Szanowni Państwo,
moja wątpliwość wiąże się z przypisami. Konkretnie dotyczy ona powołania się na jakąś pozycję za pomocą przytoczenia cytatu w przypisie dolnym. Chodzi o sytuację, gdzie w tekście głównym pojawia się łaciński zwrot, który objaśniany jest w przypisie poprzez dosłowny cytat z książki, której tłumacz przełożył go na język polski. Jak w takim wypadku powinno zostać oznaczone tłumaczenie tego zwrotu w przypisie dolnym?
Z pozdrowieniami,
Miłosz

Szanowni Państwo!
W pewnej książce (tłumaczonej z angielskiego) w jednym z wydań słowo Rozsądek zostało zastąpione przez Rozum. Czy Rozum i Rozsądek to to samo, a jeśli nie, to czym się różnią?

Z poważaniem Witold Dociekliwy

Moje zainteresowanie wzbudził czasownik rzec. Niektóre źródła poprawnościowe podają, iż nie tworzy on form czasu teraźniejszego. Czy zatem rzecze użyte w tytule Tako rzecze Zaratustra jest formą czasu przyszłego (rzeknie, powie, będzie mówił)? W oryginale występuje sprach, czyli czas przeszły dokonany.

Pozdrawiam i dziękuję serdecznie za tę i wszystkie odpowiedzi.

Witam, jestem początkującym tłumaczem, pracuję jako ochotnik przy pewnej stronie.

Mam pewien problem z odmianą czasownika przez rodzaje po nazwie własnej pochodzenia obcego. Oto przykładowe zdanie: „Nazwa filmu” został / została / zostało stworzony / stworzona / stworzone w 1999 roku.

Zależy mi na zachowaniu oryginalnej struktury zdania. Niestety angielskie was created nie wskazuje, jakiego rodzaju czasownika powinienem użyć.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,

ostatnio przyszło mi sprawdzać w Google Tłumacz pewną sentencję napisaną w języku angielskim. Ku mojemu zdziwieniu jedno ze słów zostało przetłumaczone na „walizować”. Nigdzie nie znalazłam potwierdzenia istnienia tego słowa, stąd moje zapytanie, czy może ktoś z Państwa spotkał się kiedykolwiek z tym wyrazem?

Chciałbym zwrócić się z prośbą o rozstrzygnięcie, czy tłumaczenie z języka angielskiego HUMINT – human intelligence należy utożsamiać w języku polskim jako wywiad osobowy czy rozpoznanie osobowe. Zastanawiam się, czy w przypadku tłumaczenia jako rozpoznanie nie dochodzi do błędu ekwiwokacji. Proszę o pomoc w powyższej sprawie.

Szanowni Profesorowie,
Przy tłumaczeniu autobiografii Carlo Caretto, „Zakochany w Bogu”, borykam się z pewną trudnością natury terminologicznej. Rozwiązałem ją samodzielnie, lecz zwracam się do Was, jako ekspertów w języku polskim, o przypieczętowanie Waszym autorytetem mych rozwiązań bądź też ich zakwestionowanie. Ostateczny wybór uzależniam od Waszego stanowiska. Moją i Waszą wypowiedź zamierzam umieścić we wstępie książki.

Zgromadzenie Małych Braci, powstałe w roku 1933 z duchowej inspiracji Karola de Foucald, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w 1967, w Polsce istnieje od roku 1977. I dość wiele jest u nas publikacji na ich temat (mam przed sobą na biurku 10 książek), lecz jeszcze więcej terminologicznego bałaganu.
W oficjalnym „Leksykonie Zakonów w Polsce”, wydanym przez KAI, są oni objęci terminem zgromadzenie, tak jak wszystkie inne zgromadzenia, jednakże już w ich konstytucji, jak i w wielu innych polskich tekstach gromadzą się pod słowem Fraternité, zachowanym we francuskiej formie graficznej, np. „Rozprzestrzenianie Fraternité na całym świecie…” lub „Zwierzęta miały swoje miejsce we Fraternité…”. Ci zakonnicy zdecydowanie różnią się od wszystkich innych występujących w „Leksykonie”, mieszkają bowiem nie w klasztorach, ale po dwóch, trzech w blokach, pracują w fabrykach, w sklepach, ubierają się po cywilnemu, dlatego uzasadnione wydaje się to terminologiczne wyodrębnienie.
Fraternité dosłownie znaczy 'braterstwo' i najlepszym polskim odpowiednikiem byłoby, moim zdaniem, wyciągnięte z lamusa słowo fraternia ('braterski stosunek, zbratanie, przyjaźń' – według słownika Doroszewskiego). Jestem bardzo wyczulony na ekspansję obcych wyrazów do polszczyzny, jednakże obecnie to przede wszystkim kupieckie words nas po chamsku atakują, zaśmiecają media, dlatego wobec eleganckiej francuszczyzny, sromotnie wypartej znad Wisły, byłbym tolerancyjny, a nawet przyjazny. Zwłaszcza, że to zgromadzenie jest jakoś szczególnie związanie nie tyle z samą Francją, co z językiem francuskim, traktowanym jako język misyjny wśród krajów arabskich. Przyjmuję zatem do mojego tłumaczenia termin Fraternité (zawsze z dużej litery), w znaczeniu Zgromadzenia Małych Braci (lub Sióstr).
A jak nazywać poszczególne wspólnoty? Prócz neutralnego słowa wspólnota, używane są dwa inne, francuskie i jego dosłowne tłumaczenie: fraternité i braterstwo. „Kroniki poszczególnych fraternité, chociaż…”, „Żadnemu Braterstwu [całkowicie nieuzasadniona duża litera – mój przypis] nie wolno…”. I tu się całkowicie nie zgadzam z tłumaczami, którzy mnie poprzedzili. Braterstwo w znaczeniu jakiejś konkretnej wspólnoty jest dość niezręczne, a fraternité trochę dziwaczne i aż się prosi, aby je spolszczyć na fraternię, co też czynię w mym przekładzie. Zdumiewające jest niezwykle częste traktowanie z dużej litery braterstwa czy fraternité, co niewątpliwie bierze swe źródło z oryginalnych tekstów. Mój Carlo Caretto pisze: „Questa Fraternità di Spello dovrebbe…”, ale przecież nie napiszę w tłumaczeniu: „Ta Fraternia (czy Wspólnota) ze Spello powinna…”, a tylko: „Ta fraternia (czy wspólnota) ze Spello…”. Nie znajduję żadnego uzasadnienia, aby w języku polskim zastosować dużą literę (we włoskim również).
Natomiast już nie tylko zdumiewają mnie, lecz wręcz gorszą bardzo nagminne w wielu publikacjach zdania, jak na przykład: „Żaden Mały Brat nie powinien…” czy „Idąc ulicą spotkałem dwie Małe Siostry, które…”. Mały brat jest tu użyty w znaczeniu pospolitym, jak franciszkanin, czy jezuita i zgodnie z regułami powinien być mały, tym bardziej, że podstawową zasadą duchowości małych braci (tu mógłbym już chyba napisać Małych Braci, w znaczeniu Zgromadzenia, Fraternité, co kładzie nieco inny akcent) jest życie w ukryciu, na wzór Jezusa z Nazaretu. I faktycznie, w życiu, w bloku mieszkalnym czy w zakładzie pracy, sąsiedzi, koledzy często nawet nie wiedzą, że rozmawiają z małym bratem, z prawdziwym zakonnikiem. Czemuż więc chcą się wyróżnić w piśmie?

Szanowni Państwo!
Od jakiegoś czasu spotykam się w polszczyźnie z terminem upgrade i tworzoną od niego spolszczoną wersją czasownika. Bardzo mnie to (coraz częstsze i trwalsze) przenikanie do naszego języka terminów anglojęzycznych w ich niezmienionej w dodatku formie razi; tym bardziej że wspomniany wyraz spotykam w języku potocznym, nie zaś w żargonie komputerowym. Czy można to zjawisko wytłumaczyć? Czy coś poza lenistwem takie działanie usprawiedliwia?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Felicyta

Szanowni Państwo,
jak należy odmieniać przez przypadki żeńskie imię Annamaria? Załóżmy, że jest to imię osoby polskiej narodowości, ale posiadającej obywatelstwo inne niż polskie. Dlaczego imię Annamaria bywa niekiedy tłumaczone na język polski jako Anna Maria?
Z poważaniem
Czytelnik

Jestem tłumaczką dialogów filmowych, i w filmie, który tłumaczę, pojawia się postać Monster Truck. Nie ma polskiego odpowiednika tej nazwy, ale na potrzeby małego widza (bajka w dubbingu) tłumaczę to jako Autopotwór, a dzieci jeżdżą Autopotworem. Czy ta pisownia jest prawidłowa? (razem czy osobno?)
Być może lepiej zostawić nazwę w oryginale, zwłaszcza że jest precedens – serial Monster Truck – Mali giganci? Jednak jestem za tłumaczeniem na polski wszystkiego co się da, zwłaszcza dla dzieci…