w

Słownik języka polskiego PWN*

w-
1. «przedrostek tworzący czasowniki pochodne, oznaczający wprowadzenie, włożenie, wniknięcie do wnętrza czegoś, np. wbić, wcisnąć, otoczenie, otulenie, czymś jakiegoś przedmiotu (zwykle: części ciała) tak, aby znalazł się on wewnątrz czegoś, np. włożyć (rękawiczki), wciągnąć (spodnie), ruch z dołu ku górze, np. wbiec (na piętro), wdrapać się (na drzewo), włączenie w całość, w zakres czegoś, np. wliczyć, wpisać, uintensywnienie jakiejś czynności (zwykle z zaimkiem się), np. wczytać się, wsłuchać się (w coś)»
2. «część składowa niektórych wyrazów złożonych o pisowni łącznej, np. wbrew, wówczas, wniebogłosy»
równaj w prawo (w lewo) «komenda wzywająca do wyprostowania szeregu i zwrócenia głowy w prawo (w lewo)»
w dali, w oddali «daleko»
w koło
1. «dookoła swej osi»
2. «po obwodzie koła»
3. «na wszystkie strony»
4. «ciągle, bez przerwy»

• w kółko
w odwet, w odwecie «mszcząc się»
w przeddzień, w przededniu
1. «w dniu poprzedzającym coś»
2. «w czasie poprzedzającym jakieś zdarzenie, jakiś fakt, jakąś chwilę itp.»
całościowy «zawierający całość»
• całościowo, w całości • całościowość
godzina W «kryptonim terminu: godzina wybuchu powstania, używany w konspiracji przed powstaniem warszawskim»
gra w ciemno «gra w karty bez odkrywania kart»
jajko w koszulce «jajko ugotowane w taki sposób, że białko jest lekko ścięte, żółtko zaś surowe»
krewni w linii wstępnej, krewni wstępni «przodkowie w linii prostej»
krewni w linii zstępnej, krewni zstępni «krewni pochodzący od wspólnego przodka w linii prostej»
krewny w linii prostej «osoba będąca czyimś przodkiem lub potomkiem»
nogi iksowate, nogi w iks «krzywe nogi, od kolan rozchodzące się na zewnątrz»
ogród angielski, w stylu angielskim «ogród kształtowany na wzór naturalnego krajobrazu lub ogród w stylu sentymentalnym z ruinami, obeliskami, świątyniami itp.»
ogród francuski, w stylu francuskim «ogród, który charakteryzuje geometryczna kompozycja przestrzeni, strzyżona w geometryczne kształty zieleń, bogactwo urządzeń wodnych i rzeźb ogrodowych»
opóźniony w rozwoju «wykazujący stopień rozwoju niższy od normalnego w danym wieku»
rozwinięcie funkcji w szereg mat. «przedstawienie danej funkcji w postaci pewnego nieskończonego szeregu funkcyjnego»
rzecz sama w sobie «według tradycyjnej metafizyki: rzeczywisty, ale niepoznawalny przedmiot, istniejący poza świadomością, przejawiający się przez zjawiska i stanowiący źródło wrażeń»
trafić w dziesiątkę «w strzelaniu do tarczy: trafić w środek tarczy»
W I «symbol pierwiastka chemicznego wolfram»
W II «symbol zachodu jako strony świata»
W III «symbol jednostki mocy wat»
w I
1. «litera oznaczająca spółgłoskę w»
2. «spółgłoska wargowo-zębowa, dźwięczna, twarda»
3. «litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty czwarty»
w II
1. «przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz zajmuje część jakiejś przestrzeni, powierzchni, np. Usiadł w fotelu.»
2. «przyimek komunikujący, że dana osoba idzie, jedzie lub wchodzi gdzieś, np. Rankiem wyruszyli w góry.»
3. «przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz jest zwrócona do jakiegoś miejsca, np. Dyrygent skierował wzrok w stronę orkiestry.»
4. «przyimek łączący się z nazwą obiektu czynności polegającej na zetknięciu się dwóch przedmiotów, np. Piorun uderzył w stodołę.»
5. «przyimek łączący się z nazwami rzeczy, które ludzie wkładają na siebie, a także nazwy opakowań różnych przedmiotów, np. Najchętniej chodziła w dżinsach.»
6. «przyimek łączący się z nazwą przedmiotu, wewnątrz którego lub na powierzchni którego jest otwór, np. Wypalił dziurę w spodniach.»
7. «przyimek występujący w zdaniach, które komunikują, że dany proces zachodzi wewnątrz ciała lub umysłu danej osoby, np. Szybko zrobiła wszystkie obliczenia w pamięci.»
8. «przyimek łączący się z nazwą środka, za pomocą którego coś zostało przedstawione lub pokazane, np. W telewizji oglądali często programy rozrywkowe.»
9. «przyimek łączący się z nazwą zbiorowości, która jest miejscem czyjejś pracy, nauki lub innej działalności, np. Działał aktywnie w związkach zawodowych.»
10. «przyimek łączący się z nazwą grupy, do której ktoś lub coś należy, np. Był najlepszy w klasie.»
11. «przyimek łączący się z nazwą dziedziny, do której coś należy, np. Stale powstają nowe kierunki w nauce i w sztuce.»
12. «przyimek łączący się z określeniami czyjegoś stanu psychicznego lub czyjejś sytuacji materialnej, np. Przyszła do szkoły w wyśmienitym nastroju.»
13. «przyimek wprowadzający charakterystykę okoliczności towarzyszących jakiemuś zdarzeniu, np. Słuchali kazania w milczeniu.»
