z
  • Z drugiego na trzeci lipca czy: z drugiego na trzeciego lipca?
    21.02.2017
    21.02.2017
    Chciałabym zapytać, która z poniższych wersji jest poprawna:

    a) Z dwudziestego szóstego na dwudziestego siódmego lutego
    czy
    b) Z dwudziestego szóstego na dwudziesty siódmy lutego.

    Pozdrawiam!
  • Z nami dwojgiem, ale z dwojgiem z nas

    28.05.2021
    28.05.2021

    Szanowni Państwo!

    Moje pytanie dotyczy tego, który z następujących wariantów jest poprawny: z nami dwojgiem czy z dwojgiem nas? Przeczytałem Państwa porady dotyczące odmiany słowa dwoje i wydaje mi się, że zgodnie z tymi wyjaśnieniami poprawna byłaby druga forma, ale mnie jakoś ona zgrzyta, a pierwsza, domyślam się, byłaby bardziej archaiczna. Proszę o ustosunkowanie się do poprawności wspomnianych wyrażeń.


    Z wyrazami szacunku

    Remigiusz Lewandowski

  • Z sienkiewiczowska – tak, z żeromska, z kochanowska – nie.
    15.10.2018
    15.10.2018
    Dzień dobry!
    Chciałabym zapytać, czy dopuszczalne jest użycie konstrukcji z żeromska, z kochanowska, na wzór [brzmi to] z sienkiewiczowska.

    Dziękuję bardzo za odpowiedź. A.B.
  • Z broną w lesie

    18.11.2015
    18.11.2015

    W rozmowie z osobą z Białostocczyzny padł frazeologizm jak z broną w lesie. Zastanawiam się, co oznacza, skąd pochodzi i czy ma charakter regionalny, czy może po prostu nie miałem dotąd okazji go usłyszeć.

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • z domu

    3.03.2023
    3.03.2023

    Jak pisać poprawnie: „Maria Iksinska z d. Piotrowska" czy „Maria Iksińska, z d. Piotrowska"?

    Czy potrzebny przecinek przed „s." lub „c.": „Maria Iksińska c. Franciszka" czy „Maria Iksińska, c. Franciszka"?

  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Z tysiącem dwustu dzieci
    26.11.2016
    26.11.2016
    Jak prawidłowo wymawiamy liczebnik 1200 oraz rzeczownik dzieci w zdaniu: W ubiegłym roku upiekliśmy tysiące świątecznych pierników z 1200 dzieci? Czy będzie to: tysiącem dwustoma dzieci (dziećmi)? Który liczebnik zadecyduje o tym, czy zastosujemy związek rządu, czy też zgody?

    Z góry dziękuję.
  • Z czym łączymy adopcję?
    6.04.2020
    6.04.2020
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, czy prawidłowe jest używanie słowa adopcja w stosunku do istot innych niż dziecko. Mam na myśli adopcję psa, kota, pszczoły czy drzewa. Ostatnio spotkałam się z dużą ilością negatywnych reakcji na takie połączenie.
  • z domu…
    16.09.2014
    16.09.2014
    Jak brzmi poprawna odmiana nazwisk występujących po zwrocie z domu?:
    – dzięki dotacji księżnej Anny Ostrogskiej, z d. Sztemberg / Sztembergowej?
    – dzięki fundacji Jana Hańskiego i jego żony Zofii, z d. Skorupka/Skorupki
    – dzięki funduszom Ksawerego Branickiego i jego żony Aleksandry, z d. Engelhardt?
    DZIĘKUJĘ za pomoc!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego