nad

Wielki słownik ortograficzny PWN*

nad (np. domem) (skrót: n.)
Biało•gród nad Dniestrem Biało•grodu nad Dniestrem, Biało•grodzie nad Dniestrem; przym.: białogrodzki
Brześć nad Bugiem (dziś: Brześć) Brześcia nad Bugiem, Brześciu nad Bugiem; przym.: brzeski

Słownik języka polskiego PWN*

nad
1. «przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni, np. Nad miastem przeszła burza.»
2. «przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś w miejscu położonym blisko wody, np. Wyjechali nad morze. Warszawa leży nad Wisłą.»
3. «przyimek tworzący wyrażenia wskazujące na przedmiot, temat tego, co oznacza wyraz określany, np. Opieka nad dziećmi. Myśleć nad sposobem ratunku.»
4. «przyimek tworzący wyrażenia oznaczające bliskość czasową czegoś względem określonej pory, np. Wrócili nad ranem.»
5. «przyimek przyłączający określenie osoby, która jest podporządkowana służbowo komuś innemu, np. Nad dyrektorem departamentu stał określony wiceminister.»
6. «przyimek wprowadzający nazwę czegoś, czemu wymieniona w zdaniu cecha przysługuje w największym stopniu, np. Nic ważniejszego nad zdrowie.»
7. «przyimek tworzący wyrażenia stanowiące wzmocnienie lub ograniczenie tego, co oznacza rzeczownik, z którym się łączy, np. Skandal nad skandale.»
8. «przyimek przyłączający określenie podstawy porównania, np. Praca nad siły.»
nad-
1. «przedrostek tworzący czasowniki pochodne: nadający znaczenie zmniejszenia lub zwiększenia zasobu czegoś, oznaczający fazę początkową tego, co oznacza czasownik podstawowy, lub wskazujący na zbliżenie się kogoś, czegoś w przestrzeni lub w czasie»
2. «część składowa wyrazów mających za podstawę słowotwórczą połączenie przyimka nad z rzeczownikiem w bierniku lub narzędniku»
3. «przedrostek poprzedzający podstawy słowotwórcze rzeczownikowe lub przymiotnikowe: uwydatniający wyższy stopień w hierarchii społecznej w stosunku do osób oznaczonych rzeczownikiem podstawowym lub oznaczający wykraczanie poza normę, poza zwykły stan tego, co oznacza wyraz podstawowy»
nad podziw «tak, że lepiej nie można (było) oczekiwać»
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego