rozum
  • Rozum a rozsądek
    16.09.2019
    16.09.2019
    Szanowni Państwo!
    W pewnej książce (tłumaczonej z angielskiego) w jednym z wydań słowo Rozsądek zostało zastąpione przez Rozum. Czy Rozum i Rozsądek to to samo, a jeśli nie, to czym się różnią?

    Z poważaniem Witold Dociekliwy
  • pójść/sięgnąć/skoczyć po rozum do głowy

    8.05.2023
    8.05.2023

    Jaki obraz tak naprawdę przywołuje idiom „pójść po rozum do głowy”? Czy chodzi o to, że ktoś poszedł do głowy, bo tam jest rozum, czy że poszedł (gdzieś tam, nie wiadomo gdzie) po „rozum do głowy”?

    R. Ziemkiewicz napisał gdzieś tak: „Może ktoś tam poszedł po rozum do głowy (albo gdzie tam go zostawili)”, czyli chyba rozumie to w pierwszym sensie, ale mnie się wydaje, że powiedzenie odwołuje się do tego drugiego.

    Dziękuję za naświetlenie sprawy.


  • delikatny rozum

    14.12.2022
    14.12.2022

    W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?

  • całym sercem i całą duszą
    11.05.2008
    11.05.2008
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozstrzygnięcie, które zdanie jest poprawne: „Zgadzał się z nim całym sercem, rozumem i całą duszą” (a jeśli dusza byłaby w środku?), „Zgadzał się z nim całymi sercem, rozumem i duszą”, „Zgadzał się z nim całym sercem, całym rozumem i całą duszą”.
    Z poważaniem
    Anna M.
  • Przyimek z pojęciem
    24.02.2020
    24.02.2020
    Szanowni Państwo, która wersja jest poprawna:
    1. Przez pojęcie X rozumie się Y.
    2. Pod pojęciem X rozumie się Y.
    Z góry dziękuję za poświęcony czas i serdecznie pozdrawiam.
  • mieć mechę
    3.01.2014
    3.01.2014
    Szanowni Eksperci,
    w okolicach Węgrowa w województwie mazowieckim spotkałem się ze zwrotem mieć mechę, znaczącym mniej więcej tyle, co 'zwariować' czy 'stracić rozum'. Czy mogliby Państwo wyjaśnić mi jego pochodzenie?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • MiniLogia?
    15.04.2003
    15.04.2003
    „Konkurs Informatyczny dla uczniów szkół podstawowych Mini Logia” czy „Konkurs Informatyczny dla uczniów szkół podstawowych MiniLogia”? Czy może jeszcze inaczej?
  • punkt procentowy
    26.05.2003
    26.05.2003
    Nie zgadzam sie z argumentacją p. Adama Zaparcińskiego z PWN, który w odpowiedzi na pytanie o punkt procentowy broni jego poprawności. Przedstawiona argumentacja stara się obronić i usankcjonować swego rodzaju, niechlujstwo językowe. Oprocentowanie zmienia się np. z 5% do 7% i choć potocznie mówi się, że zmieniło się o 2%, to każdy inteligentny człowiek rozumie to poprawnie jako z… do…, a nie dosłownie o…. Kto nie rozumie pojęcia procent, temu i psedouczony punkt procentowy nic nie pomoże. Sapienti sat.
    Uważam, że wprowadzanie punktu procentowego nie tylko nie systematyzuje pojęć, ale wprowadza pewnego rodzaju chaos pojęciowy.
  • rozumieć
    2.07.2004
    2.07.2004
    Czy poprawne jest mówienie w osobie pierwszej „Ja rozumię” [a może „Ja rozumie"? – list był bez „ogonków” – AC]. Mieszkając w Chicago, zauważyłam, że wiele osób z okolic Tarnowa mówi właśnie w ten sposób. Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • udawać Greka
    6.12.2002
    6.12.2002
    Interesuje mnie pochodzenie związku frazeologicznego udawac Greka.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego