, jak doktor Dunant „przebierał się od stóp do głów – nawet buciki i bieliznę miał tam specjalne”. Doprawdy śmieszne. Pamiętam, że w innych powieściach Lema też czasem była mowa o bucikach, natomiast nie natknąłem się na to określenie w książkach innych autorów.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego