rzadko
  • iść na harendę
    20.11.2006
    20.11.2006
    Dzień dobry!
    Interesuje mnie taki problem: w Wielkopolsce (nie wiem, czy to regionalizm) używa się zwrotu iść na harendę w sensie np. 'iść na pole sąsiada, aby ukraść mu cebulę'. Chciałbym się dowiedzieć, jaka jest etymologia tego zwrotu (słowa). Proszę o odpowiedź.
    Z poważaniem
    Rafał Kostka
  • jeszcze o dwukropku
    20.02.2012
    20.02.2012
    96.3. Dwukropek poprzedza wyliczenie szczegółów, o ile przed samym wyliczeniem zostały one zaznaczone w formie ogólnej, np. „Odmienne części mowy to: czasownik, rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik”. Które słowo zaznacza tu formę ogólną. Właściwie czym jest forma ogólna? I jak rozpoznać podmiot szeregowy od zwykłego wyliczenia?
  • jeszcze raz na Litwę
    30.06.2003
    30.06.2003
    Od dawna nurtuje mnie pytanie, jak powinno się poprawnie wyrazić zamiar wyjazdu: do Litwy, Łotwy, Słowacji, Ukrainy czy też – jak to się powszechnie używa – na Litwę, Łotwę itd. Podobnie w wyrażeniach „Byłam w Litwie (Ukrainie)” czy też „…na Litwie (Ukrainie)”? Podejrzewam, że te drugie formy, najczęściej używane, biorą się jeszcze z czasów, kiedy nie były to samodzielne państwa i jechało się na Ukrainę tak jak na Mazury.
    Proszę o wskazanie mi poprawnych form. Pozdrawiam.
  • kiedy obiema, kiedy oboma?
    20.01.2012
    20.01.2012
    Na Facebooku pod jednym ze zdjęć zalazłam podpis oboma rękami. Zazgrzytało mi niemiłosiernie, bo albo obiema rękami, albo oboma rękoma. Czy mam rację?
    Pozdrawiam.
    Hania Szulc
  • kielo cud
    27.05.2008
    27.05.2008
    Spotkałem się ze słowem kielocud, akcentowanym na lo, oznaczającym coś dekoracyjnego (przedmiot, strój), przy czym raczej w złym guście. Używane ironicznie. Podejrzewam, że może to być pochodna frazy piykny kielo cud. Czy istnieją jakieś badawcze potwierdzenia takiego słowa?
  • luteranów czy luteran?
    19.03.2003
    19.03.2003
    Szanowni Państwo,
    serdecznie pozdrawiam i składam wyrazy wdzięczności za Państwa działalność. Mój problem dotyczy formy DB. lm słowa luteranin, czy może raczej wyboru między formą proponowaną przez Nowy słownik ortograficzny PWN –luteran a formą Nowego słownika poprawnej polszczyzny: przy haśle podano tam „DB. luteranów (nie: luteran)”. Osobiście skłaniam się ku odmianie analogicznej do odmiany słowa franciszkanin (DB. lm --ów), ale proszę o wsparcie.
    Z wyrazami szacunku
    Maria Derwich
  • Memfis
    30.06.2003
    30.06.2003
    Czy nazwa Memfis powinna być odmieniana? Według Słownika ortograficznego i Słownika poprawnej polszczyzny można tę nazwę odmieniać albo pozostawić bez odmieniania (choć ten wariant jest opatrzony kwalifikatorem rzadziej). W wielu polskich opracowaniach historycznych, a także encyklopediach (w tym także NEP i najnowsza WEP) najwyraźniej dominuje zwyczaj nieodmieniania nazwy Memfis. Jakie podejście jest poprawniejsze? Czym wytłumaczyć powszechność nieodmieniania tej nazwy?
    Z poważaniem
    Andrzej Szymczak
  • na adres – pod adresem – pod adres
    10.01.2002
    10.01.2002
    Wysyłamy dokumenty na adres czy pod adres?
  • nazwiska kobiet
    9.05.2003
    9.05.2003
    Szanowni Państwo,
    w języku czeskim nazwiska kobiece maja końcówkę -ová, do której używania zobowiązuje ustawa. Dopiero niedawno umożliwiono obywatelkom Republiki Czeskiej innej narodowości (np. polskiej) używania nazwiska bez końcówki wskazującej na płeć jego właścicielki. Interesuje mnie, czy w Polsce jakaś ustawa reguluje użycie końcówek -owa, -ówna oraz zmiany rodzaju w nazwiskach takich jak np. Kowalski, Czerny, Długi itp. Czy kobieta może nazywać się Kowalski, Czerny, Długi, a może tylko i wyłącznie Kowalska, Czerna, Długa? Czy tak samo żona pana Schlagovskiego powinna nazywać się Schlagovska, czy Schlagovsky? A może i pana Schlagovskiego powinno się pisać Schlagovsky'ego? Oczywiście państwo Schlagowscy są Niemcami.
    Dziękuję Państwu za odpowiedź.
    Kłaniam się nisko, Ireneusz Hyrnik.
  • nazwy mieszkańców
    13.04.2007
    13.04.2007
    Ze słowników PWN: katmanduanka, mogadiszuanka, maseruanka, wagaduguanka. Męskie odpowiedniki trzech pierwszych mają przyrostek -anin, czwartej -ańczyk. Czy każdorazowo jest to wariant wybrany przypadkowo z dwóch równorzędnych? Nie podano nazw mieszkańców miasta Honolulu i państw Tuvalu oraz Vanuatu. Czy w tych przypadkach dodanie -anka, -anin, -ańczyk tworzy poprawne nazwy? Czy V musi przejść w W?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego