słowem
  • Pochodzenie słowa izba w polszczyźnie

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o hipotezy etymologów na temat pochodzenia słowa izba.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • pozycja słowa się
    11.10.2012
    11.10.2012
    Droga Redakcjo,
    W wypowiedzi: „Jednak nadal nie mam wprawy i doświadczenia. Muszę stale się doskonalić i ostatecznie podjąć to ryzyko” jak należy umieścić zaimek zwrotny się – użyć formy się doskonalić czy doskonalić się? Jaki wpływ ma pozycja zaimka się względem czasownika na przekaz zdania, w jakim został on użyty? Jakie są ogólne zasady użycia zaimka się?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Paweł M. a.k.a. Personidas
  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
  • być z kimś po słowie
    28.03.2013
    28.03.2013
    W języku sportowym popularne jest wyrażenie być z kimś po słowie w sensie 'wstępnie coś uzgodnić'. Na przykład: „Zarząd Legii Warszawa jest po słowie z Maciejem Skorżą”. Czy takie użycie tego sformułowania jest poprawne? Jedynym wyjaśnieniem pojawiającym się w słownikach jest 'być z kimś zaręczonym'.
    Z wyrazami szacunku,
    Jan Zwarty
  • Dawne formy słowa patriota
    20.11.2018
    20.11.2018
    Jak w XIX i na początku XX wieku pisano słowo patriota?
  • interpunkcja w przytoczeniach cudzych słów
    15.10.2009
    15.10.2009
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące użycia dwukropka, cudzysłowu i małej lub wielkiej litery. Czy dwukropki są konieczne w zdaniu: „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? Czy jeśli wprowadzę dwukropek, to cudzysłów mogę pominąć? Czy w takim przypadku mogę / muszę zachować wielką literę? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: Nigdy w życiu tego nie kupię”?
  • jednoliterowe słowa na końcu wiersza
    15.02.2002
    15.02.2002
    Czy jednoliterowy przyimek należy przenosić z końca jednego wiersza do następnego?
  • Jeszcze raz o słowie D(d)yrektywa
    25.06.2018
    25.06.2018
    Chciałem dopytać o: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ddyrektywa-Rady-92-43-EWG-z-dnia-21-maja-1992-r-w-sprawie-ochrony-siedlisk-przyrodniczych-oraz-dzikiej-fauny-i-flory;18211.html. Chodzi o fragment: „(…) kiedy słowo »Dyrektywa« nie rozpoczyna zdania, oddaje się je w druku małą literą (np. »zawarte (…) w dyrektywie Rady (…)«)”. Ale przecież „dyrektywa” jest tu początkiem nazwy własnej, a podany w nawiasie przykład to ten sam, który właśnie z tego powodu został zapisany wyżej wielką literą.
  • O wielką literę w słowie szabat
    8.02.2019
    8.02.2019
    Czy nazwę święta Szabat piszemy dużą czy też małą literą? W publikacji powołującej się na Komisję Języka Religijnego czytam, że nazwy świąt należy pisać dużą literą: Wielkanoc, Boże Narodzenie, Środa Popielcowa…, a „Nazwy typu: pierwszy piątek miesiąca, szabat (szabas) małą literą, podobnie jak niedziela…”. Otóż Szabat jest najważniejszym świętem żydowskim, a nie zwyczajem. Literatura judaistyczna wymienia to święto z ogromnym szacunkiem, i wyłącznie dużą literą.
  • Powtarzanie słów
    18.06.2020
    18.06.2020
    Szanowni Państwo,
    jestem w trakcie pisania pracy dyplomowej z zakresu biologii, w której wiele pojęć nie ma nazw synonimicznych. Z uwagi na stylistykę tekstu bardzo często redaguję na nowo niektóre zdania, z powodu powtórzenia w nieodległych od siebie zdaniach jednej z nazw komórek. Czy takie rozwiązanie jest jedynym możliwym?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego