w por������ by
  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • w sezonie czy podczas sezonu?
    8.07.2003
    8.07.2003
    Często można się spotkać ze sformułowaniami: podczas sezonu, podczas weekendu, podczas świąt itp. Czy są one poprawne, czy też należałoby mówić (i pisać): w sezonie, w weekend, w święta?
  • jak by czy jakby

    18.03.2023
    18.03.2023

    Szanowni Państwo,

    proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu 'jakby' / 'jak by' w konstrukcjach typu:

    Jakby / Jak by co, jestem w domu.

    Jakby / Jak by mi zależało, napisałbym wcześniej.

    W słowniku na Państwa portalu jest podany taki przykład użycia spójnika 'jakby':

    Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.

    Czy w przesłanych przeze mnie zdaniach będzie podobnie?

    Łączę pozdrowienia

    Jacek Zwierzyński

  • w promocji i w wyprzedaży
    9.03.2015
    9.03.2015
    Moje pytanie dotyczy takich terminów jak: promocja, wyprzedaż, oferta. Coraz częściej spotykam się z takim zwrotem stosowanym, głównie przez sprzedających czy osoby związane z handlem: „Mamy coś na promocji”, „Mamy coś na wyprzedaży”. Na przykład: „Proszę spróbować tej wędliny, jest na promocji”, „Tę książkę mamy na promocji”, „Na wyprzedaży obecnie jest połowa naszych artykułów”. Czy jest to poprawna forma użycia tych słów?
    Sam zawsze przyzwyczajony byłem do używania formy w promocji oraz w wyprzedaży. Co ciekawe, powyższa reguła nie jest stosowana przy słowie oferta. Pozostaje w ofercie.
    Podejrzewam, że powyższy schemat jest tak popularnie stosowany ze względu na wygodę: łatwiej powiedzieć na-promocji, na-wyprzedaży, ponieważ można to wypowiedzieć jak jedno słowo; w promocji czy w wyprzedaży wymaga zrobienia przerwy po w, trudno jest te spółgłoski wypowiedzieć płynnie. Czy jednak nie jest to naruszenie poprawności językowej?
  • w przypadku (.) gdy
    27.02.2012
    27.02.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy w następujących zdaniach poprawne byłoby postawienie przecinka nie przed całym wyrażeniem w przypadku gdy, lecz przed słowem gdy?
    1. Motyw, który zawsze musi być obecny, w przypadku gdy podstawowy akt prawny przewiduje uprawnienia wykonawcze.
    2. Tekst, który należy zastosować, w przypadku gdy komitet jest już ustanowiony na mocy istniejących przepisów.
    3. W przypadku gdy w odniesieniu do […] jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą, […].
  • w Ukrainie czy na Ukrainie?
    6.03.2022
    20.06.2015
    Chciałbym poznać Państwa opinię na temat pewnego zjawiska. Otóż coraz częściej spotykam się z pisaniem w Ukrainie i w Litwie, co – jak mi tłumaczono – wynika z poprawności politycznej, gdyż przyimek na sugeruje w tym kontekście, że traktujemy powyższe kraje jako prowincje (jak Śląsk i Mazury) i akcentujemy ich dawną przynależność do Rzeczpospolitej. Nikt nie pisze w Słowacji, gdyż to państwo zawsze było od Polski odrębne. Czy jednak przyimek na istotnie jest (politycznie) niepoprawny?
  • rad by

    9.02.2022

    W "Dedykacji" Norwida występuje - według niektórych źródeł - cytat:


    "Z bruku twego radbym mieć kamień,

    Na którym krew i łza nie świécą!


    Dlaczego "radbym" jest pisane łącznie? Czy to błąd, czy nastąpiła zmiana w ortografii w tej kwestii od czasów Norwida? Według Wielkiego Słownika Ortograficznego PWN "rad by" pisze się osobno. "Rad bym" rozumiem jako skrót od "byłbym rad", czyli "rad" jako przymiotnik, a zatem osobno.

  • w Bronowicach
    10.04.2012
    10.04.2012
    Witam,
    w zeszłym tygodniu w jednym z portali informacyjnych pojawiła się informacja o tym, że wykoleił się tramwaj na Bronowicach w Krakowie. Teraz moje pytanie, jaka jest poprawna forma: „Wykoleił się tramwaj na Bronowicach” czy „…w Bronowicach”? Gdyby Bronowice były miastem, to naturalne wydawałoby się w Bronowicach, natomiast z racji, iż są one dzielnicą/osiedlem, dopuszczalne wydaje się być użycie określenie na Bronowicach.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwość.
    Pozdrawiam.
  • wcale i w ogóle
    5.11.2008
    5.11.2008
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie odnośnie słów wcale i w ogóle. Czy słowo wcale ma wydźwięk negacji? Spotkałem sie w literaturze z jego użyciem jako synonimu wyrażeń w całości lub całkiem, dopiero użycie (lub nie) z przeczeniem określało zabarwienie frazy (negacja lub nie) np. „Dziura była wcale duża”.
    Podobnie z wyrażeniem w ogóle. Literalnie znaczenie raczej powinno być według mnie zbliżone do ogólnie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Michał Brandt
  • w obrazach czy na obrazach?
    17.12.2014
    17.12.2014
    W Wikipedii często spotykamy kategorie typu: Święty Franciszek na obrazach, Danae na obrazach, Archanioł Gabriel na obrazach. Moim zdaniem powinno być raczej w obrazach, a nie na obrazach, albo jeszcze lepiej w malarstwie. Chodzi przecież o pewien motyw w całej sekwencji obrazów. Por. tytuły książek: Dzieje Polski w obrazach, Gdańsk w obrazach itd.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego