a

Słownik języka polskiego PWN*

A «symbol jednostki prądu elektrycznego amper»
à «po – używane przy określaniu miary lub ceny, np. 10 sztuk à 5 zł»
a-, an- «pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na zaprzeczenie lub brak jakiejś cechy»
a I
1. «pierwsza litera alfabetu»
2. «samogłoska ustna»
3. «litera oznaczająca w numeracji porządkowej: pierwszy»
4. «kilkakrotnie powtórzona głoska, nucona przy usypianiu dziecka»
5. «szósty dźwięk podstawowej skali diatonicznej»
a II
1. «spójnik łączący zdania lub wyrażenia o przeciwstawnej treści, np. On gra, a ona tańczy. Nauka a zabawa.»
2. «spójnik przyłączający zdanie lub wyrażenie uzupełniające wcześniejszą informację, np. Kwitły kwiaty, a nad nimi uwijały się pszczoły.»
3. «spójnik przyłączający zdanie wyrażające konsekwencje tego, o czym była mowa wcześniej, np. Zastąpię cię w pracy, a ty odpoczniesz.»
4. «spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie o treści niezgodnej z tym, co można wnioskować na podstawie zdania poprzedzającego, np. Zjadł dużo, a ciągle był głodny.»
5. «spójnik łączący słowa o takiej samej postaci, powtórzone w celu podkreślenia tego, o czym mowa w zdaniu, np. Takie przykłady można mnożyć a mnożyć.»
6. «spójnik łączący powtórzone zaimki wskazujące, użyte w tym celu, by dane wyrażenie nie miało określonego odniesienia, np. Nazywał się tak a tak.»
a III «partykuła nawiązująca do kontekstu lub sytuacji i zarazem wprowadzająca wypowiedzenia o różnych odcieniach intonacyjnych, np. A nie mówiłam? A niech sobie śpiewa.»
a IV «wykrzyknik wyrażający różne stany uczuciowe»
a.C. «ante Christum»
a.c. I, ac, ac. «a conto»
a.c. II «anno currente»
a capite [wym. a kapite] «od nowego wiersza»
a cappella [wym. a kapella] «bez akompaniamentu instrumentów»
a conto [wym. a konto] «zaliczkowo»
a contrario [wym. a kontrario] «przeciwnie»
a cunabulis [wym. a kunabulis] «od dzieciństwa»
A.D., AD «Anno Domini»
à discrétion [wym. a diskresją] «według własnego uznania»
A-dur «gama lub tonacja durowa»
a fronte «ułożony w zwykłym porządku alfabetycznym»
à la [wym. a la] «wykonany tak, by przypominał kogoś lub coś, np. cielęcina à la flaczki»
à la carte [wym. a la kart] «potrawy z jadłospisu, do wyboru»
a linea «od nowego wiersza»
a-moll «gama lub tonacja molowa»
a piacere [wym. a piaczere] «wskazówka dotycząca tempa wykonania utworu: według upodobania, do woli»
a posteriori
1. «na podstawie faktów»
2. «w średniowieczu: formuła oznaczająca wnioskowanie ze skutków o przyczynach; w filozofii nowożytnej: termin określający poznanie na podstawie uprzedniego doświadczenia»
a priori
1. «bez zapoznania się z faktami»
2. «w średniowieczu: formuła oznaczająca wnioskowanie z przyczyn o skutkach; w filozofii nowożytnej: termin określający poznanie niezależne od doświadczenia»
à propos [wym. a propo] «wyrażenie wprowadzające temat wypowiedzi»
à rebours [wym. a rebur] «na odwrót»
a tergo «ułożony w odwróconym porządku alfabetycznym»
a vista, awista «bez przygotowania, od razu»
bric-à-brac [wym. brikabrak] «zbiór przedmiotów o charakterze antykwarycznym»
fil-à-fil [wym. filafil] «wełniana tkanina ubraniowa z przędzy czesankowej»
ménage à trois [wym. menaż a trua] «trójkąt małżeński»
pièce à thèse [wym. pjesates] «dramat mieszczański o charakterze dydaktyczno-publicystycznym, popularny w drugiej połowie XIX w.»
pied-à-terre [wym. pjedater] «mieszkanie, z którego korzysta się od czasu do czasu»
poco a poco [wym. poko a poko] muz. «z wolna, stopniowo»
roman à clef [wym. romãnakle] zob. powieść z kluczem.
roman à thèse [wym. romãnatez] zob. powieść z tezą.
terminus a quo [wym. terminus a kwo] «moment przyjęty za początek czegoś»
tête-à-tête I [wym. tetatet] «sam na sam, zwłaszcza z osobą przeciwnej płci»
tête-à-tête II [wym. tetatet] «spotkanie sam na sam dwóch osób, zwłaszcza przeciwnej płci»
tout à fait [wym. tut a fe] «całkiem, w zupełności»
vis-à-vis I [wym. wizawi] «naprzeciwko»
vis-à-vis II [wym. wizawi] «osoba znajdująca się lub mieszkająca naprzeciwko»
witamina A «witamina odgrywająca podstawową rolę w procesie widzenia»
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego