wtedy
  • powtarzanie wyrazów
    5.04.2002
    5.04.2002
    Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
    Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
    Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
    Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
    Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
    Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
    Dziękuję.
  • przecinek w konstrukcjach apozycyjnych i imiesłowowych
    30.04.2003
    30.04.2003
    Moje pytanie dotyczy interpunkcji. Czy w zdaniu: „Jak powiedział amerykański poeta W.D. Snodgrass…” po poeta stawiamy przecinek? Zauważyłam, że w niektórych tekstach w podobnych przypadkach przecinek się stawia, w innych natomiast nie.
    Podobny problem mam ze stawianiem przecinka przed imiesłowami zakończonymi na -ąc, -łszy, -wszy. Zgodnie z nową zasadą powinno się zawsze stawiać przecinki, jednak często zauważam (również w dobrych pismach literackich), że są one pomijane. Obawiam się zatem, aby również ich nie nadużywać. Czy mogę prosić o wyjaśnienie, kiedy nie należy stawać przecinków przed imiesłowami?
  • Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    mam kłopoty interpunkcyjne ze zdaniami, które chyba można uznać za sfrazeologizowane:
    Zegar chodził(,) jak chciał,
    Bóg jeden wie(,) co się tam działo,
    (…) które nie wiadomo(,) czemu miałyby służyć (czyli 'nie służyły do niczego', nie: 'nikt nie wiedział, do czego służyły’),
    Zrobię to najlepiej(,) jak się da.
    Ostatni przykład jest podobny do tego z porady gdzie się da.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych (cd.)
    12.01.2016
    12.01.2016
    Szanowni Państwo,
    dziękuję za poradę Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych, ale mam dalsze wątpliwości. Nie rozumiem argumentacji co do przykładu (…) nie wiadomo czemu (…). W przykładzie Wiem, czemu to służyło też pojawia się rzeczony celownik, a zdanie jest niewątpliwie złożone.
    Kolejna wątpliwość: skoro najlepiej jak się da, to czy, idąc dalej, także najlepiej jak potrafisz, najlepiej jak umiesz?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pytania dwa
    22.03.2013
    22.03.2013
    Czy w tytule wiersza Mokradła mokradła powinien być przecinek miedzy słowami?
    Czy określenie ze sokiem może być użyte (ale bez cudzysłowu) w wierszu? Czy to jest błąd ortograficzny, czy jakiś inny?
  • -rra
    24.11.2005
    24.11.2005
    Witam!
    Kwestia: -rra. Logika podpowiadałaby, że odmiana w miejscowniku przez jedno r dopuszczona powinna być wtedy, gdy nie istnieje (czy jest minimalne) ryzyko pomyłki z innym wyrazem, dlatego durrze (bo durze od dur), mirrze (bo mirze od mira, mir), zaś obok camorrzecamorze (camorra = kamorra = kamora) – i wtedy również sierze lub sierrze – tyle moich dywagacji.
    Jednak słowniki notują tylko: sierze i w ogóle nie są zbyt konsekwentne w tej materii.
    Pozdrawiam.
  • Skrót r. w prasie

    28.04.2023
    28.04.2023

    Szanowna Redakcjo,

    czy przyjęcie następującego zapisu dat, który się konsekwentnie stosuje (np. w gazecie) można uznać za poprawne?

    - Jeśli występuje pełna data (dzień.miesiąc.rok) lub tylko miesiąc i rok, wtedy na końcu jest skrót "r.", np. "23 listopada 2019 r."; lub "listopad 2019 r."

    - Jeśli nie występuje konkretna data, a sam rok razem z np. porą roku lub bez, wtedy zapis całego słowa "rok", np. "jesień 2019 roku" lub "2019 rok".

    Adam Wolański w książce "Edycja tekstów" pisze, że należy dla całego tekstu przyjąć jeden zapis i konsekwentnie go stosować, czyli zawsze zapisywać wyłącznie skrót lub wyłącznie pełne słowo. Czy jednak można przyjąć alternatywny zapis w zależności od kontekstu?

  • Skrót wyrazu rubel
    7.03.2018
    7.03.2018
    Jak poprawnie zapisać skrót rubla odnoszący się do ziem polskich w XIX wieku? Pisać rb., rb czy rub.? Widzę, że poloniści ostatnio zalecają rub., ale historycy i numizmatycy kategorycznie rb lub rb. Zaznaczam, że rubel nie był wtedy polską jednostką monetarną, ale używaną przez Polaków. W obiegu był tzw. rubel srebrny, wtedy zapisywany rs.
  • Smok o tysiącu głów

    15.03.2017
    15.03.2017

    Przeczytałem niedawno w gazecie tytuł smok o tysiącu głów. Fraza ta zabrzmiała mi jakoś sztucznie. Bo czy nie przypadkiem: smok o tysiącu głowach? Ale z drugiej strony chyba smok o tysiącach głów?

    Zacząłem szperać i wyczytałem, że w podobnych sytuacjach rzeczownik powinien być w dopełniaczu, chyba że mamy do czynienia z liczebnikiem w celowniku lub miejscowniku i wtedy rzeczownik występuje w tych samych przypadkach. Ale co wtedy ze smokiem o tysiącach głów?

    Pozdrawiam.

  • Specjalistka ds. Ofertowania, Asystentka Projektanta
    12.07.2016
    12.07.2016
    Czy nazwy zawodów specjalista ds. (…) oraz asystent (…) powinny być odmieniane na rodzajnik żeński? Konkretnie chodzi mi, jak powinno być napisane na wizytówkach kobiet wykonujących poniższe zawody:
    1. Specjalista ds. ofertowania czy Specjalistka ds. ofertowania
    2. Asystent Projektanta czy Asystentka Projektanta?

    Czy w powyższych nazwach słowa ofertowania oraz projektanta powinny być z dużej czy małej litery?

    Dziękuję za odpowiedź.
    Jan Korczynski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego