Witam, czy semantyka jest działem gramatyki?
Pozdrawiam

Witam,

poszukuję poprawnego określenia osoby cierpiącej na autyzm. Czy z dwóch form – autysta i autyk – podawanych przez nieliczne najnowsze słowniki, któraś jest uprzywilejowana? W publikacjach medycznych pojawia się słowo autystyk, ale nie występuje ono w żadnym ze słowników, do których dotarłam.

Dziękuję za pomoc i pozdrawiam –

D. Kulikiewicz

Czy określnie głuchoniemy ma choć w niewielkim stopniu zabarwienie pejoratywne? Czy jest to być może okreslenie już dziś przestarzałe? Czy można je stosować jako synonim słowa niesłyszący?

Szanowna Poradnio,
spotkałem się z różnymi opiniami na temat określenia heteryk. Dla mnie – osoby heteroseksualnej – jest to słowo ewidentnie obraźliwe (tak samo jak dla osoby homoseksualnej obraźliwe jest słowo pedał). Nie wiedzieć czemu, autorzy niektórych słowników kwalifikują je jako potoczne, nie zauważając (bądź nie chcąc zauważyć) pejoratywnego wydźwięku, który w sobie zawiera.
Jak według Państwa należałoby to słowo zakwalifikować na potrzeby definicji słownikowej i nie tylko?

Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jerzy Buczek

Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

Wśród moich znajomych często używane jest słowo niedajże w znaczeniu ‘nie dość, że’. W sieci nie znajduję żadnej wzmianki o takim słowie. Ciekawi mnie zatem, czy słowo niedajże jest lub było używane w jakiejkolwiek części Polski, czy może nigdy nie istniało? Skąd mogła wziąć się taka forma?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Witam serdecznie.
Brałam niedawno udział w dyskusji, w której pojawiła się kwestia odmiany nazwisk. Padło nazwisko Miłek i pytanie, czy odmienia się je, czy nie. Moim zdaniem – tak. Jeśli zapraszamy na urodziny, to:
- Ewę Miłek?
- Adama Miłka?
- Ewę i Adama Miłków?
Czy tak? Według mnie jest to nazwisko, które odmienia się według deklinacji rzeczownikowej. Kwestia ta wzbudziła moją niepewność, ponieważ osoby je noszące twierdzą, iż ich nazwisko się nie odmienia.
Po czyjej stronie stoi prawda?

Witam.

Od jakiegoś czasu mam nawyk odpowiadania w sposób potwierdzający, używając zwrotu  Proste że tak. Już kilku nauczycieli, podłapując, że już któryś raz używam tego zwrotu, zwrócili mi uwagę, że nie powinienem odpowiadać tak nauczycielowi, że to nieuprzejme i że nie wypada. Osobiście, nie wydaje mi się to zwrotem potocznym, oraz nie czuje w takiej odpowiedzi większego lekceważenia niż przy zwykłym tak. Czy nauczyciele mają rację? Czy jest to język potoczny? Pozdrawiam.

Proszę o wyjaśnienie, dlaczego słowa rock-and-roll (i pochodnych od niego, np. rock-and-rolla, rock-and-rollowi czy rock-and-rollowy) nie można pisać w ten właśnie sposób, tzn. z użyciem łączników? Przecież poszczególne elementy składowe tego wyrazu złożonego są równoważne, żaden z nich nie ma większego znaczenia logicznego niż pozostałe, a w takich wypadkach stosowanie łącznika jest uzasadnione.