14. «przyimek łączący się z nazwą zjawiska atmosferycznego towarzyszącego jakiejś czynności, np. Nie wychodź z domu w taką śnieżycę.»
15. «przyimek łączący się z określeniem czasu zdarzenia, np. W lipcu wyjechał na urlop.»
16. «przyimek tworzący wraz z określeniem odcinka czasu wyrażenie informujące o długości trwania jakiegoś procesu, np. W trzy lata zrobił doktorat.»
17. «przyimek łączący się z nazwą zdarzenia, któremu towarzyszy inne, toczące się równolegle do pierwszego, np. Dziadkowie zginęli w powstaniu.»
18. «przyimek łączący się z wyrażeniem określającym formę, jaką ma dany obiekt lub jaka została mu nadana, np. Stoły ustawiono w podkowę.»
19. «przyimek łączący się z nazwą materiału, z którego coś zostało wykonane, np. Michał Anioł rzeźbił w marmurze.»
20. «przyimek łączący się z określeniem wzoru lub deseniu na jakimś materiale, np. Kup papier w kratkę.»
21. «przyimek łączący się z nazwą nowego obiektu lub określeniem nowej postaci istniejącego już obiektu, który ukształtował się w wyniku jakiejś zmiany, np. Pąki rozwinęły się w kwiaty.»
22. «przyimek łączący się z określeniem liczby i ilości, np. Przygotuj to sprawozdanie w dziesięciu kopiach.»
23. «przyimek komunikujący, pod jakim względem przysługuje danej osobie lub rzeczy jakaś cecha, np. Jabłka były cierpkie w smaku.»
24. «przyimek wprowadzający określenie motywu lub powodu czyjegoś działania, np. Pojechała do miasta w poszukiwaniu leku.»
25. «przyimek łączący się z określeniem celu czynności, np. Pojechał w odwiedziny do babci.»
26. «przyimek łączący dwie formy tego samego rzeczownika w konstrukcję, która komunikuje, że dane zdarzenie się powtarza albo dany przedmiot jest bardzo podobny do innego, tego samego rodzaju, np. Dzień w dzień zapraszała gości.»
27. pot. «przyimek wprowadzający wyrażenie, za pomocą którego mówiący wzywa lub nakłania kogoś do określonego działania, np. W nogi!»
w bok «w lewą albo w prawą stronę»
w bród
1. «o sposobie przeprawiania się przez rzekę: pieszo, konno itp. przez wodę»
2. «bardzo dużo, pod dostatkiem»
WC, w.c. «ubikacja»
w całości «obejmując wszystkie części czegoś»
w ciemno pot. «nie mając żadnych danych o określonej sprawie»
w czambuł «w całości, bez wyjątku»
w części «do pewnego stopnia, częściowo»
w dodatku «oprócz tego, poza tym»
w drebiezgi [wym. w drebiezgi] pot. «na drobne kawałki, całkowicie»
w dwójnasób «dwa razy więcej, podwójnie»
w głąb «głęboko, w dół, w dal»
w głębi «na dalszym planie lub wewnątrz»
w istocie «naprawdę, w rzeczywistości»
w końcu «nareszcie, na zakończenie»
w kupie pot. «w całości, razem, w jednym miejscu»
w lewo «w lewą stronę, po lewej stronie»
w lot «natychmiast, szybko»
w makroskali «na poziomie procesów ogólnych, globalnych»
w miejscu «formuła umieszczana po nazwie adresata w pismach urzędowych przesyłanych w obrębie jednej miejscowości lub instytucji»
w mig zob. migiem.
w mikroskali «na niskim poziomie ogólności»
w najlepsze «niczym się nie przejmując»
w nieskończoność «bardzo długo, bez końca»
w odróżnieniu «w przeciwieństwie, inaczej niż»
w okamgnieniu «w bardzo krótkim czasie, natychmiast»
w pobliżu «blisko»
w podskokach «bardzo szybko, błyskawicznie»
w pojedynkę «bez udziału lub pomocy innych»
w poprzek I «przyimek komunikujący, że coś znajduje się lub odbywa prostopadle do długości danego obiektu»
w poprzek II «prostopadle do dłuższego boku»
w półokrąg «łukowato, półkoliście»
w praktyce «w rzeczywistości»
w prawo «w prawą stronę, po prawej stronie»
w przejeździe «przejeżdżając, na krótko»
w przelocie «mimochodem, przy sposobności»
w przenośni «przenośnie, obrazowo»
w przybliżeniu «niezupełnie dokładnie, mniej więcej, około»
w rezultacie «w końcu, ostatecznie»
w sumie
1. «ujmując rzecz ogólnie, podsumowując»
2. «dodając wszystkie składniki, elementy»
w szczególności «szczególnie, zwłaszcza»
w trójnasób «trzy razy tyle, trzy razy więcej; trzykrotnie, potrójnie»
w try miga [wym. w trymiga] pot. «natychmiast, błyskawicznie»
wysokość w kłębie «wysokość zwierzęcia mierzona od początku kończyn przednich do szczytu kłębu»
w zamian «dając lub otrzymując jakąś rzecz za inną»
w zupełności «zupełnie, całkowicie»
ziemniaki w mundurkach «ziemniaki gotowane lub pieczone w łupinach»
zima w mieście «zorganizowany wypoczynek dla dzieci, które nie wyjechały z miasta podczas ferii zimowych»

Synonimy

w (godzinę, minutę)
w (podróży)
w (kostkę ser kroić)
być w lesie (z czymś) pot.
dawać w kość (podczas marszu) pot.
dawać w kość (podczas meczu) pot.
kij w oko (ci, mu itp.) pot.
kłaść w uszy (coś komuś) pot.

Zagraj z nami!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego