rekcja
  • około, mniej więcej

    20.03.2023
    20.03.2023

    Dzień dobry!

    Jak prawidłowo napisać: odkręcić śrubę o ok. jeden obrót (dwa obroty), czy o ok. jednego obrotu (dwóch obrotów)?


    Pozdrawiam

    Rajmund

  • po lwiemu
    21.05.2013
    21.05.2013
    Robimy coś po swojemu lub po bożemu, po wariacku lub po angielsku. Skoro w pierwszych dwóch wypadkach sprawdza się celownik, to skąd wzięły się formy kończące się na -ku zamiast na -kiemu? Jak nazywa się taka forma?
    Jakie są ograniczenia przy tworzeniu analogicznych konstrukcji z po? Czy będzie dobrze po lwiemu albo po wesołemu?
  • powierzać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Czy poprawne jest sformułowanie: „Oświadczamy, iż nie zamierzam(y) powierzać do podwykonania żadnej części niniejszego zamówienia”. Chodzi o konstrukcję powierzać do… Według mnie powierza się coś komuś, a więc podwykonanie lub podwykonawstwo. Jednak chcę uzyskać potwierdzenie.
  • Powstawać – powstać
    7.05.2019
    7.05.2019
    Szanowni Państwo,
    często zdarza mi się zaglądać do Państwa Poradni, niejednokrotnie Państwa porady rozwiały moje wątpliwości językowe – za co bardzo dziękuję!
    Tym razem jednak wątpliwości budzi we jedna z porad (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Co-powstalo-od-czego;18633.html), a konkretnie jej tytuł: Co powstało od czego?. Co powstało Z czego? albo Co pochodzi od czego? – byłoby jasne. Czy rekcja czasownika powstawać dopuszcza związek z przyimkiem od?

    Ukłony, Paweł Gierech
  • przykłady elipsy
    28.04.2014
    28.04.2014
    Szanowna Poradnio,
    czy w zdaniach typu: „Otworzono mi i poprowadzono mnie do pokoju” użycie mnie jest obligatoryjne? Czy nie mogłoby być: „Otworzono / Otworzył mi i zaprowadzono / zaprowadził do pokoju”? A czy w następującym przykładzie konieczne jest ponowienie orzeczenia? „Patrząc na nią, nie czułem przyjaźni, lecz (czułem?) miłość”.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • skrót wyrazu czy od wyrazu?
    9.05.2010
    9.05.2010
    Czy wyrażenie skrót od wyrazu X jest równie poprawne co skrót wyrazu X? Jak wygląda rekcja rzeczownika skrótowiec: skrótowiec wyrażenia Y? skrótowiec od wyrażenia Y?
  • teraźniejszość rozjaśnia przeszłość
    12.03.2014
    12.03.2014
    Szanowna Poradnio!
    Na harmonijnej współpracy autora z redaktorem kładzie się cieniem kontrowersja wokół sformułowania teraźniejszość rozjaśnia przeszłość. Czy obecność w nim podmiotu, orzeczenia i dopełnienia przesądzają, jak twierdzi jedna ze stron, o „absolutnej gramatyczności”?
    Pozdrawiam – AK
  • Wątpliwości przestankowe i ortograficzne niezasadne!

    7.02.2017
    7.02.2017

    Szanowni Państwo,

    mam wątpliwość w związku z tekstem Ogólnopolskiego Dyktanda 2010. Chodzi o zdanie: […] a nad nim błyszczała, tu ni w pięć, ni w dziewięć doklejona, Gwiazda Betlejemska. Czy przecinek nie powinien znaleźć się po, a nie przed słowem tu? I skąd wielkie litery w pisowni gwiazdybetlejemskiej?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • w wannie i poza nią
    25.12.2013
    25.12.2013
    Czy wyrażenie w wannie i poza nią jest niepoprawne tak samo, jak wyrażenie przed i po obiedzie?
  • W znaczeniu ‘roślina’ i ‘sztuczna ozdoba choinkowa‘ – gwiazda betlejemska
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowny Panie Doktorze,
    jeśli chodzi jeszcze o Gwiazdę Betlejemską, to tekst dyktanda mówi o wystroju wnętrza. Trudno więc, moim zdaniem, bronić taką pisownię (a może: takiej pisowni? rekcja tego czasownika sprawia mi kłopot), powołując się na obiekt astronomiczny. Ja sobie wyobrażam albo roślinę o tej nazwie, pisaną małymi literami, albo ozdobę choinkową. Pisownię pierwszej sankcjonuje WSO, drugiej nie, ale tutaj też spodziewałbym się małych liter.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego