tworzenie
  • Tworzenie przymiotników od nazw stanów USA

    31.12.2023
    31.12.2023

    Jakie są zasady tworzenia, bądź nietworzenia przymiotników od nazw stanów w USA? Dlaczego np. jest arizoński lub montański, a nie ma newadzkiego (nevadzkiego)? I co z nazwami stanów Ohio, Idaho itd. Czy jest jakaś zasada, czy traktujemy to w jakiś sposób „zdroworozsądkowo” i od stanu Massachusetts nawet nie próbujemy?

  • Tworzenie stron i opieka nad nimi
    5.03.2018
    5.03.2018
    Mam pytanie dotyczące odmiany rzeczownika. Czy poprawne jest zdanie: Zajmujemy się tworzeniem i opieką nad stronami…, czy forma rzeczownika powinna być dostosowana do czasownika wyjściowego, a zdanie to powinno brzmieć tak: Zajmujemy się tworzeniem i opieką stron...?
    Czy jest jakaś zasada jasno rozstrzygająca taki problem?
  • tworzenie przymiotników i nazw mieszkańców
    10.05.2006
    10.05.2006
    Mam takie pytanie. Jaka jest główna zasada tworzenia przymiotników i nazw mieszakńców od nazw krajów, miast itp.?
  • ryzykowne tworzenie nazw
    23.01.2012
    23.01.2012
    Gdy za liczbę mnogą słowa elf przyjmę formę elfowie (dla nadania cech ludzkich i dodania powagi), nasuwającą się na myśl formą żeńską staje się elfica. Poza powagą brzmienia, uzasadniam tę formę porównaniem z innymi rasami o ludzkich cechach: orkorczyca, ogrogrzyca, trolltrollica. Alternatywą zdaje się być elfka, jednak dopatruję się w tym słowie zdrobnienia pasującego młodej elficy. W moim odczuciu elfica należycie podkreśla dostojeństwo formy elfowie. Jaka jest opinia znawców języka?
  • Tworzyć wspomnienia
    8.06.2020
    8.06.2020
    Szanowni Państwo,
    czy Polacy tworzą wspomnienia czy my je tylko mamy? Chodzi mi o czasownik, którego używa się, gdy wspomnienia jeszcze nie zaistnieją. Czy zdanie Jadę na kolonie, by stworzyć piękne wspomnienia jest poprawne, czy raczej mówi się Jadę na kolonie, by mieć piękne wspomnienia?
    Pozdrawiam, AS
  • Tworzymy skróty
    8.02.2011
    8.02.2011
    Witam serdecznie.
    Jestem nauczycielem. Od kiedy wprowadzono do szkół ocenę „dopuszczającą”, mam problem z tym, jakiego skrótu tej oceny używać. Mamy dst jako 'dostateczny', db jako 'dobry' itp. Przyjęło się u nas używanie skrótu: dop, ale mi się on nie podoba. Moim zdaniem lepiej wygląda: dps, który utworzyłem moim zdaniem analogicznie do tych już używanych. Czy są jakieś zasady tworzenia takich skrótów? Czy któryś z nich jest w jakimś sensie lepszy od innych?
    Pozdrawiam
  • Nazwy osób tworzących małżeństwa homoseksualne

    22.02.2018
    22.02.2018

    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się, czy słowa żonata i zamężny istnieją w odniesieniu do małżeństw homoseksualnych. W dostępnych źródłach znalazłem jedynie informacje o słowach żonaty i zamężna. Czy może są zupełnie inne słowa, określające takie osoby?


    Pozdrawiam

    Kacper

  • Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę

    28.12.2021

    Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika  składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy  squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może  skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?

  • Nie tworzy się złożeń przymiotnikowych z oznaczeniami jednostek miar
    2.11.2016
    2.11.2016
    Nie jestem pewny, jak zapisać poprawnie skrót od wyrazu minutowy. Skrót od rzeczownika minuta to min bez kropki, a jeśli np. chciałbym utworzyć od tego przymiotnik i napisać 15-min(.) w znaczeniu ‘piętnastominutowy’, to czy kropka jest konieczna?

  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego