ustępować
  • głównonurtowy czy mainstreamowy?
    10.09.2011
    10.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Czy słowo głównonurtowy (w znaczeniu: 'należący do głównego nurtu') jest notowane przez jakieś słowniki języka polskiego? Mimo że często używane i – jak mi się wydaje – poprawnie skonstruowane, jest podkreślane przez wszystkie znane mi automatyczne korektory pisowni. Nie ma go również w słowniku online PWN-u. A doprawdy nie wiem, w czym ustępuje znajdującemu się w słownikach, obco brzmiącemu wyrazowi mainstreamowy.
    Z poważaniem,
    SW
  • polonista czy filolog polski?
    17.10.2012
    17.10.2012
    Szanowna Redakcjo!
    Można stosować zamiennie terminy takie jak polonistyka i filologia polska, germanistyka i filologia germańska etc., ale czy możemy mówić o przewadze któregoś z nich? Czy jeden z nich jest bardziej potoczny, a drugi – oficjalny? Jaka jest etymologia tych krótszych nazw?
    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Felicyta
  • znaczenie związków frazeologicznych
    2.03.2007
    2.03.2007
    Mawia się, że jakiś fakt czy jakieś twierdzenie nie ulega najmniejszej wątpliwości. Ale nie ulega znaczy tu chyba tyle, co 'nie ustępuje przed, nie poddaje się, nie zostaje obalone'. Nie powinno więc się mówić: „To nie ulega największej wątpliwości”, czyli 'jest tak mocne, że nie ustępuje przed nawet najsilniejszą (największą) wątpliwością'?
  • adresatywny wykrzyknik
    13.10.2014
    13.10.2014
    Mam wrażenie, że wykrzyknik po zwrocie Szanowny Panie widywało się niegdyś o wiele częściej niż dzisiaj. Chciałbym zapytać, kiedy wspomniany wykrzyknik zaczął ustępować przecinkowi i co było tego przyczyną. Czy nie szkoda, Państwa zdaniem, tego wykrzyknika?
  • biernik i dopełniacz
    30.09.2002
    30.09.2002
    Czy powszechne dzisiaj mylenie biernika z dopełniaczem przez spikerów Polskiego Radia, Polskiej Telewizji oraz coraz wiekszą liczbę użytkowników polszczyzny wynika z niedouczenia wcześniej wymienionych, czy też jest to naturalne zjawisko na obecnym etapie rozwoju jezyka polskiego?
    Pozdrawiam, z góry, dziękując za odpowiedź.

    Jacek Bonikowski
  • blogging czy bloging?
    19.04.2009
    19.04.2009
    Podczas dyskusji na temat dzienników internetowych pojawiła się wątpliwość dotycząca słów wywodzących się od blog:
    – Która z nazw osoby piszącej blog jest poprawna w języku polskim: bloger czy blogger (a może obie nazwy są poprawne)?
    – Podobnie, jeśli chcielibyśmy nazwać czynność pisania dziennika internetowego (nie używając słowa blogowanie), to powinniśmy napisać bloging czy blogging?
    Dziękuję z góry za rozwianie wątpliwości.
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • Forma w Polszcze

    19.06.2023
    16.06.2023

    Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?

    Dziękuję za pomoc

    Łukasz

  • gusta i koszta
    8.05.2010
    8.05.2010
    Jak jest poprawnie: gusty czy gusta? Koszty czy koszta?
  • kłopotliwy podmiot szeregowy
    6.09.2014
    6.09.2014
    Której formy czasownika należy użyć w poniższym zdaniu? „Nie pozwól, żeby cokolwiek ani ktokolwiek powstrzymał/ powstrzymało/ li cię…”.
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego