zarazem
  • dzielenie wyrazów
    15.03.2010
    15.03.2010
    Szanowni Państwo,
    w najnowszym SO zdziwiło mnie sugerowane dzielenie wyrazów zawierających przedrostek anty, np. an•tyaler•gicz•ny lub an•tykon•cep•cja (choć zarazem: anty•abor•cyj•ny). Dlaczego w przypadku tego prefiksu nie obowiązuje reguła podziału słowa zgodnie z budową słowotwórczą?
    Łączę wyrazy szacunku
  • dzielenie wyrazów w mowie i piśmie
    22.01.2007
    22.01.2007
    Czy dzielenie wyrazów przy przenoszeniu jest tożsame (opiera się na tych samych zasadach) z podziałem wyrazów na sylaby? Innymi słowy, czy przy dzieleniu wyrazów na sylaby należy kierować się zasadami podziału wyrazów przy przenoszeniu? Czy dzieląc wyrazy na sylaby, musimy opierać się na zasadzie morfologicznej?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • emigrant – imigrant
    24.06.2003
    24.06.2003
    „Ameryka to kraj imigrantów” czy „Ameryka to kraj emigrantów”?
  • filiżanka

    16.11.2023
    16.11.2023

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa filiżanka. Czy jego źródłosłowem jest może starogrecki wyraz pinax [πίναξ] ‘deska drewniana; tablica do pisania, rysowania; talerz, półmisek’?

    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • Górna czy Górny?
    27.09.2009
    27.09.2009
    Jak to jest, że kobiety o nazwiskach przymiotnikowych nie chcą na ogół ich odmieniać (Halina Górny zamiast Górna, Maria Krzywy zamiast Krzywa), a z drugiej strony nalegają, żeby nazwy zawodów, funkcji itp. miały swoje odpowiedniki żeńskie (wykładowczyni, kierowniczka)? Nie chodzi mi oczywiście o odpowiedź ze stanowiska socjologiczno-psychologicznego, tylko polonistycznego: czy przymiotnikowych nazwisk kobiecych nie należy odmieniać?
  • hylaśny i zgęziały

    23.12.2005
    23.12.2005

    Czy znane są językoznawcom następujące wyrazy (nieobecne w słownikach)? Jakie może być ich pochodzenie?

    (c)hylaśny – 'w znaczeniu solidny, potężny, wielki'

    zgezić się, zgężony – w znaczeniu 'skurczony (z zimna)'.

  • Ile słów zna przeciętny Polak?
    3.01.2003
    3.01.2003
    Jakim zasobem słów dysponuje przeciętny Polak? Ile (mniej więcej) zna ich uczony?
  • Irydion
    22.02.2013
    22.02.2013
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia męskiego imienia Irydion?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • jako taki, jaki taki
    6.04.2005
    6.04.2005
    Czy poprawnie mówimy (oczywiście w języku potocznym), że coś jest jako takie czy jakie takie i czy oddzielamy te wyrazy łącznikiem?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego