sjp
  • osąd i ocena
    28.12.2011
    28.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
    Z poważaniem – Karon
  • Osobowość
    28.05.2018
    28.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Chodzi mi o określenie osobowość/osobowości w kontekście porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pierwszenstwo-zasad-przed-osobowosciami;18558.html. Czy gdyby zdanie sformułować w takie sposób: Zasady są ważniejsze od osobowości, stałoby się zrozumiałe i nie budziło wątpliwości? A jeśli tak, to co ono znaczy?

    Z poważaniem
    Jan Nowak
  • Osobowość
    13.06.2018
    13.06.2018
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pierwszenstwo-zasad-przed-osobowosciami;18558.html Gdyby całe zdanie brzmiało tak: Anonimowość stanowi duchową podstawę wszystkich naszych tradycji, przypominając nam zawsze, że zasady są ważniejsze od osobowości, czy w takim przypadku te dziwne osobowości byłyby zrozumiałe, miały jakiś sens? Co znaczy takie zdanie? Czy da się je zrozumieć i ewentualnie – jak?

    Z poważaniem – Jan Nowak
  • -owiać czy -awiać?
    7.07.2009
    7.07.2009
    Szanowni Państwo,
    czy mogą mi Państwo podać choć jeden powód, dla którego słowniki (SJP PWN; Wlk. Słownik Ort.-Fleks., Świat Książki) podają jako poprawny czasownik urzeczowiać od urzeczowić? Próbowałam znaleźć inny taki przykład, ale mi się nie udało. Wszędzie o przechodzi w a: ustanowićustanawiać, wznowićwznawiać, wyłowićwyławiać, upaństwowićupaństwawiać, uzdrowićuzdrawiać, uzmysłowićuzmysławiać.
    Z poważaniem
    Barbara Słomka
  • o wujostwu i stryjostwu
    4.04.2005
    4.04.2005
    Witam!
    SJP W. Doroszewskiego podaje końcówkę miejscownika -stwie dla rzeczowników ‘wujostwo’ i ‘stryjostwo’, zaś np. dla rzeczownika ‘ambasadorostwo’: -stwu. Wszelkie aktualne słowniki języka polskiego nie zawierają takich rozbieżności fleksyjnych i wszystkie nazwy małżeństw zakończone na -stwo przyjmują tam w miejscowniku liczby pojedynczej końcówkę -stwu. Czyżby u Doroszewskiego były błędy, czy jedynie jakieś archaiczne formy fleksyjne?
    Dziękuję.
  • O wyrazie uchetany i jego związku z czasownikiem tachać
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo,

    czy od czasu porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/uchetany-czy-uhetany;14758.html wiadomo coś więcej o tym wyrazie, czy nadal trudno stwierdzić, jak go zapisywać?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • o zbiegach raz jeszcze

    6.10.2014
    6.10.2014

    Szanowny Panie Profesorze,

    być może w pytaniu o zbieg pytajnika/wykrzyknika z wielokropkiem nie wyraziłem się dość jasno. Właśnie na skutek zaobserwowanych w SO PWN przykładów obu konfiguracji zacząłem się zastanawiać, czy można scharakteryzować te przypadki w zależności od intencji piszącego, tak jak to zrobił dr Wolański ze zbiegiem wykrzyknika i pytajnika w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Co-pierwsze-wykrzyknik-czy-pytajnik;13870.html

    Z wyrazami szacunku

    Dociekliwy Czytelnik

  • Ozdóbeczka

    18.11.2015
    18.11.2015

    W poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/kosciol-kosciolek-kosciolek-koscioleczek;13419.html można przeczytać, że (i dlaczego) nie kościółeczek, tylko kościołeczek. Czy analogicznie będzie: nie ozdóbeczka tylko ozdobeczka?

  • Paprykarz
    27.02.2018
    27.02.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o dopełniacz słowa paprykarz. Paprykarza czy paprykarzu? Słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje paprykarzu, ale przy słowach korytarz czy cmentarz nie mamy wątpliwości – korytarza, cmentarza. Czy to reguluje norma językowa? Ma to jakiś związek z funkcjonalną miękkością rz? Bardzo proszę o rozstrzygnięcie kwestii nurtującego mnie paprykarzu/paprykarza.

    Z wyrazami szacunku
    Katarzyna
  • Partykuły tylko i nawet

    21.02.2017
    21.02.2017

    Szanowni Państwo,

    mam wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/tylko-jesli;12893.html. Czy na pewno akcentowanie partykuł jest niewskazane? Wydaje mi się, że zdania: Media mogą funkcjonować tylko, jeśli tworzą je ludzie przyzwoici, Możesz im to zapisać nawet [wtedy], gdy nie są to Twoi bliscy są poprawne i mają dobrą interpunkcję. Proszę o komentarz.


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego