-
nazwy typu Opolszczyzna27.08.201227.08.2012Redaktor J. Gorzelik w Dzienniku Zachodnim określił termin Opolszczyzna jako wprowadzony [do polszczyzny] rusycyzm. Wtóruje mu red. M. Smolorz. Według WSO PWN ([49], 13.13): „Przyrostek -izna (-yzna) już dawno tworzył rzeczowniki od przymiotników”. Podobno badania H. Safarewiczowej potwierdzają polskie pochodzenie formantu -szczyzna. Chciałbym zapytać o termin Opolszczyzna: czy nie został on wprowadzony w latach 60. XX w.? Czy terminy takie jak np. Lubelszczyzna były wcześniej obecne w języku? Czy jest to związane z wpływami języka rosyjskiego?
Jan Nowak -
nie X, a Y7.10.20087.10.2008Dzień dobry!
Proszę o odpowiedź, czy poprawne jest użycie spójnika a w funkcji lecz, tylko, np. w takim zdaniu: „Miał na myśli nie abstrakcyjny obiekt, a konkret”. Spotkałam się z zarzutem, że to rusycyzm, co nie wydaje mi się prawdą, sądzę również, że takie zastosowanie a jest poprawne lub co najmniej dopuszczalne, w każdym razie w języku potocznym nie razi mnie. Proszę o rozstrzygnięcie. -
odnośne czy odnośnie?20.05.200820.05.2008Witam serdecznie,
otóż mam dość poważny problem językowy dotyczący wyrażenia wytyczne odnośne czy też wytyczne odnośnie. Aby nie być gołosłowną, podaję przykład: „Wytyczne odnośne do jednolitych przygotowań do obrony Rzeszy”. No właśnie: odnośne czy odnośnie? Jaka zasada rządzi użyciem przymiotnika bądź przyimka? Bardzo proszę o komentarz, gdyż mam kompletny mętlik w głowie.
Pozdrawiam i dziękuję za poświeconą mi uwagę
Ewa Letachowicz
-
pod rząd i z dużej litery7.07.20067.07.2006Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły? -
pomnik – kogo czy komu?6.11.20096.11.2009Dlaczego pomnik Pomordowanym na Wschodzie, a nie pomnik Pomordowanych na Wschodzie, pomnik Obrońcom-Zwycięzcom w Krynicy-Zdroju, a nie Obrońców-Zwycięzców? Jest też pomnik Tym, co nie wrócili z morza (Świnoujście), ale pomnik Ofiar Faszyzmu na Radogoszczu, a nie Ofiarom Faszyzmu. Gdzie można o tym więcej przeczytać?
-
Po polsku, po angielsku
17.02.2022Dzień dobry. Czy wyrażenie „po polsku” lub „po angielsku” jest rusycyzmem?
-
Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)
30.07.202130.07.2021Dzień dobry.
Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.
Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.
Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.
Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.
Bardzo dziękuję.
-
póki co17.09.200717.09.2007Póki co to ponoć jeden ze szkaradniejszych rusycyzmów, lecz jest on często używany w książkach i prasie, a także przez dziennikarzy. Czy to znaczy, że póki co zostało dopuszczone do powszechnego użycia? Ja sam nigdy go nie używam – po prostu wydaje mi się ono bardzo sztuczne, w dodatku potrafię znaleźć dla niego zamienniki – a już całkowicie drażni mnie rozpoczynanie zdań tym zwrotem: „Póki co premier nie ogłosił swojej decyzji” itp. Jak to więc jest z póki co?
Maciej Szymański -
Przedstawmy sobie park
13.06.202113.06.2021Dzień dobry!
W Przygodach dobrego wojaka Szwejka jest zdanie Przedstawmy sobie park przy placu Karola... . Po niemiecku przedstawiać i wyobrażać to to samo słowo. Czy tutaj język niemiecki wpłynął na czeski, a potem zostało to przetłumaczone, czy po polsku przedstawiać znaczyło kiedyś 'wyobrażać'?
Pozdrawiam Marcin Nowak
-
Przyimek z pojęciem24.02.202024.02.2020Szanowni Państwo, która wersja jest poprawna:
1. Przez pojęcie X rozumie się Y.
2. Pod pojęciem X rozumie się Y.
Z góry dziękuję za poświęcony czas i serdecznie pozdrawiam.