sztuka
  • Preorder
    15.07.2019
    15.07.2019
    Chciałbym prosić o ocenę użycia słowa preorder w następującym zdaniu: Komputer kupimy od (…), a na razie otworzono możliwość składania preorderów. Czy uzasadnione jest użycie tego typu zapożyczeń w sytuacji gdy możliwe jest znalezienie często używanego rodzimego odpowiednika (dostępny w przedsprzedaży) i jaką poradnia ma opinię na temat zastępowania często używanych polskich słów ich angielskimi odpowiednikami? Czy nie jest to zubażanie języka?

    Z poważaniem,
    Borys
  • protagonista
    28.05.2010
    28.05.2010
    W ostatnim czasie – szczególnie chyba w Internecie – rozpowszechniło się użycie słowa protagonista w znaczeniu 'główny bohater (książki, filmu, gry)'. Intuicja podpowiada mi, że to prosta kalka angielskiego sensu tego słowa. Ale może się mylę i możemy powiedzieć, że „Wokulski to protagonista powieści Prusa”?
    Z wyrazami szacunku,
    Tomek Romaniuk
  • przewalczać [?]

    20.10.2023
    20.10.2023

    W artykule pt. „Problematyka muzyczna w najstarszych redakcjach benedyktynek w języku polskim” (S. Dąbek, Barok: historia, literatura, sztuka, Tom 4, Numer 2 (8) (1997) s. 67-74) cytuje XVII-wieczny starodruk, w którym pojawia się następujący zwrot dotyczący rytmu w śpiewie psalmów przez siostry zakonne: [śpiewać] „słów nieprzewalczaiąc”. Moja wątpliwość dotyczy znaczenia tego zwrotu. Współcześnie przewalczać, za SJP PWN, oznacza «walcząc, przezwyciężyć coś». Zatem w tym kontekście interpretowałbym to jako „nie zniekształcając [słów]”. Jednak autor cytowanego artykułu interpretuje to jako „nie przedłużając”. Kto z nas ma rację? Czy słowo to zmieniło znaczenie?ły>

  • przymiotnik od profanum
    5.06.2008
    5.06.2008
    Czy istnieje przymiotnik od profanum analogiczny do przymiotnika sakralny od sacrum (profanalny)?
  • ptak origami
    29.09.2005
    29.09.2005
    Witam i pytam o ptaka, no właśnie: origami z origami. Na stronach fanów tej sztuki origami pisane jest wielką literą… Wydaje mi się, że powinno być ptak origami: „W pokoju było mnóstwo ptaków origami”. Dziękuję.
  • relikwiowy czy relikwijny?
    29.06.2004
    29.06.2004
    Spotkałem w literaturze poświęconej historii sztuki przymiotnik relikwiowy. Używany jest m.in. w wyrażeniu figura relikwiowa (rodzaj figuralnego relikwiarza). Słowniki nie notują jednak tej formy. Czy jest więc poprawna, czy też może istnieje inny przymiotnik odnoszący się do relikwii? Wyraz relikwiarzowy (np. krzyż relikwiarzowy) nie budzi moich wątpliwości, ale odnosi się on do relikwiarza, a nie relikwii.
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Marek Machowski, Warszawa
  • Rembrandt van Rijn
    25.02.2002
    25.02.2002
    Obraz Rembrandta van Rijn czy van Rijna?
  • remis i wynik
    14.12.2012
    14.12.2012
    Czy poprawne są zwroty paść remis i paść wynik? Padają bramki – nie mam wątpliwości. O remisie i wyniku wolałabym pisać, że mecz się nimi zakończył – i w ten sposób staram się przeredagowywać zdania, ale nie wiem, czy słusznie.
  • replika i kopia
    2.09.2008
    2.09.2008
    Szanowny Panie Profesorze!
    Jaka jest różnica między kopią a repliką, skoro pierwsza to „rzecz dokładnie odtworzona z oryginału”, a druga to „coś, co jest dokładnym powtórzeniem czegoś innego, wierna kopia”? Czy replika jest rodzajem kopii?
    Czy można nazwać repliką (kopią) współczesne odtworzenia rozmaitych historycznych sprzętów i przedmiotów (np. samochodów, broni), które różnią się od oryginału, np. rozmiarem czy materiałem, z jakiego są wykonane?
  • różności
    7.09.2001
    7.09.2001
    Droga Redakcji,
    Zachęcona dotychczasową współpracą pozwolę sobie wysłać kolejne pytania:
    1. Często słysze w kościele w czasie mszy św. zwrot: wysłuchaj nasze prośby. Coś mi wtedy „zgrzyta”, bo wydaje mi się, że poprawna wersja powinna być w bierniku, tzn. wysłuchaj naszych próśb. Która wersja jest właściwa?

    2. „Ktoś z branży” (bibliotekarskiej) powiedział mi, ze forma starodruki jest niewłaściwa (potoczna), i poprawnie powinno być: stare druki. Czy to prawda?

    3. Czy jest różnica znaczeniowa pomiędzy stiukiem a sztukaterią. W dostępnych mi słownikach nie udało mi się znaleźć jednoznacznej odpowiedzi (chodzi mi konkretnie o określenie „takiego coś” z gipsu na suficie lub ozdobnej listwy biegnacej pod sufitem dookoła ścian). Czy należy to nazwać stiukiem, czy sztukaterią? Jeżeli pytanie wykracza poza zakres porad świadczonych przez Państwa, prosze zignorować.

    4. Wprawdzie pytanie dotyczy łaciny, ale „zadomowionej” w naszym języku. Czy poprawnie jest de gustibus non disputandum est (z orzeczeniem na końcu), czy de gustibus non est disputandum (zmieniony szyk).

    Serdecznie pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego