spokojny
  • oceany
    22.03.2010
    22.03.2010
    W przykładowym zdaniu napiszemy: „Opłynął wszerz i wzdłuż Oceany (czy oceany?): Indyjski i Spokojny.”?
  • Bezpieczny
    23.04.2016
    23.04.2016
    Skąd wzięła się cząstka bez- w wyrazie bezpieczeństwo? Czy bez pieczy jest bezpieczniej?
  • Bezpieczny
    9.03.2020
    9.03.2020
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie znaczenie wyrazu bezpieczeństwo. Dziś rozumiemy go tak, że osoba bezpieczna może czuć się spokojna o swój los, nie jest zagrożona. Odczytując znaczenie poszczególnych składowych tego słowa, mamy obraz zgoła odmienny – ktoś bezpieczny jest pozbawiony pieczy, bez opieki, zatem (być może) jest zagrożony. Wydaje się to niespójne, pozbawione logiki. Czy może wyraz ten przeszedł taką samą przemianę semantyczną jak słowo bezczelny?
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienia.
  • bezpieczny i niebezpieczny
    28.05.2010
    28.05.2010
    Szanowni Państwo,
    chciałem zadać pytanie o etymologię słów bezpieczny i niebezpieczny. Osobiście wywodziłbym je od słowa piecza, ale tu powstaje pewien problem. Otóż musiałbym uznać, że bezpieczny to 'pozbawiony pieczy', czyli w rzeczywistości 'niebezpieczny'. I zaczyna się błędne koło. Będę wdzięczny za rzucenie odrobiny światła na moje wątpliwości.
    Z wyrazami szacunku

    Marcin Widawski
  • Prawo do umierania w spokoju i godności

    3.10.2018
    3.10.2018

    W korytarzu szpitalnym wywieszono ogłoszenie informujące o przysługujących pacjentowi prawach. Jeden z punktów powyższego obwieszczenia przyprawia tyleż o zgrozę, co i o uśmiech: Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności.

    Intencje powyższego zapisu są dość oczywiste, jednak forma i stylistyka pozostawia sporo do życzenia.

    Czy pomogłaby Pani w przeredagowaniu powyższego zapisu tak, aby pacjent ze spokojnym sercem mógł korzystać z usług powyższej placówki medycznej?

    W korytarzu szpitalnym wywieszono ogłoszenie informujące o przysługujących pacjentowi prawach. Jeden z punktów powyższego obwieszczenia przyprawia tyleż o zgrozę, co i o uśmiech: Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności.

    Intencje powyższego zapisu są dość oczywiste, jednak forma i stylistyka pozostawia sporo do życzenia.

    Czy pomogłaby Pani w przeredagowaniu powyższego zapisu tak, aby pacjent ze spokojnym sercem mógł korzystać z usług powyższej placówki medycznej?

  • Wyżyna Czesko-Morawska, której nie było

    23.09.2022
    2.11.2016

    Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie pisowni wyżyny czesko-morawskiej, przedstawionej jako wzorcowa na tegorocznym dyktandzie w Katowicach: Z wyżyn, z czesko-morawskiej zwłaszcza… . W słowniku ortograficznym zaleca się pisownię tej nazwy dużymi literami.

    Z góry bardzo dziękuję za wyjaśnienie.

    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • Zapis przyrostków i końcówek gramatycznych

    18.01.2023
    18.01.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać, czy w języku polskim oddzielamy przyrostki słowotwórcze i końcówki fleksyjne; np. w wyrazie spokojny mamy przyrostek „-n-” i końcówkę fleks. „-y”, czy przyrostek „-ny” i końcówkę „-y”?

  • ę, ą przed spółgłoskami szczelinowymi i w wygłosie
    3.04.2002
    3.04.2002
    Jak wymawiać słowo szczęście (a śćiślej jak wymawiać głoskę „ę” – jaka jest zasada wymowy ę przed s i ś)?
    Jak należy poprawnie wymawiać nosówkę ą na końcu wyrazu, np. widzą, skaczą, z kobietą, z wiarą etc.?
    Dziękuję
    Życzę zdrowych i spokojnych świąt Wielkiej Nocy
  • Feminatywy

    16.10.2021
    16.10.2021

    Szanowni Państwo!


    Opierając się na definicji p. dr. Łazińskiego: feminatywy to „żeńskie warianty nazw wykonawców czynności oraz osobowych nazw charakterystycznych”, czy słowa „żona”, „córka”, „matka” są feminatywami (żeńskimi wariantami osobowych nazwy charakterystycznych „mąż”, „syn”, „ojciec”)?


    Pozdrawiam

    Piotr Chyliński

  • jak trusia
    14.09.2012
    14.09.2012
    W Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego znalazły się porównania: „Bojaźliwy, cichy, lękliwy, potulny, skromny, spokojny jak trusia”. Z przykładów wynika jednak, że ten związek wyrazowy jest podatny na różnego rodzaju modyfikacje. Czy o dziecku możemy powiedzieć, że jest grzeczne jak trusia?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego