żywotni
  • żywotne czy nieżywotne?
    15.02.2007
    15.02.2007
    Szanowni Państwo,
    mówi sie wypić szampana albo kupić szampana. Słowo to – rodzaju męskiego nieżywotnego – przyjmuje koncówkę -a w bierniku, co jest nietypowe. Zwykle rzeczowniki męskie nieżywotne w bierniku nie zmieniają swej formy (jak na przykład kwiat, talerz, nóż). Jak wyjaśnić wyjątki (szampana, mercedesa, tenisa)?
  • żywotny laptop
    29.06.2014
    29.06.2014
    Szanowna Poradnio,
    ostatnio, podczas rozmowy w gronie koleżeńskim, użyłem formy „Sięgam po laptop”, za której użycie, delikatnie mówiąc, zostałem upomniany. Moje pytanie: czy ta forma jest poprawna? Czy dopuszczalna jest, tudzież poprawna, forma „Sięgam po laptopa”?
    Z wyrazami szacunku
  • fangage – żywotny i nieżywotny
    6.10.2014
    6.10.2014
    Szanowni Państwo,
    powiemy: czyjegoś fanpage'a czy fanpage'u? Mnie fanpage wydaje się raczej nieżywotny niż męskozwierzęcy, ale kto go tam wie?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Bułgarski wypiek burek
    29.01.2024
    23.01.2018
    Chciałabym spytać o odmianę bułgarskiego wypieku, którego nazwa w mianowniku brzmi burek. Czy należy ją odmieniać? A jeśli tak, to w jaki sposób?

    Bardzo dziękuję.
  • szampan
    6.09.2007
    6.09.2007
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać, które z poniższych zdań jest poprawne i dlaczego: „To najgorszy szampan, jaki kiedykolwiek piłem” czy „To najgorszy szampan, jakiego kiedykolwiek piłem”? Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • dębu Bartek

    1.07.2021
    1.07.2021

    Witam,

    moje pytanie odnosi się do podziału rzeczowników, a konkretniej ich odmiany przez przypadki. Jak wiemy w l.poj. r. m. rzeczowniki żywotne odmieniają się w dopełniaczu inaczej niż nieżywotne. W związku z tym pojawiły się u mnie dwie wątpliwości:

    1. Czy imiona są rzeczownikami z zasady żywotnymi?

    2. Co w przypadku, gdy nosicielem imienia jest przedmiot, np.: Dąb "Bartek". Czy wpływa to na ich odmianę w dopełniaczu, i musimy brać ten fakt pod uwagę przy odmianie?


    Pozdrawiam

  • wybór końcówki rzeczownika
    15.01.2015
    15.01.2015
    Witam,
    czasowniki męskie żywotne i nieżywotne mogą dostać w dopełniaczu końcówkę -u lub -a, a czasowniki męskie osobowe i żywotne w celowniku -owi lub -u. Skąd zwykły użytkownik języka widzieć ma, którą z końcówek dostanie dane słowo? A może końcówki te zależne są od regionalnych zwyczajów mówiących?
    Pozdrawiam
    Kamil
  • awatar
    2.10.2011
    2.10.2011
    Mam problem ze słowem awatar w znaczeniu 'wizerunek gracza w grze'. Czasem jest to animowana postać, a czasem statyczny obrazek, przedstawiający np. tylko samą głowę. Czy w odmianie przez przypadki należy to jakoś rozróżniać? Czy gdy awatar jest ruchomą postacią, to odmieniamy to słowo jak rzeczownik żywotny? A jeśli to tylko reprezentujący nas obrazeczek (typowy np. dla for internetowych, tu może być na nim cokolwiek), to odmiana będzie inna? Innymi słowy: czy w bierniku mamy awatara, czy awatar?
  • B. = D., a nie M.

    15.07.2022
    15.07.2022

    Szanowni Państwo,

    frapuje mnie zmiana rodzaju gramatycznego na męskozwierzęcy w przypadku użycia rzeczowników pospolitych męskich nieżywotnych jako nazwy okrętów (Grom, Piorun, Wicher) i broni (Durendal, Piorun, Grom). Czy to jakaś reguła? Dlaczego wyłamuje się z niej Szczerbiec? Dlaczego nie dotyczy ona nazw miejscowości (Kamień, Kłos, Potok)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego