Szanowni Państwo,
ostatnio zacząłem słyszeć zwrot nie ulega kwestii. Byłem przekonany, że to błąd, który pewnie wziął się z niedokładnego odtwarzania zasłyszanego zwrotu nie ulega wątpliwości, ale słownik języka polskiego PWN temu przeczy. Ten zwrot jest wg słownika poprawny, co więcej, ma to samo znaczenie, co nie ulega wątpliwości. Czy mogliby Państwo wyjaśnić skąd on się wziął?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Marek Dopiera

Z czego wynikają dość kuriozalne zmiany w rdzeniu w takich formach, jak: jechać, jadę, jedziesz, jeździć, jazda? Oboczność e: a w języku polskim jest powszechna wskutek tzw. przegłosu polskiego, ale chciałbym wiedzeć, dlaczego w tym czasowniku raz pojawia się ch, raz d (zmiękczone ewentualnie do dź), a czasem dodatkowo przed nim jeszcze z?

Mawia się, że jakiś fakt czy jakieś twierdzenie nie ulega najmniejszej wątpliwości. Ale nie ulega znaczy tu chyba tyle, co 'nie ustępuje przed, nie poddaje się, nie zostaje obalone'. Nie powinno więc się mówić: „To nie ulega największej wątpliwości”, czyli 'jest tak mocne, że nie ustępuje przed nawet najsilniejszą (największą) wątpliwością'?

Dzień dobry,
mam pytanie związane ze zgodnością podmiotu i orzeczenia. Wiadomo, że przy podmiocie szeregowym orzeczenie w zasadzie powinno być w l.mn. A co w takich przypadkach: „Robert i sporo innych chłopaków bardzo się z tego cieszyli/cieszyło”, „Dom i wszystko, co się w nim znajdowało, ulegały/ulegało konfiskacie”.
Dziękuję, AP

Jak powinno brzmieć poprawnie zdanie:
Pracownicy często ulegają wypadkom, a nawet często tracą swoje życia.
Pracownicy często ulegają wypadkom, a nawet często tracą swoje życie?
Dziękuję z góry za odpowiedź.

Gdyby ktoś powiedział zdanie: „Polka ulega reklamom, inwestuje w cudowne specyfiki i urządzenia, aby być piękną”, to zapewne nie budziłoby ono niczyich wątpliwości. Ale to zdanie zostało niedawno wypowiedziane przez znanego psychologa w l. mn.: „Polki ulegają reklamom (…) aby być piękne”. Czy nie powinno ono kończyć się słowami aby być pięknymi? I skąd ta asymetria: po łączniku w formie czasownika być jest tendencja do używania w l. poj. przymiotnika w narzędniku, a w l. mn. w mianowniku?

Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
Z pozdrowieniami
Stanisław Danecki

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.

Z poważaniem

Andrzej M. Sołtan

Szanowna Poradnio!
Ja gram w piłkę nożną/ Ja nie gram w piłkę nożną. Forma biernika nie ulega zmianie. Dlaczego forma nie ulega zmianie w negacji? W innych konstrukcjach: Poproszę czarną kawę. Nie ma czarnej kawy (biernik — dopełniacz).

Z poważaniem
Artur N.

Szanowni Państwo,
uzupełniając moje poprzednie pytanie: czy odpadnięcie Śląska od Polski w XIV w. miało jakiś znaczący wpływ na formowanie się polszczyzny ponadregionalnej i jej obecny kształt? Z jednej strony to na pewno istotne wydarzenie polityczne, z drugiej, jak mogłem przeczytać w odpowiedzi, dialekt śląski miał wiele cech wspólnych z dialektem małopolskim i wielkopolskim, a te przecież miały duże znaczenie w kształtowaniu się polszczyzny ogólnej.
Z poważaniem
Filip Cerkaski