sadza
  • sadz – sadza
    15.02.2010
    15.02.2010
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy dopełniacza liczby pojedynczej słowa sadz. Słowniki PWN podają wyłącznie formę sadzu. Mam jednak przed sobą tekst, w którym używana jest forma sadza (np. „transport ryb z sadza”). Czy jest to błędem, czy też dopuszczalną formą alternatywną?
    Z pozdrowieniami,
    Anna
  • Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?
    4.09.2009
    4.09.2009
    Szanowni Państwo,
    państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
    Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
    Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
    Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
    Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
    Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
    Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
    Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
    Anna
  • Przesada i przesadzanie
    20.09.2018
    20.09.2018
    Czy istnieje semantyczny bądź etymologiczny związek pomiędzy przesadzaniem w sensie przenoszenia roślin a przesadzaniem w sensie robienia czegoś w nadmiarze?
  • Nazwisko Nydza
    16.10.2018
    16.10.2018
    Miałem pewien problem z nazwiskiem. Zleceniodawca nazywa się Nydza. Nazwisko jest odmienialne. Sprawdziłem – googluje się. W dokumentach dyplom trzeba było przyznać Panu Krzysztofowi – no i tutaj problem: Nydze czy Nydza. Wpisałem (komu, czemu) Nydze, człowiek zaś się oburzył. Powiedział, że nie wiem, jak się odmienia jego nazwisko. Sprawdziłem jeszcze raz w necie. Wszędzie znajdowałem dyplom, pismo, mieszkanie, itd. przyznano Panu Nydze. Nie znalazłem Panu Nydza. Proszę o poradę.
  • zapisać kredą w kominie
    1.07.2011
    1.07.2011
    Witam serdecznie,
    proszę o przybliżenie etymologii wyrażenia zapisać coś kredą w kominie.
    Pozdrawiam,
    Agata Radzikowska
  • kopczarz
    26.02.2003
    26.02.2003
    W odpisie aktu urodzenia mojego przodka z 1844 r znajduje się określenie: „włościanin lat czterdzieści mający kopczarz z Ożumiecka”. Interesuje mnie, co oznaczało słowo kopczarz, niestety w słownikach nic nie znalazłem. Co oznacza to słowo?
    Z góry dziekuje za pomoc.
  • lampucera
    28.01.2013
    28.01.2013
    Dzień dobry,
    jaka jest etymologia i znaczenie słowa lampucera?
    Pozdrawiam
    Andrzej Duda
  • organa, urzęda, alimenta
    12.09.2008
    12.09.2008
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie poprawność takich tworów, jak: organa, alimenta, urzęda itp. Słyszę tego coraz więcej i wydaje się, że ludzie używający tychże przekonani są o ich zgodności z zasadami języka polskiego. Może jednak nadal urzędy, alimenty i organy?
  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego