śląski
  • futrować – nafutrować

    18.06.2023
    18.06.2023

    Czy „nafutrowany” w znaczeniu mocno najedzony to regionalizm? Ze zdumieniem odkrywam, że nie ma go w słowniku PWN.

    Pozdrawiam serdecznie

    D.

  • Gwara

    20.02.2022

    Szanowni Państwo.

    Wielu, często bardzo mądrych, ludzi z prof. Miodkiem na czele mówi o gwarze śląskiej, małopolskiej, poznańskiej, kaszubskiej itp. Tymczasem spotkałem się ze stwierdzeniem, że gwara jest branżowa, zaś lokalnie występuje tylko dialekt. Stąd też moje pytanie, czy słowo gwara rozszerzyło swoje znaczenie i dialekt stał się rodzajem tejże gwary, jako rodzaju potocznego języka, którym posługują się określone grupy ludzi czy też nawet najlepszym zdarza się być nieprecyzyjnym.

  • kielo cud
    27.05.2008
    27.05.2008
    Spotkałem się ze słowem kielocud, akcentowanym na lo, oznaczającym coś dekoracyjnego (przedmiot, strój), przy czym raczej w złym guście. Używane ironicznie. Podejrzewam, że może to być pochodna frazy piykny kielo cud. Czy istnieją jakieś badawcze potwierdzenia takiego słowa?
  • Kto mieszka w Tychach?
    10.06.2002
    10.06.2002
    Mieszkaniec Tychów to tychowianin. Czy dopuszczalna jest forma tyszanin?
    Daniel Bożyński, Racibórz
  • lajsta
    1.07.2004
    1.07.2004
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, co oznacza śląskie słowo lajsta i jaka jest jego prawidłowa pisownia – przez i czy j?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • mała litera w nazwach geograficznych
    18.10.2005
    18.10.2005
    Witam! Jak głosi reguła [82] ze słowników ortograficznych PWN, w nazwach różnego rodzaju budowli, ulic, placów itp. zapisujemy pierwszy wyraz małą literą, jeżeli jest on nazwą gatunkową obiektu. Mam w związku z tym dwie wątpliwości:
    — Dlaczego, jak podają owe słowniki, należy pisać dużymi literami Stadion Śląski i Stadion Dziesięciolecia?
    — Jak zapisać nazwę, w której członem gatunkowym wydają się być dwa początkowe wyrazy: cmentarz komunalny Północny, park leśny Bródno?
    Tomasz Żuk
  • na sermater
    28.02.2007
    28.02.2007
    Chcę zapytać o pochodzenie i znaczenie zwrotu na sermater (nie wiem jak to się pisze). Często jest on używany w społecznościach wiejskich, ja miałem z nim styczność na Podkarpaciu.
    Pozdrawiam, Bartek
  • Niektóre cechy fonetyczne Podhala

    5.01.2022

    Dzień dobry.


    W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!

  • oddać pod opiekę
    6.06.2012
    6.06.2012
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest zdanie: „Prawdopodobnie została wówczas oddana pod opiekę św. Jadwidze Śląskiej, od której otrzymała podstawy wychowania religijnego”? Czy powinno być: pod opiekę św. Jadwigi Śląskiej? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Maryla N.
  • otwarli
    2.07.2007
    2.07.2007
    Witam Państwa,
    mam dwa pytania:
    1. Czy powiedzenie otwarli (np. drzwi) zamiast otworzyli jest błędem językowym, czy też jest dopuszczalne jako regionalizm w Małopolsce, skąd pochodzę?
    2. Skąd lub od czego pochodzi moje nazwisko: Ochał?
    Serdecznie dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego