skrupulatny
  • Skrupuły a skrupulatny
    10.10.2016
    10.10.2016
    Szanowni Państwo,
    czy słowa skrupuły i skrupulatny są etymologicznie spokrewnione?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • do McDonalda
    2.12.2012
    2.12.2012
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości co do zapisu nazw produktów z dopełniaczem saksońskim. Wiadomo, że powinno się mówić „Idę do McDonalda” (nie: McDonaldsa), „Używam Helmana” (nie: Helmansa – chodzi o majonez) itp. Co jednak z takimi nazwami jak Jack Daniel's, Balantine's, Redd's? Wszyscy, których znam, dopełniacz wymawiają kolejno: [danielsa], [balantajsa], [redsa].
    Iwona Nowakowska
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • ilość, liczba, wstecz
    29.12.2004
    29.12.2004
    1. Czy w sklepach internetowych w koszykach powinna występować kolumna liczba czy ilość? Np. w księgarni internetowej PWN jest ilość, a chodzi przecież o liczbę, a nie ilość, zamawianych książek (bo to rzeczowniki policzalne).
    2. Który wariant jest poprawny:
    – Kliknij przycisk Wstecz.
    – Kliknij przycisk „wstecz”.
    – Kliknij przycisk WSTECZ.
    A może jeszcze inaczej?
    Bardzo dziękuję.
  • odmiana imion na -e
    28.10.2011
    28.10.2011
    Czy obcojęzyczne nazwiska zakończone na akcentowane e powinno się odmieniać? Mam na myśli na przykład hiszpańskiego José (Josego?). Z moich obserwacji wynika, że wszyscy odmieniają przydomek byłego brazylijskiego piłkarza Pelego. Czy mają rację? Co z imionami, które zakończone są na nieakcentowane e, czy zawsze należy je odmieniać? Zdanie „Nie lubię Pepego” jest poprawne?
  • przedimki i wielka litera
    20.12.2011
    20.12.2011
    Czy istnieje jakaś ogólna zasada, która określałaby pisownię obcojęzycznych nazwisk z elementami takimi, jak: de, del, de las, di, van, von? Należy te przedimki zapisywać dużymi czy małymi literami, a może – niestety – wszystko zależy od konkretnego nazwiska i nie ma reguły?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego