sjp.pwn.pl
  • Panika jako nerwowy pośpiech

    23.06.2021
    23.06.2021

    Szanowni Państwo!


    Problematyczny wydaje mi się Wasz pomysł określania paniki jako nerwowego pośpiechu (https://sjp.pwn.pl/sjp/panika;2570474.html). Wygląda na to, że można obecnie jeść panicznie, śpiewać psalmy panicznie, rozmawiać panicznie... Ta definicja chyba jednak nie do końca ma sens.


    Z poważaniem - Deckard Cain

  • Paprykarz
    27.02.2018
    27.02.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o dopełniacz słowa paprykarz. Paprykarza czy paprykarzu? Słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje paprykarzu, ale przy słowach korytarz czy cmentarz nie mamy wątpliwości – korytarza, cmentarza. Czy to reguluje norma językowa? Ma to jakiś związek z funkcjonalną miękkością rz? Bardzo proszę o rozstrzygnięcie kwestii nurtującego mnie paprykarzu/paprykarza.

    Z wyrazami szacunku
    Katarzyna
  • Partykuły tylko i nawet

    21.02.2017
    21.02.2017

    Szanowni Państwo,

    mam wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/tylko-jesli;12893.html. Czy na pewno akcentowanie partykuł jest niewskazane? Wydaje mi się, że zdania: Media mogą funkcjonować tylko, jeśli tworzą je ludzie przyzwoici, Możesz im to zapisać nawet [wtedy], gdy nie są to Twoi bliscy są poprawne i mają dobrą interpunkcję. Proszę o komentarz.


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • PAST, PAST-a, mała PAST-a, PASTA, Pasta

    29.02.2024
    29.02.2024

    Dzień dobry,

    chciałbym się zapytać co spowodowało, że do skrótu PAST, który był pierwotnie czteroliterowy i każda litera miała swój odpowiednik w nazwie „Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna” została dołożona na końcu litera A ? Popularnym zapisem nazwy budynku jest PAST-a, który łączy oficjalną nazwę z ułatwieniem w wymowie. Pojawienie się litery A w mianowniku sugeruje, że też jest to pierwsza litera jakiegoś wyrazu w skracanej nazwie, a tak przecież nie jest. Dlaczego w takim razie zapis PASTA stał się zapisem poprawnym ortograficznie?


    https://sjp.pwn.pl/so/PASTA;4484625.html


    Pozdrawiam

  • PAX (Pax), LOT (Lot), RUCH (Ruch)

    28.02.2024
    28.02.2024

    W związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Koncowki-gramatyczne-w-zapisie-wersalikami;21227.html chciałbym zapytać, czy zapis odmiany nazwy PAX podany w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (PAX-u itd.) jest błędny. PAX nie jest wszak skrótowcem.

  • Pisownia wyrażeń typu rock opera
    13.10.2017
    13.10.2017
    Mam drobną wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zapis-przedrostkow-z-wyrazeniami;17774.html. Chodzi o blues operę. Jak taki zapis ma się do tego, że nieodmienną przydawkę umieszczaną przed rzeczownikiem zapisujemy z nim łącznie, np. biznesklasa, fitfotka? Czy blues opera, a także rock opera itp. nie są z tej samej kategorii? Czy po prostu zwyczaj językowy zadecydował o tym, że w słowniku mamy właśnie rock operę? A może obce pochodzenie?
  • Pisownia zwrotów tytularnych w dialogach
    5.12.2019
    5.12.2019
    Szanowni Państwo,
    pytanie dotyczy zwrotów typu „Jego Ekscelencja”, „Wysoki Sąd”, „Wasza Wysokość” użytych w dialogach lub napisach do filmów. Wielu profesjonalnych tłumaczy pisze te wyrażenia dużą literą, powołując się na hasło słownikowe z SJP (https://sjp.pwn.pl/slowniki/Jego-Ekscelencja). Wydaje mi się, że jedyne zasadne użycie dużej litery miałoby miejsce w filmie dokumentalnym odnoszącym się do żywej i autentycznej osoby. Czy mogliby Państwo rozstrzygnąć tę kwestię?
    Z szacunkiem,
    M. B.
  • pleonazmy i tautologie

    27.02.2003
    27.02.2003

    Zetknąłem się z określeniem prawdziwy autentyk. Jest to typowe masło maślane. Moim pytaniem jest, czy takie zestawienie słów jest tylko bez sensu, czy jest także niepoprawne z punktu widzenie gramatyki języka polskiego. Czy istnieje jakaś reguła gramatyczna typu „język polski nie toleruje zbędnych powtórzeń”.

    Pod adresem https://sjp.pwn.pl/ nic takiego nie znalazłem, ale może źle szukałem.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę dużo wytrwałości.

    Stanisław Bartkowski

  • pod auspicjami
    29.12.2008
    29.12.2008
    Witam,
    można czasem spotkać słowo auspicja (-e?) w zdaniach typu: „Konkurs organizowany jest pod auspicjami stowarzyszenia…”. Nie ma tego słowa w sjp.pwn.pl w wyżej użytym znaczeniu. Jak więc wygląda sprawa z auspicjami?
    1) Czy to słowo jest poprawie używane?
    2) Dlaczego go nie ma w słowniku?
    3) Co dokładnie oznacza?
    4) Czy ma liczbę pojedynczą i jak się je odmienia?
    Z góry dziękuję za informacje,
    Pozdrawiam,
    wiktor
  • Podlaskie podjąć
    8.12.2017
    8.12.2017
    Mieszkam obecnie na Podlasiu w okolicy Białegostoku, choć pochodzę z Mazowsza i bardzo mierzi mnie, oprócz słynnego dla, używanie określenia podejmij zamiast podnieś. Kilka przykładów: Podejmij chusteczkę z podłogi, Podejmij kubek itp. Przyzwyczajona jestem, że słowo podejmij używane jest w określeniach typu: podjąć pracę, podjął jakieś działanie, a nie, jak ma to miejsce na Białostocczyźnie, do ‘podnoszenia czegoś skądś’. Co jest właściwe?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego