W artykule pt. „Problematyka muzyczna w najstarszych redakcjach benedyktynek w języku polskim” (S. Dąbek, Barok: historia, literatura, sztuka, Tom 4, Numer 2 (8) (1997) s. 67-74) cytuje XVII-wieczny starodruk, w którym pojawia się następujący zwrot dotyczący rytmu w śpiewie psalmów przez siostry zakonne: [śpiewać] „słów nieprzewalczaiąc”. Moja wątpliwość dotyczy znaczenia tego zwrotu. Współcześnie przewalczać, za SJP PWN, oznacza «walcząc, przezwyciężyć coś». Zatem w tym kontekście interpretowałbym to jako „nie zniekształcając [słów]”. Jednak autor cytowanego artykułu interpretuje to jako „nie przedłużając”. Kto z nas ma rację? Czy słowo to zmieniło znaczenie?ły>

Szanowni Państwo,

skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptak—ptasi?

Proszę o naświetlenie tego problemu.

Łukasz

Bardzo proszę o wskazówkę w kwestii tworzenia przymiotnika od nazwy miasta. Miasto nazywa się Zielonka. Szkoły na terenie miasta będą zieloneckie czy zielonkowskie?
Dziękuję i pozdrawiam.

Jak powinno się odmieniać staropolskie tytuły Psałterz Dawidów i Worek Judaszów? Czy dawna forma przymiotnika dzierżawczego podlega deklinacji?

Szanowni Państwo!
Proszę o poradę w sprawie pisowni wyrażeń:
pseudo reality show
mini wesołe miasteczko,
ponieważ oczywiście chciałoby się połączyć, np. miniwesołe miasteczko, ale czy na pewno tak można?
Staramy się unikać tego typu sytuacji, ale czasami trudno to w jakikolwiek sposób zastąpić.
Dziękuję bardzo,
z poważaniem Iwona Hlebko

Czy mogliby Państwo pomóc w ustaleniu znaczenia słowa [kłalia] używanego jakiś czas temu przez starszego profesora biologii? Kładł przed studentami eksponat,y mówiąc, że oto dla was [kłalia]. Nikt nie odważył się zapytać co oznacza to łacińskie (?) słowo. A teraz już jest za późno…
Dziękuję za pomoc.

Jaka może być etymologia wyrazu rajdolić się (= wiercić się)? Dziś jest on używany bardzo rzadko, zazwyczaj przez starsze osoby.

Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe?

Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

Szanowni Państwo,
zdarzyło mi się słyszeć sformułowanie raz na kiedy w znaczeniu 'raz na jakiś czas'. Brzmi trochę, jakby było regionalizmem, ale pewności nie mam. Osoba, która użyła tego wyrażenia, zapytana dlaczego tak powiedziała, odpowiedziała, że zawsze tak mówiła. Niestety nie udało mi się znaleźć informacji skąd pochodzi owo sformułowanie, co rzeczywiście oznacza oraz czy jest poprawne (regionalnie). Będę wdzięczna za próbę wyjaśnienia.
Z wyrazami szacunku
Małgorzata